ارزیابی یکنواختی کودآبیاری در آبیاری جویچه‌ای

نویسندگان

چکیده

بکار بردن کود همراه آب آبیاری در حال گسترش است. لذا، تعیین معیارهای مناسب آن در روش‌های آبیاری سطحی امری ضروری است. در این تحقیق مسائل فنی کود‌‌آبیاری شامل یکنواختی توزیع، زمان تزریق و مدت زمان تزریق در آبیاری جویچه‌ای با دو رژیم انتها بسته و انتها باز با کاهش جریان و با استفاده از داده‌های مزرعه‌ای و یک مدل ریاضی کودآبیاری بررسی شده‌است. آزمایش‌های مزرعه‌ای در سال 1384 در یک خاک لومی بدون پوشش گیاهی در قالب اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از دو رژیم آبیاری جویچه‌ای (انتها بسته و انتها باز هر دو با کاهش جریان) به عنوان فاکتور اصلی و سه تیمار تزریق کود نیترات پتاسیم شامل تزریق در تمام مدت زمان آبیاری، تزریق در نیمه اول آبیاری و تزریق در نیمه دوم آبیاری به عنوان فاکتور فرعی در دو تکرار اجرا شد. شاخص‌های توزیع یکنواختی نیمه (DULH) و چارک پایین (DULQ) برای آب و کود در آزمایش‌های مختلف تعیین و با مقادیر برآورد شده به‌وسیله مدل کودآبیاری مقایسه گردید. نتایج نشان داد که یکنواختی توزیع نیمه پایین کود برای آزمایش‌های تزریق کود در نیمه اول آبیاری بین 81 تا 89 درصد، برای آزمایش‌های تزریق در نیمه دوم آبیاری بین 93 تا 96 درصد و برای تزریق کود در تمام مدت زمان آبیاری بین 87 تا 93 درصد متغیر می‌باشد. یکنواختی توزیع نیمه پایین آب در همه آزمایش‌ها بسیار بالا و بین 94 تا 98 درصد تغییر نمود. آنالیز حساسیت نشان داد که ضریب انتشارپذیری طولی، پارامتر حساسی در مطالعه انتقال املاح روی سطح خاک نیست. نتایج حاکی از آن است که تزریق در نیمه دوم نسبت به تزریق در نیمه اول و کل آبیاری بهتر است. بهترین گزینه تزریق در نیمه دوم با شرایط انتها بسته می‌باشد. زیرا رواناب کودی در این حالت صفر و یکنواختی توزیع کود نیز قدری بالاتر است. نتایج مدل نیز تزریق در نیمه دوم با شرایط انتهای بسته را بهترین حالت نشان می‌دهد. از نظر یکنواختی توزیع کود، بین آزمایش‌های انتها باز و انتها بسته اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. تلفات کود به‌صورت رواناب در جویچه‌های انتهای باز بین 7/17 تا 2/50 درصد متغیر بود. نتایج نشان داد که در صورت مدیریت صحیح، آبشویی و تلفات نفوذ عمقی عامل تهدید کننده‌ای در این روش کوددهی نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Fertigation Uniformity in Furrow Irrigation

نویسندگان [English]

  • Fariborz Abbasi
  • Abdolmajid Liaghat
  • Amir Ganjeh
چکیده [English]

The application of fertilizer through irrigation water (fertigation) is an efficient and cost-effective method in which crop yield increases while potential environmental problems related to conventional application methods reduced. In this study, distribution uniformity of fertigation in different furrow irrigation regimes is evaluated, a numerical fertigation model established, calibrated and validated. Conducted experiments includ: injection of fertilizer only during the first half of the irrigation event (FH), injection during the second half (SH) and injection during the entire irrigation event (T). These options were conducted under free draining as well as under blocked-end conditions with two replications. All the experiments were conducted through cutback method. Potassium nitrate was used as fertilizer in the experiments. Distribution uniformity of low half (DULH) and low quarter (DULQ) of water and fertilizer was assessed to evaluate different fertigation scenarios. A sensitivity analysis approach was also performed to assess the effects of longitudinal dispersivity parameter on overland solute transport. The results show that DULH has significantly differs within the three application times (FH, SH, T). That shows injection in the second half of the irrigation event is more appropriate than injection in the first half and during the entire irrigation event as based on the results. The best case is injection in the second half of the irrigation event preferably starting before completion of the advance phase and in blocked-end conditions. Because in this case, solute losses due to runoff from the outlet is zero and also distribution uniformity is somewhat higher whereas in free-draining conditions fertilizer application during the first half of irrigation provide acceptable fertilizer uniformity and least losses due to runoff. Results of the model show that the best case would be injection in the second half of the irrigation event with blocked-end conditions. No significant difference was observed between distribution uniformity of free-draining and blocked-end experiments. It was found that dispersivity parameter doesn’t affect the fertigation uniformity. A value of 5 cm for dispersivity provided a reasonable fit to the experimental data.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Distribution uniformity
  • fertigation
  • Furrow Irrigation
  • Mathematical
  • model