بهینه‌سازی مکانی بندهای آبخیزداری جهت کنترل 25، 50 و 75 درصدی سیلاب (مطالعه موردی زیرحوزه‌ای از کشف رود)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد

3 کارشناس آموزشی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آمار سیل در ایران نشان‌دهنده وقوع فزاینده خسارت در طی دهه‌های اخیر بوده است. یکی از راهکارهای کنترل خسارت‌های سیل احداث بندهای آبخیزداری می‌باشد. ازآنجایی‌که بندهای آبخیزداری با ذخیره کردن مقداری از حجم سیلاب باعث کاهش حجم و ارتفاع پیک سیل در پایین‌دست می‌گردند، این پژوهش باهدف بهینه‌سازی مکانی این بندها انجام‌گرفته است. بدین منظور اقدام به مکان‌یابی بندهای سنگی‌ملاتی مرتفع دریکی از زیرحوزه‌های کشف رود گردید. در ادامه با محاسبه حجم سیل و حجم مخازن سازه‌های مذکور، بهینه‌سازی تعداد و مکان بندها برای نیل به اهداف مختلف انجام گردید. با توجه به اینکه حوزه مذکور یک حوزه کوهستانی می‌باشد، بهترین حالت و توان حوزه در کنترل سیلاب زمانی در نظر گرفته شد که سازه‌های اولویت یک و دو احداث می‌شوند و اهدافی که مستلزم ساخت سازه‌هایی بیشتر از آن باشد، توصیه نمی‌گردد. بر این اساس و با انتخاب سازه‌هایی با اولویت یک و دو بندهای آبخیزداری پیشنهادشده در منطقه موردمطالعه توان کنترل 50 درصدی سیلاب با دوره بازگشت 50 و 100 ساله و کنترل 75 درصدی سیل در دوره بازگشت 50 ساله را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Distribution pattern optimization of watershed check dams to 25, 50 and 75 percent of flood control (Case study: A sub catchment of Kashaf rood)

نویسندگان [English]

  • Bita Shiravi 1
  • Ali Golkarian 2
  • Ali Abotalebi pirnaeimi 3
2 Assistant prof, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Statistics show the damage caused by floods has increased in recent decades. One of the solutions for flood damages control is the construction of check dams. Because these check dams by saving some of flood volume, reduces a part of flood volume and the height of the flood peak in downstream. This study has been performed with the aim of spatial optimization of this check dams. For this purpose, masonry check dams in one of the sub catchment of Kashaf Rood were located. Then by calculating the flood volume and the volume of dam reservoirs, number and location of check dams to achieve different objectives were optimized. Since the study area is a mountainous sub basin, the best condition for flood control was considered when check dams with priority one and two are proposed and goals that require dams to be more than that, is not recommended. Accordingly, the selection of check dams with the priority one and two in study area can control 50 percent of flood with return period of 50 and 100 years and 75 percent of flood with return period of 50 years. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Masonry check dams
  • flood control
  • Kashaf Rood catchment
  • control volume
  • Locating

مراجع

Alizadeh, a. (2010). PrinciplesAppliedHydrology. (30th ed). University of Mashhad. In Farsi.
Bustami, R., Bong,C., Mah,D.,.Hamzah,A and Patrick.M. (2009). Modeling of flood mitigation structures for Sarawak river sub-basin using info works river simulation (RS). World Academy of Science, Engineering and Technology, 30(24), 14-18.
Dabiri, S.S., Sofi,M. and Talbbedokhti, N. (2014). Effects of watershed check dams in sediment control (case study: Eghlid, Marvdasht and Mamsani Watersheds). Journal of water Resources Engineering, 6, 1-21.In Farsi.
Fairuz Nakhijevan,  F. (1972). combaterosionandwatershedsreform. (1 th ed). Tehran University, Tehran. In Farsi.
Hydari, A. n.d. (2008). Reservoirs flood control management in Dez and Karun river. Technical workshop of non-structural flood management, 1-27.In Farsi.
Jamali, a , A. A., Ghoddousi, J. and Farahpourc, M. (2011). Spatial multi criteria analysis and decision techniques in order to watershed prioritizing for gabion check dams building. Watershed Management research (Pajouhesh & sazandegi), 90, 1-9.
Karimizadeh, K. (2009). Technical assessment of watershed management measures effects on flood (case study: Sira- Kalvan watershed). MSc. Thesis. Tehran university, 104 pages.In Farsi.
Lammersen, R., Engel,H., Langemhheen,V. and Buiteveld,H. (2002). Impacts of river training and retention measures on flood peaks along the Rhine.Journalof Hydrology, 267, 115-124.
Mahdavi, M. (2011). Applied Hydrology (8th ed.).University of Tehran press, 437pages. In Farsi.
Nourali Ghazimahalleh, M., Najafinejad,A. and Noura, N. (2008). The study of performance of Nowkandeh multipurpose dam in province of Golestan for flood control by using HEC-HMS model. J. Agric. Sci. Natur. Resour, 15(1). 1-13. (In Farsi)
Roghani, M. (2012). Survening the Mecanical implementation roles in runoff controlling on the watershed (case study in Hydaric catchment).Watershed manegment research (pajouhesh&sazandegi), 96, 36-44. In Farsi.
Roshani, R. (2003). Evaluating the effect of check dams on flood peaks to optimize the flood control measures (Kan case study in Iran).International institute for geo information science and earth observation enschede, the Netherlands, 43pp.
Shieh, Ch.L.,Guh,Y.R. andWang, Sh.O. (2008). The application of range of variability approach to the assessment of a check dam on riverine habitat alteration. Journal of Environmental Geology, 52, 427–435.
Soltani, M., Ekhtesasi,M., Talebi,A.,Poraghnai,M. and A. sarsangi. (2011). Effect of check dams on reduction of flood peak (case study: Manshad Watershed). Watershed management research (pajouhesh&sazandegi), 93, 46-54. In Farsi.
Souri, M., Jafari, M., Azarnivand, H., Ghodous , J. and Farahpour, M. (2012). Determining suitable locations for small dams using analytical herarchy process and geographical information systems (case study: Kermanshah province). Watershed Management research (Pajouhesh & sazandegi), 97, 83-91.
State Key Laboratory of Urban and Regional Ecology, Research Center for Eco-Environmental Sciences,Chinese Academy of Sciences, P.O. Box 2871, Beijing 100085, China. (2013).Assessing the hydrological effect of the check dams in the Loess Plateau, China, by model simulations.Hydrol. Earth Syst. Sci, 17, 2185–2193.
Thomas, W. and Richard, M. (2010). The impact of dams on flood flows in the United states. River research and applications, 1-24.
 
 
تحقیقات آب و خاک ایران
دوره 47، شماره 3
آبان 1395
صفحه 605-611

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار