ارزیابی تقابلات بین نوسانات طبیعی اقلیم و فعالیت‌های بشری بر رواناب

نوع مقاله : یادداشت تحقیقاتی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران‌

2 دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج‌

چکیده

در این پژوهش، روندهای بلندمدت و تغییرات ناگهانی متغیرهای هیدرواقلیمی در دورة مشاهداتی 1971‌ـ 2000 در حوضة آیدوغموش، به‌ترتیب با آزمون ناپارامتری من‌ـ کندال و منحنی تجمعی متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب بررسی شد. نتایج روندهای کاهشی برای بارندگی و رواناب و روند افزایشی برای دما، توسط آزمون من‌ـ کندال با سطح اطمینان 99‌درصد را نشان می‌دهند. تغییر گرادیان منحنی تجمعی متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب، بیانگر این است که رابطة بین متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب، می‌تواند متأثر از عامل فعالیت‌های بشری باشد. با شناسایی نقطة تغییر گرادیان منحنی، دورة مشاهداتی به دو زیردوره، پایه و دورة مرتبط با فعالیت‌های بشری، تقسیم شد. برای تعیین آثار فعالیت‌های بشری بر رواناب، مدل هیدرولوژیکی در دورة پایه، واسنجی و صحت‌سنجی و با معرفی متغیرهای هیدرواقلیمی در دورة فعالیت‌های بشری به مدل، رواناب تولیدی تعیین شد. نتایج نشان می‌دهند که نوسانات طبیعی اقلیم و فعالیت‌های بشری، به‌ترتیب سهم 79 و 21 درصدی در کاهش رواناب دارند.‌

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Assessment of the Interactions between Natural Climate Variability and Human Activities on Runoff

نویسندگان [English]

  • Parisa-Sadat Ashofteh 1
  • Omid Bozorg Haddad 2
1 PhD Candidate, Department of Irrigation & Reclamation, Faculty of Agricultural Engineering & Technology, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Associate Professor, Department of Irrigation & Reclamation, Faculty of Agricultural Engineering & Technology, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

In this study, long-term trends and abrupt changes of hydro-climatic variables was investigated in the observed period 1971-2000 for Aidoghmoush basin using Mann-Kendall nonparametric test and cumulative curve of climatic variables-runoff, respectively. Results show decrease trends for rainfall and runoff and increase trend for temperature by the Mann-Kendall test with a confidence level of 99%. Change of cumulative curve gradient of climatic variability-runoff indicates that the relationship between climatic variables-runoff could be affected by the human activities. With identification of curve gradient change point, observed period was divided to two sub-periods: base line period and period associated with human activities. To determine the effects of human activities on runoff, hydrological model was calibrated and verified in baseline period and by introducing hydro-climatic in period associated with human activities to model, runoff was produced. The results show that contribution of climatic variability and human activities in runoff decrease is 79 and 21%, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Basin
  • change point of curve gradient
  • natural climatic variability