بررسی فرایندهای فرسایش بارانی در خاکدانه‏ها تحت شرایط آزمایشگاهی در خاک‏های آهکی شمال غرب زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه خاک‌شناسی دانشکدة کشاورزی دانشگاه زنجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه خاک‌شناسی دانشکدة کشاورزی دانشگاه زنجان

چکیده

فرایندهای فرسایش بارانی در کنار ویژگی‏های باران تحت‌تأثیر مقاومت خاکدانه‏ها نیز قرار می‏گیرند. این پژوهش به‌منظور بررسی حساسیت خاکدانه‏ها در خاک‏های با بافت مختلف به فرایندهای فرسایش بارانی انجام گرفت. آزمایش در 30 نمونه خاک با چهار گروه بافتی و با تکرار‏های متفاوت انجام شد. برای این منظور 90 جعبه‏ محتوی خاکدانه‏های 6 تا 8 میلی‏متر تهیه و به‌مدت 30 دقیقه زیر دستگاه شبیه‏ساز باران قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوتی معنا‏دار بین بافت‏های مختلف از نظر میزان تخریب خاکدانه (P<0/001)، تراکم خاک (P<0/001) و پاشمان ذرات (P<0/01) وجود دارد. بیشترین تخریب خاکدانه در خاک‏های شن‏لومی و بیشترین تراکم خاک و پاشمان در خاک‏های لوم‏رسی مشاهده شد. تخریب خاکدانه تحت‌تأثیر منفی درصد ذرات سیلت (‏0/01‏-0/63, P<= r) و رس (‏0/01‏-0/70, P<= r) قرار گرفت. با وجود این، تراکم خاک و پاشمان به‌شدت تحت‌تأثیر درصد ذرات سیلت و رس افزایش یافت. چگونگی تأثیر ذرات شن بر فرایندهای فرسایش بارانی برخلاف ذرات (سیلت و رس) دیگر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study of Rainfall Processes in Calcareous Soils Aggregates under Laboratory Conditions in NW Zanjan, Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Vaezi 1
  • Saeedeh Akbari 2
  • Mohammadhosein Mohammadi 1
1 Associate Professor, Soil Science Department, Faculty of Agiculture, University of Zanjan, Iran
2 MSc. Student, Soil Science Department, Faculty of Agiculture, University of Zanjan, Iran
چکیده [English]

Rainfall erosion processes a long with the rainfall characteristics can be affected by soil properties. The study was conducted to investigate the susceptibility of the aggregates in different soil textures to the rainfall erosion processes. The experiment was done on thirty soil samples recognized in four soil textures with different replications as the completely randomized design. Ninety boxes were filled with aggregates (6-8 mm) and were exposed to the simulated rainfall for 30 minutes. Results indicated that there were significant differences among different soil textures in the aggregate breakdown (P< 0.001), soil compaction (P< 0.001), and soil particles splash (P< 0.01). The highest aggregate breakdown was observed in sandy loam soils, whereas the highest soil compaction and soil particles splash occurred in clay loam soils. The aggregate breakdown was significantly affected by silt particles (r= -0.63, P<0.01) and clay particles (r= -0.70, P<0.01). Nevertheless, the soil compaction and particles splash were significantly increased by silt and clay particles. Sand contrary to other soil particles (silt and clay) had different effect on the rainfall erosion processes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • aggregate breakdown
  • Rainfall erosion
  • Soil compaction
  • soil particles splash