تأثیر مصرف توأم نیتروژن و فسفر بر جذب نیتروژن و فسفر و پتاسیم در گیاه برنج در شرایط غرقاب دائم و غیر غرقاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکدة کشاورزی دانشگاه تبریز

2 استادیار دانشکدة کشاورزی دانشگاه تبریز

3 دانشیار دانشکدة کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده

برنج از محصولات استراتژیک در ایران است و کمبود آب مهم‌ترین تنش غیر زیستی محدودکنندة عملکرد آن به‌شمار می‌رود. در این تحقیق تأثیر رقم برنج، رژیم رطوبتی، و سطوح نیتروژن و فسفر بر جذب نیتروژن و فسفر و پتاسیم به‌وسیلة گیاه برنج در شرایط گلخانه‌ای بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل دو رقم برنج (هاشمی و علی کاظمی)، دو سطح رطوبت (غرقاب دائم و اشباع متناوب)، سه سطح نیتروژن از منبع اوره (0 و 75 و 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک)، و سه سطح فسفر از منبع منوکلسیم فسفات (0 و 25 و 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک) بودند. بعد از 90 روز گیاهان برداشت‌ شدند و غلظت و مقدار جذب نیتروژن و فسفر و پتاسیم در ریشه و بخش هوایی آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد غلظت پتاسیم بخش هوایی و ریشه، فاکتور انتقال نیتروژن، و مقدار جذب پتاسیم بخش هوایی در رقم علی کاظمی به‌طور معنا‌داری (P<0.05) بیشتر از هاشمی است و غلظت فسفر ریشه، فاکتور انتقال فسفر، و مقدار جذب فسفر ریشه در رقم هاشمی به‌طور معنا‌داری بیشتر از علی کاظمی است. همچنین غلظت فسفر بخش هوایی و ریشه، غلظت پتاسیم بخش هوایی، مقدار جذب نیتروژن بخش هوایی، و مقدار جذب فسفر و پتاسیم بخش هوایی و ریشه در شرایط رطوبتی غرقاب دائم به‌طور معنا‌داری بیشتر از اشباع متناوب بود. اثر متقابل نیتروژن و فسفر نیز بر غلظت نیتروژن و پتاسیم بخش هوایی و ریشه، غلظت فسفر ریشه، فاکتور انتقال نیتروژن و فسفر، مقدار جذب نیتروژن، فسفر، و پتاسیم بخش هوایی و ریشه معنا‌دار بود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effects of Combined Application of Nitrogen and Phosphorus on their, and as well on Potassium Uptake by Rice Plant under Flooded vs. Non-flooded Conditions

نویسندگان [English]

  • NEDA YAZDANI MOTLAG 1
  • ADEL REYHANITABAR 2
  • NOSRATOLLAH NAJAFI 3
1 Former M.Sc. Student, University of Tabriz
2 Assistant Professors, University of Tabriz
3 Associate Professors, University of Tabriz
چکیده [English]

Rice (Oryza sativa L.) is one of the Iran's most strategic crops with water shortage as the most important abiotic stress limiting its yield. In the present research the effects of: variety, water regime, Nitrogen (N) and Phosphorus (P) levels on N, P and K uptake were studied under greenhouse conditions. The experiment design was a factorial one based upon a randomized complete blocks of three replications. The factors included two varieties of rice (Hashemi and Ali Kazemi), two water regimes (flooded vs. periodic saturation), three nitrogen levels as urea (0, 75, 150 mg kg-1) and three P levels as mono calcium phosphate (0, 25, 50 mg kg-1). After 90 days past of growth period, plants were harvested, and total content as well as concentration of N, P, and K in shoot and root determined. The results revealed that K concentrations in shoot and root, K content in shoot and N translocation factor in Ali Kazemi were greater than those in Hashemi variety. But P concentration in root, P translocation factor and P content of the root (in Hashemi) became higher that those in Ali Kazemi variety. P concentration in shoot and root, shoot K concentration, N content of shoot, P and K contents of the shoot and root (under flooded conditions) were significantly (P<0.01) higher that those under periodic saturation conditions. Interaction between N and P led to significant effects on N and K concentrations in shoot and root, P concentration in root, N and P translocation factors, and as well on N, P and K contents of the shoot and root.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Flooded
  • nitrogen
  • Non flooded
  • Phosphorus
  • potassium
  • rice