بررسی وجود و شدت آب‌گریزی خاک در مناطق جنگلی تالش در استان گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد دانشکدة کشاورزی دانشگاه گیلان

2 استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

3 دانشجوی دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

در این پژوهش وجود و شدت آب‌گریزی در سه منطقة تحت پوشش کاج تدا و توسکا و آقطی در شهرستان تالش، بخشی از غرب گیلان، مطالعه شده است. 79 نمونة دست‌نخورده (5-0 سانتی‌متر) برای تعیین آب‌گریزی و زاویة تماس آب با خاک در فصل خشک‌سال جمع‌آوری شد. آب‌گریزی با استفاده از آزمون‌های زمان نفوذ قطرة آب (WDPT) و مولاریتة قطرة اتانول (MED) بررسی شد. همبستگی مثبت و معنادار (77/0 = r) بین دو آزمون WDPT و MED به‌دست آمد. زاویة تماس آب‌ـ خاک به‌وسیلة آزمون MED بیشتر از 90 درجه در نمونه‌های آب‌گریز برآورد شد. زاویة تماس آب‌ـ خاک با افزایش میزان آب‌گریزی خاک افزایش یافت؛ به‌طوری‌که در نمونه‌های با آب‌گریزی 5820 تا 6000 ثانیه زاویة تماس 8/108 تا 109 درجه محاسبه شد. متوسط آب‌گریزی اندازه‌گیری‌شده به‌وسیلة آزمون WDPT و MED در منطقة 3 به‌طور معناداری بیشتر از دو منطقة دیگر بود. این روند در زاویة تماس آب‌ـ خاک محاسبه‌شده نیز مشاهده شد. در این پژوهش همبستگی بالایی بین Log WDPT، MED، و زاویة تماس با مقدار مادة آلی (با r به‌ترتیب 80/0، 83/0، 77/0) به‌دست آمد. همبستگی این پارامترها با pH خاک منفی و در سطح احتمال یک درصد معنادار (با r به‌ترتیب 78/0-، 69/0-، 72/0-) به‌دست آمد. همبستگی آب‌گریزی (Log WDPT، MED) و زاویة تماس خاک با درصد شن خاک مثبت و با درصد رس خاک منفی به‌دست آمد. البته رابطة بین پارامترهای بافت خاک و آب‌گریزی نسبت به مادة آلی و اسیدیتة خاک ضعیف بود. نتایج نشان می‌دهد مقدار مادة آلی، بافت، و اسیدیتة خاک عوامل مهم ایجاد و شدت آب‌گریزی در خاک‌های مناطق بررسی‌شده هستند.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Occurrence and Intensity of Soil Water Repellency in Talesh Forest Sites, Guilan Province

نویسندگان [English]

  • SEYEDEH MEHRNOOSH MIRBABAEI 1
  • MAHMOOD SHABANPOUR 2
  • ALI ASGHAR ZOLFAGHARI 3
1 Former Graduated Student, University of Guilan, Guilan, Iran
2 Assistant Professor, University of Guilan, Guilan, Iran
3 Postgraduate Student, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

The occurrence of soil water repellency and its intensity were studied in three sites under Pinus teada, Petrocarya fraxinifolia and Sombucus ebulus in Talesh Township, western part of Guilan Province. Seventy nine undisturbed soil samples from 0–5 cm depth were collected for water repellency and water-soil contact angle to be determined in a dry season. Soil water repellency was assessed using Sater Drop Penetration Time (WDPT) and Molarity of Ethanol Droplet (MED) tests. A significant and positive relationship (r= 0.77) between MED and WDPT Tests was obtained. Water-soil contact angles were found out as greater than 90, using MED test in water repellent determining samples. The soil contact angles raised with increase in water repellency. As with samples of WDPT 5820-6000 s, contact angles were estimated between 108.8 and 109. The average water repellency, measured (using WDPT and MED tests) in site 3 were significantly higher than those in the other two sites. This trend was observed in the calculated water-soil contact angles too. High coefficients of determination were detected between the elements of Log WDPT, MED, as well as contact angle and organic matter content (r= 0.8, 0.83 and 0.77 respectively). The correlations of these parameters (Log WDPT, MED and contact angle) with soil solution pH were negative and meaningful (r= -0.78, -0.69 and -0.72 respectively). The correlations between hydrophobicity (Log WDPT, MED) and soil contact angle in soil of high sand percentage were positive, while being negative in high clay containing woil. However, the relations between soil texture parameters and hydrophobicity were estimated as weaker than the correlations between the factors of organic matter content and soil acidity vs. hydrophobicity. Results finally show that soil organic matter content, texture, and acidity are important factors affecting the occurrence and persistence of water repellency in such soils of the studied region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil water repellency
  • Molarity of Ethanol droplet
  • Water Drop Penetration Time
  • Water-soil contact angle