ارزیابی ریسک خشک‌سالی کشاورزی محصول جو دیم تحت شرایط محدودیت داده (مطالعة موردی: آذربایجان شرقی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران،

چکیده

ارزیابی ریسک خشک‌سالی کشاورزی در مواقع بحرانی قبل و طی فصل رشد محصول می‌تواند زمان کافی را برای سیاست‌گذاران و کشاورزان به‌منظور اتخاذ راهبرد‌های مناسب جهت کاهش پتانسیل ریسک خشک‌سالی فراهم کند. هدف این مطالعه توسعة مدلی آماری برای برآورد ریسک کیفی خشک‌سالی کشاورزی محصول جو دیم، قبل از کاشت و در حین فصل رشد، در شرایط محدودیت داده در استان آذربایجان شرقی است. متغیرهای ورودی مدل شامل مقادیر هفتگی شاخص بارندگی استاندارد (SPI) در پنجره‌های زمانی مختلف و متغیر خروجی و ریسک عملکرد محصول جو، با دو گروه ریسک پایین و بالا، است. برای مدل‌سازی رابطة بین متغیرهای ورودی در مراحل مختلف رشد محصول از تکنیک‌های چندمتغیره استفاده شد. واسنجی مدل با استفاده از داده‌های پنج ایستگاه اهر، هشترود، مراغه، میانه، و سراب (1987ـ2003) و صحت‌سنجی آن با استفاده از داده‌های ایستگاه تبریز (1978ـ2003) انجام شد. نتایج نشان داد تکنیک‌های چندمتغیره با درنظرگرفتن شرایط رطوبتی قبل از کاشت محصول و اضافه‌کردن متغیرهای جدید هم‌زمان با رشد و نمو محصول جو دیم از توانایی کافی برای ارزیابی ریسک خشک‌سالی کشاورزی برخوردارند و دقت مدل همراه با توسعة محصول افزایش می‌یابد. صحت‌سنجی مدل نشان داد مناسب‌ترین مرحلة پیش‌بینی ریسک خشک‌سالی محصول جو دیم مرحلة گل‌دهی است. نتایج مرحلة پنجه‌زنی نیز رضایت‌بخش بود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Agricultural Drought Risk Assessment for Rainfed Barley Crop Using Limited Data (Case Study: East Azarbaijan, Iran)

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Shokohi 1
  • Javad Bazrafshan 2
  • Nozar Ghahreman 2
1 Former Graduate Student, Assistant Professors, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Former Graduate Student, Assistant Professors, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Assessment of agricultural drought risk at critical times before and during the growing season can provide sufficient time to policy makers and farmers to implement appropriate strategies to reduce the potential of risk. The purpose followed in the present study is to develop a statistical model to estimate the quality of agricultural drought risk for rainfed barley crop (prior to planting and as well during the growing season) in East Azarbaijan Province, Iran. Model input variables include the weekly Standardized Precipitation Index (SPI) figures within various time windows with the only output variable being the risk of crop yield (with two groups namely: high vs. low risk). A multivariate technique was employed to model the relationship between input vs. output variables during different growth stages. The results revealed that the calibrated model can be used to assess the real-time agricultural drought risk for barley crop at pre-planting and as well during crop growth stages by retaining the previous, and adding the current WSPI data as the crop passes through the various developmental stages. The accuracy of risk assessment increases as the crop barley develops. Model validation revealed that the most appropriate time to asses drought risk for barley crop within the study area is the flowering stage, with the results for the crop at tillering stage also applicable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural drought
  • Barley crop
  • East Azarbaijan
  • Multivariate Technique
  • risk