بررسی اثر باقیمانده سولفات منگنز بر رشد، عملکرد و جذب منگنز توسط سویا

نویسندگان

1 عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

2 استاد، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

به‌ منظور بررسی اثرات باقی‌مانده سولفات‌منگنز بر رشد و ترکیب شیمیایی سویا، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تیمار و سه تکرار در20 خاک مختلف از مزارع سویاکاری شرق استان مازندران انجام شد. خاک‌های مورد مطالعه دارای خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت بوده و به نحوی انتخاب گردیدند که مقدار متفاوتی منگنز قابل استخراج با عصاره‌گیر DTPA داشتند. تیمارهای این تحقیق شامل دو سطح منگنز (صفر و 30 میلی‌گرم منگنز در کیلوگرم خاک به‌صورت سولفات‌منگنز) بودند که تنها در سال اول قبل از کشت مصرف گردید. این آزمایش به مدت 4 سال با خاک‌ها و تیمارهای ثابت انجام شد. بر اساس نتایج سال اول آزمایش، مصرف منگنز سبب افزایش معنی‌دار وزن خشک و جذب کل منگنز گیاه شد (P<0.05). با مصرف منگنز عملکرد ماده خشک از 15/16 به 29/20 گرم در گلدان افزایش یافت. همچنین مصرف منگنز موجب افزایش غلظت و جذب کل منگنز به‌ترتیب معادل 5/4 و 6/26 درصد نسبت به شاهد، در اندام هوایی گیاه گردید. اثر باقی‌مانده سولفات‌منگنز در سال دوم، موجب افزایش عملکرد سویا نسبت به شاهد شد. در سال دوم آزمایش عملکرد دانه سویا درتیمارمصرف منگنز 8 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. اثر باقی‌مانده تیمارهای مصرف سولفات‌منگنز غلظت منگنز درگیاه را 1/6 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. اثر باقی‌مانده سولفات‌منگنز، غلظت منگنز درگیاه را 94/2 درصد نسبت به شاهد افزایش داد و در سال سوم آزمایش عملکرد دانه سویا 8 درصد درتیمار مصرف منگنز نسبت به شاهد افزایش یافت ولی از نظر آماری معنی‌دار نبود. اثرباقی‌مانده سولفات‌منگنز، در سال چهارم آزمایش برعملکرد ماده خشک سویا قبل ازگلدهی، تاثیری نداشت. نتایج تحقیق انجام شده نشان دادکه بکارگیری سولفات‌منگنز در خاک‌های آهکی، نه تنها بر روی رشد و ترکیب شیمیایی اولین کشت سویا اثر می‌گذارد بلکه بر رشد و ترکیب شیمیایی سویا در سال‌های بعد نیز می‌تواند موثر باشد. به‌طوری‌که اثرات باقی‌مانده سولفات منگنز در سال دوم کشت عملکرد دانه، ماده خشک گیاهی، غلظت و جذب کل منگنز محصول سویا را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش داد، در سال سوم آزمایش بر عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک گیاهی تاثیر معنی‌داری نداشت ولی غلظت و جذب کل منگنز را افزایش داد و در سال چهارم آزمایش بر پاسخ‌های گیاهی اندازه‌گیری شده تاثیر معنی‌داری نداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Residual Effects of Manganese Sulfate on Growth and on Manganese Uptake in Soybean

نویسندگان [English]

  • Ali Asadi Kangarshahi 1
  • Negin Akhlaghi Amiri 1
  • Mohammad Jafar Malakouti 2
1
2
چکیده [English]

A significant portion of manganese (Mn) chemical fertilizers applied to calcareous soils is not absorbed by the first crop and may, therefore, affect the growth as well as chemical composition of the subsequent crops, this being called the residual effect of Mn, Soil tests may be employed to predict such effects. The present experiment was conducted to study the residual effects of manganese sulfate on the subsequent crop of soybean (Glycine max L.). Twenty soils of northern Iran (5-39% calcium carbonate equivalent), previously treated with two levels of Mn (0 and 30 mg Mn kg-1 as MnSO4) and under a single crop of soybean, was used in greenhouse to grow a second subsequent crop of soybean with no additional Mn fertilizer but with a uniform application of nitrogen, phosphorous and potassium. Soils were sampled before the subsequent crop and extracted through Mn extractant DTPA. Dry weight of plant tops as well as Mn concentration and uptake after eight weeks under the greenhouse conditions were used as the plant responses to residual Mn in soil. Statistical analyses showed that manganese sulphate application significantly increased the dry matter from 16.56 to 20.29 g/pot. Manganese application also increased leaves' Mn content as well as Mn uptake from 115 to 120.20 mg/kg vs. from 1.98 to 2.45 mg/ pot., respectively. The overall effects of previously applied Mn on dry matter were not significant, whereas seed yield, as well as Mn uptake were significantly increased. In all the soils, grain yield increased by 7.67% in comparison with control. The residual effects of Mn on dry matter and seed yield of the third crop on these soils were non-significant, but Mn uptake increased by 8.19% in comparison with control. In the fourth crop, the residual effects of Mn on dry matter , seed yield , Mn concentration and Mn uptake were found to be of no significance .

کلیدواژه‌ها [English]

  • .
  • Manganese sulfate
  • Residual effect
  • soybean
  • yield