تعیین بهترین مدل محاسبه ضریب تشت در منطقه آمل بر پایه‌ی آنالیز حساسیت

نویسندگان

1 دکتری، دانشگاه فردوسی

2 دانشیار، دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد، بوعلی سینا همدان

4 استادیار، دانشگاه تهران

5 استادیار، دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) به‌عنوان یکی از پارامترهای مهم در طراحی سیستم‌های آبیاری توسط اندازه‌گیری مستقیم (لایسی‌متری) و یا به طور غیر مستقیم (معادلات تجربی) برآورد می‌شود. در شرایط عدم دسترسی به داده‌های دقیق لایسی‌متری می‌توان از روش پنمن مانتیث فائو(PMF) به عنوان روش استاندارد، برای ارزیابی نتایج سایر روش‌های تجربی استفاده کرد. در تحقیق حاضر با ضرب داده‌های چهارده ساله (1994-2007) تشت تبخیر ایستگاه هواشناسی آمل در مقادیر محاسبه شده ضریب تشت از طریق معادلات گوناگون نظیر کوئنکا (Cuenca)، آلن پروت (Allen and Pruitt)، اشنایدر(Snyder)، اشنایدر اصلاح شده (Modified Snyder)، اورنگ (Orang)و فائو (FAO) مقادیر ET0 محاسبه شد، و نتایج آن با مقادیر محاسبه شده از روش پنمن مانتیث فائو مقایسه گردید. سپس حساسیت مدل‌های فوق با ایجاد 10±، 20± و 30± درصد تغییر در پارامترهای ورودی سرعت باد و رطوبت نسبی مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌های نشان داد که برای محاسبه ET0 روزانه از داده‌های تبخیر از تشت به‌ترتیب روش‌های کوئنکا، اشنایدر، آلن پروت و اورنگ پیشنهاد می‌گردد. برای محاسبه ضریب تشت در دوره‌های 10 روزه می‌توان به‌ترتیب از روش‌های کوئنکا، اشنایدر و آلن پروت استفاده نمود. بررسی‌ها نشان داد که برای تعیین ET0 ماهانه از داده‌های تبخیر از تشت به‌ترتیب روش‌های اشنایدر، کوئنکا و آلن پروت مناسب‌تر می‌باشند. نتایج تحلیل حساسیت نشان می‌دهد که حساسیت روش‌های اورنگ، آلن پروت و اشنایدر اصلاح شده نسبت به تغییرات پارامترهای ورودی کمتر از سایر روش‌ها است. با استناد به نتایج آماری و تحلیل حساسیت از بین روش‌های فوق مدل‌های آلن پروت و اشنایدر اصلاح شده برای برآورد ضریب تشت در منطقه آمل و سایر مناطق دارای اقلیم یکسان با آن منطقه مناسب می‌باشند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Determination of the Best Model for Calculation of Pan Coefficient in Amol as based on Sensitivity Analysis

نویسندگان [English]

  • Vahid Yazdani 1
  • Abdolmajid Liaghat 2
  • Hadise Noori 3
  • Hamide Noori 4
  • Hamid Zare Abianeh 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

Reference evapotranspiration is an important parameter in irrigation systems' design that is evaluated through either direct (Lysimeter) or calculated method (Empirical equations). When there is a lack of lysimeters' data, Penman Monteith FAO method could be employed as a standard method for evaluating the other empirical methods' results. In this research, 13 year evaporation pan data of Amol Station are multiplied by the calculated pan coefficient from such different equations as Cuenca, Allen Pruitt, Snyder, modified Snyder, Orang and FAO and then the results compared with Penman Monteith FAO Methods' results. The sensitivity of models with variations of ±10, ±20, and ±30 percent in such input parameters as wind velocity and relative humidity is then analyzed. Regression and statistical analysis showed Cuenca, Snyder, Allen Pruitt, Orang methods as recommended for estimation of daily ET0 from pan evaporation data. Cuenca, Snyder, Allen Pruitt methods are suitable for 10 day duration period ET0, while Snyder, Cuenca, Allen Pruitt for monthly ET0. The results of sensitivity analysis show that the sensitivity of the methods Orang, Allen Pruitt and modified Snyder in relation with input parameters is less than that of other methods. Statistical and sensitivity analyses show that Allen Pruitt and modified Snyder methods are the suitable ones for an estimation of pan coefficient in Amol and in areas that are of similar climatic condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amol
  • evapotranspiration
  • Pan coefficient
  • Penman Monteith FAO
  • Sensitivity Analysis