اثر ترکیب تاج‌پوشش گونه‌های درختچه‌ای بر شاخص‌های کیفیت خاک در غرب مازندران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.

2 بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، ایلام، ایران.

3 گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

ترکیب‌های مختلف پوشش گیاهی می‌تواند اثرات برجسته‌ای در تغییرپذیری ویژگی‌های خاک داشته باشند. بنابراین مطالعه حاضر با هدف اثر ترکیب تاج ‌پوشش گونه‌های درختچه‌ای بر شاخص‌های کیفیت خاک انجام گرفت. ویژگی‌های مختلف لاشبرگ و خاک تحت پوشش‌درختچه‌ای آمیخته با چهار گونه (سیاه‌ولیک، زرشک، گالش انگور و آلوچه‌وحشی)، سه گونه (سیاه‌ولیک، زرشک و گالش انگور)، دو گونه (سیاه‌ولیک و زرشک)، پوشش با غالبیت زرشک و پوشش با غالبیت سیاه ولیک مطالعه شد. بدین منظور در هر رویشگاه‌ سه قطعه منتخب یک هکتاری با فواصل حداقل 600 متر انتخاب و در هر قطعه منتخب، پنج نمونه و در مجموع از هر یک از رویشگاه‌ها، 15 نمونه لاشبرگ و خاک برداشت شد. نتایج حاکی از اثرات معنی‌دار ترکیب‌های مختلف پوشش گیاهی بر اکثر ویژگی‌های لاشبرگ و خاک بود. به‌طوریکه بیشترین مقدار نیتروژن لاشبرگ و بیشترین نسبت کربن به نیتروژن لاشبرگ به رویشگاه با غالبیت زرشک (46/24) تعلق داشت. بیشترین مقادیر ویژگی‌های تخلخل، پایداری خاکدانه، درصد رس، محتوای رطوبت، کربن آلی، ذخیره کربن و نیتروژن، نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، شدت معدنی‌شدن خالص نیتروژن، آمونیوم، نیترات، کربن و نیتروژن ذره‌ای و آلی محلول، فعالیت آنزیم‌ها، موجودات زنده خاک، تنفس پایه و برانگیخته، زیست توده میکروبی کربن و نیتروژن و فسفر در ترکیب تاج‌ پوشش با چهار گونه مشاهده شد. نتایج تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان داد که رویشگاه‌هایی با حاصلخیزی و فعالیت زیستی بالا متعلق به ترکیب تاج ‌پوشش با چهار گونه بود. نتایج این پژوهش حاکی از آنست که ترکیب پوشش گیاهی با چهار گونه درختچه‌ای می‌تواند باعث حفظ کیفیت خاک شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effect of canopy composition of shrub species on soil quality indicators in West Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Yahya Kooch 1
  • Nahid Jafarian 2
  • Katayoun Haghverdi 3
1 Corresponding Author, Department of Range Management, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Noor, Iran.
2 Division of forests, Rangelands and Watershed, Ilam Agricultural and Natural Resources Research Center (AREEO), Ilam, Iran.
3 Department of Wood and Paper Science and Technology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Different composition of vegetation can have significant effects on the variability of soil characteristics. Therefore, the present study was aimed to reveal the effect of the canopy composition of shrub species on soil quality indicators. The different characteristics was studied for the litter and the soil covered with a mix of four shrubs species (Crataegus nigra, Berberis integerrima Bunge, Ribes Uva – crispa L and Prunus spinosa L.), three species (Crataegus nigra, Berberis integerrima Bunge and Ribes Uva – crispa L.), two species (Crataegus nigra and Berberis integerrima Bunge), shrub cover with the predominance of Berberis integerrima Bunge. and Crataegus nigra. For this purpose, in each of the habitats studied, 3 sample plots of one hectare were selected with at least 600 meters distances, and in each sample plot, 5 samples of litter and soil were collected, and a total of 15 samples of litter and soil were collected from each habitat. The results showed significant effects of different Composition of vegetation on most litter and soil characteristics; so that, the highest carbon to nitrogen ratio of litter belongs to the habitat with predominance of Berberis integerrima Bunge (24.46). The results of principal component analysis showed that the habitats with high soil fertility and biological activity belonged to the canopy composition with four species. The results of this research indicate that the composition of vegetation with four species can maintain soil quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • enzyme activity litter characteristics
  • soil biological characteristics
  • soil fertility
  • shrub cover
تحقیقات آب و خاک ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 آذر 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار