تأثیر محلول‌پاشی عصاره پسماندهای ماهی و لبنی بر غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عملکرد گندم دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

مدیریت صحیح پسماندهای تولید شده در صنعت شیلات و لبنیات با هدف تولید کودهای آلی حائز اهمیت است. زیرا، مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی می‌تواند اثرات مخربی بر محیط زیست داشته باشد. بر همین اساس، تأثیر عصاره ضایعات ماهی و آب ماست حاصل از صنعت لبنیات بر رشد گیاه گندم رقم باران مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه انجام شد. عصاره ضایعات ماهی (عصاره‌گیری شده با سه روش 1- هیدروکسید پتاسیم، 2- اسید نیتریک + اسید سولفوریک، 3- سولفات پتاسیم + بیکربنات سدیم) و همچنین 3 نوع لاکتات روی، منگنز و آهن (تهیه شده از آب ماست) به صورت محلول‌پاشی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی عصاره‌های ماهی و لاکتات‌ها موجب افزایش عملکرد دانه و وزن خشک کاه و کلش گندم شد. عملکرد دانه در عصاره‌های استخراج شده به روش1، روش2 و روش3 به ترتیب 3/1، 2/7 و 9/13 درصد بود. این افزایش در روش 1 > 3 > 2 بود. همچنین، نتایج نشان داد که عملکرد دانه و وزن خشک کاه و کلش در لاکتات منگنز > لاکتات آهن > لاکتات روی بود. تیمارهای آزمایش وزن هزار دانه را نیز افزایش داد، اما تفاوت از نظر آماری معنی‌داری نبود. محلول‌پاشی عصاره ماهی و لاکتات‌ها غلظت نیتروژن و پتاسیم را در دانه و کاه و کلش افزایش دادند، اما تاثیری بر غلظت فسفر نداشتند. به طور کلی، محللو‌پاشی عصاره ماهی و لاکتات‌ها، تأثیر مثبتی بر رشد و عملکرد گندم دیم رقم باران داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of foliar application of fish and dairy waste extract on nitrogen, phosphorus, potassium concentration and dryland wheat yield

نویسندگان [English]

  • Sima Bigdeli
  • mohammad babaakbari
  • akbar Hassani
  • Mehdi Tafvizi
Department of soil Science, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran
چکیده [English]

Management of the waste produced in the fisheries and dairy industries is important for the production of organic fertilizers. Because, excessive use of chemical fertilizers can have destructive effects on the environment . Accordingly, the effect of fish waste extract and yogurt water obtained from the dairy industry were investigated on the growth of Baran wheat cultivar. The experiment was conducted in the form of a randomized complete block design with three replications under field conditions. Fish waste extract (extracted by three methods including method 1: potassium hydroxide, method 2: nitric acid + sulfuric acid, method 3: potassium sulfate + sodium bicarbonate) and also 3 types of zinc, manganese, and iron lactate were used in the form of foliar application. The results showed that grain yield and dry weight of wheat straw increased by foliar application of fish extracts and lactates. The grain yield of extraction method 1, method 2 and method 3 was 1.3, 7.2 and 13.9%, respectively. Briefly, it was for method 1 > 3 > 2. Also, the results demonstrated that grain yield and dry weight of straw were in the order of manganese lactate > iron lactate > zinc lactate. The experimental treatments also increased the 1000 seed weight, but this difference was not statistically significant. Foliar spray of lactates and fish extract increased N and K concentration of wheat , but had no effect on P concentration. In general, spraying of extracts has a positive effect on the growth and yield of wheat .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Yogurt
  • waste
  • Baran variety
  • organic fertilizer
  • chemical fertilizer