بررسی اثر کیفیت آب بر روند سدیم زدایی خاک های سنگین با آبشویی پیوسته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 عضو هیئت علمی گروه آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 عضو هیئت علمی مؤسسة تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

حجم قابل توجهی زهاب در شبکه‏های آبیاری و زهکشی خوزستان تولید می‏شود که مدیریت و استفادة مجدد از آن‌ها ضروری است. یکی از راه‏های استفادة مجدد از زهاب‏ها استفاده از آن‏ها در آبشویی اراضی است. با هدف بررسی قابلیت کاربرد زهاب بر سدیم‏‏زدایی از خاک‏های رسی این منطقه، آزمایش‏های آبشویی در کرت‏هایی با ابعاد 5/1×5/1 متر در اراضی کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی انجام شد. سه کیفیت آب با هدایت‏ الکتریکی 61/2 (آب تازة رودخانة کارون)، 0/6، و 0/9 دسی‏زیمنس بر متر (مخلوط زهاب این کشت و صنعت با آب رودخانة کارون) به صورت سه تیمار به نام‏های، به ترتیب، T1، T2، و T3 با روش آبشویی پیوسته (کاربرد 30، 60، 120 سانتی‏متر آب) با شش تکرار به روش بلوک‏های کامل تصادفی در این پژوهش بررسی شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری آب آبشویی روند سدیم‏زدایی کندتر می‌شود. ولی استفاده از زهاب‏های شور تا حد 6 دسی‏زیمنس بر متر موجب افزایش مقدار کلسیم و منیزیمِ خاک پس از آبشویی می‌شود. نسبت جذب سدیم در لایة 0 تا 30 سانتی‏متری خاک، که قبل از آبشویی 84 میلی‏اکی والان در لیتر به توان یک‌دوم بود، پس از اعمال تیمارهای T1 تا T3 به ترتیب به 9، 10، و 18 میلی‏اکی والان در لیتر به توان یک‌دوم رسید. بنابراین، مشکل سدیمی در این لایه با آبشویی با زهاب دارای شوری 6 دسی‏زیمنس بر متر برطرف می‏شود و برای این کار به استفاده از آب شیرین نیازی نیست. واکنش خاک بررسی‌شده، چه قبل از آبشویی و چه بعد از آن، در محدودة قلیایی قرار نگرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effects of Water Quality on Trend of Desodification of Heavy Soils by Continuous Leaching

نویسندگان [English]

  • Majid Sharifipour 1
  • Abd Ali Naseri 2
  • Abd al-Rahim Hooshmand 2
  • Hadi Moazed 2
  • Alireza Hassanoghli 3
1 PhD Candidate, Department of Irrigation and drainage, Shahid Chamran University of Ahwaz
2 Professor, Department of Irrigation and drainage, Shahid Chamran University of Ahwaz, Iran
3 Scientific Staff Member, Agricultural Engineering Research Institute (AERI), Karaj, Iran
چکیده [English]

Huge amounts of drainage water are disposed from operating irrigation and drainage
networks in Khuzestan, SW Iran, that need to be managed and/or reused. One of the low
risk methods of reusing drainage water is to reuse it in land reclamation. To investigate
the effects of water quality on desodification of clay soils of this area, leaching
experiments were done in 1.5×1.5 meter plots in “Salman Farsi” sugarcane agro industry,
South Khuzestan. Leaching with three different water qualities; 2.61 dS/m (fresh water
from Karun River), 6.0 and 9.0 dS/m (a mixture of agro industry drainage water and
Karun River water) in three treatments; T1, T2 and T3 respectively, and six replications
ad based on a completely randomized blocks design were experimented. Rate of
desodification was decreased with increase in leaching water salinity. Using drainwater
with salinity of 6.0 dS/m led to increasing dissolved Ca++ and Mg++ in soil following
leaching. The SAR, in 0-30 cm soil layer that was initially 84 (meq/lit)1/2, following
application of treatments T1, T2 and T3 decreased to 9, 10 and 18 (meq/lit)1/2
respectively. So the sodicity problem was partly solved through leaching by drainage
water with salinity of 6.0 dS/m, excluding the need for use of fresh water. The soil pH
was not in the basic range either before or following leaching.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drainage water
  • Land reclamation
  • pH
  • SAR
  • Khuzestan

مراجع

Abdel-Khalek, M. A., El Gamal, F., El Kady, M., and Hamdy, A. (2003). Agricultural drainage water reuse options, potential, costs and guidelines. In: Hamdy A. (ed.). Regional Action Program (RAP): Water resources management and water saving in irrigated agriculture (WASIA PROJECT). Bari: CIHEAM, 137 -162.
Abrol, I. P., Chhabra, R., and Gupta, R. K. (1980). A Fresh Look at the Diagnostic Criteria for Sodic Soils. International Symposium on Salt Affected Soils. Central Soil Salinity Research Institute, Karnal. February 18-21, 1980. 142-147.
Barzegar, A. R. (2008). Salt-affected Soils: Diagnosis and Productivity. (2nd Ed) Shahid Chamran University of Ahwaz, Iran. (In Farsi).
Barzegar, A. R., Amirian, A. R., and Naseri, A. A. (2007). Study of Leaching Limiting Factors in Sugarcane Fields (South of Ahwaz). Journal of Agricultural Sciences and Natural Recourses.14 (1). (In Farsi)
Chi, C. M., Zhao, C. W., Sun, X. J., and Wang, Z. C. (2012). Reclamation of saline-sodic soil properties and improvement of rice (Oriza sativa L.) growth and yield using desulfurized gypsum in the west of Songnen Plain, northeast China. Geoderma, 187–188 (2012) 24–30.
Foth, H. D. (1990) Fundamentals of Soil Science. John Wiley& Sons. USA.
Gharaibeh, M. A., Eltaif, N. I., and Shra’a, S. H. (2012). Desalination and Desodification Curves of Highly Saline-Sodic Soil Amended with Phosphoric Acid and by-Product Gypsum. International Journal of Environmental Science and Development, 3(1), 39-42.
Mahler, P. (1979). Manual of Land Classification for Irrigation. (3nd Ed) Soil and Water Research Institute of Iran. Pub. No. 205.
Naseri, A. A. (1998). The Hydraulic Conductivity of Aggregated Clay Soils Under Loading, Leaching and Reclamation. PhD Thesis, University of Southampton, U. K.
Rhoades, J. D., Kandidah, A. K., and Mashali, A. M. (1992). The Use of Saline Water for Crop Production. FAO. Irrigation and Drainage Paper No.46.
San Joaquin Valley Drainage Implementation Program (1999). Drainage Reuse Technical Committee Report. Sacramento, United States of America, Department of Water Resources. 81 pp.
Sarraf, A., Vahdat, F., Pazira, E., and Sedghi, H. (2010). Estimating Reclamation Water Requirement and Predicting Final Soil Salinity for Soil Desalinization. XVIIth World Congress of the International Commission of Agricultural and Biosystems Engineering. Québec City, Canada, June 13-17, 2010.
Tanji, K. K. and Kielen, N. C. (2003). Agricultural Drainage Water Management in Arid and Semi-Arid Areas. FAO Irrigation and Drainage Paper 61. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome.
United Nations Development Program (2007). Human Development Report 2006 – Beyond Scarcity: Power, Poverty and the Global Water Crisis. United Nations Development Program, New York.
تحقیقات آب و خاک ایران
دوره 46، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1394
صفحه 109-119

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار