بررسی راهکارهای مختلف آبیاری یک‌درمیان با استفاده از آب شور-غیرشور در عملکرد و بهره‌وری آب ذرت دانه‌ای در آبیاری قطره‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

2 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

چکیده

در این پژوهش استفاده از آب شور و کم‌آبیاری در قالب هفت تیمار به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو فصل زراعی با حضور ذرت بررسی شد. تیمارها عبارت بودند از آبیاری کامل همة شیارها با آب غیر شور (T1)، آبیاری همة شیارها با 50 درصد آبیاری کامل (T2)، آبیاری یک‌درمیان شیارها با آب شور‌ـ غیر شور به صورت متناوب (T3) و ثابت (T4)، آبیاری یک‌درمیان شیارها فقط با آب غیر شور به صورت ثابت (T5) و متغیر (T6)، و آبیاری کامل با آب شور (T7). شوری آب در تیمارهای شور و غیر شور به ترتیب 8 و  dS/m5/1 بود. نتایج این پژوهش نشان داد به جای کم‏آبیاری با آبیاری یک‌درمیان شیارها در صورتی که شیارهای آبیاری‌نشده با آب شور آبیاری شوند، نسبت به کم‏آبیاری، اثربخش‌‌تر خواهند بود. در تیمارهای کم‏آبیاری در سال‏های اول و دوم به ترتیب 29 و 36 درصد و در تیمارهای T3 و T4 در حدود 50 درصد از آب غیر شور صرفه‏جویی شد. متوسط عملکرد در تیمارهای کم‌آبیاری (T2، T5، T6) نسبت به تیمار T3 و T4 به ترتیب 19 و 24 درصد کاهش معنا‌دار داشت. از نظر کارایی مصرف آب، نتایج نشان داد در صورتی که ارزش آب شور و غیر شور یکسان در نظر گرفته شود، تیمارهای کم‏آبیاری، بیشترین بهره‏وری آب‌ را دارند و از نظر آماری اختلاف معنا‏داری با تیمار آبیاری کامل بدون تنش ندارند. اگر بهره‏وری آب بر اساس آب غیر شور در هر تیمار مبنای محاسبه قرار گیرد، تیمارهای T3 و T4 از نظر این شاخص هم بالاتر قرار می‌گیرند و گزینه‏های برتر خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of Alternate Irrigation Strategies Using Saline and Non-saline Water on Yield and Water Productivity of Grain Maize in Drip Irrigation

نویسندگان [English]

  • AliReza Kiani 1
  • Afshin Mosavat 2
1 Associate Professor, Department of Agricultural Engineering, Agricultural and Natural Resources Research Center of Golestan Province
2 Faculty Member of Agricultural and Natural Resources Research Center of Golestan Province, Gorgan
چکیده [English]

A field experiment was conducted using a completely randomized block design, in three
replications with seven treatments in three replications for two successive growing
seasons of corn crop. Treatments were comprised of: T1 and T2 (50% of T1): full and
deficit irrigation with non-saline water, respectively; T3 and T4: variable and fixed full
irrigation with saline-non saline water in every other row, respectively; T5 and T6: fixed
and variable deficit irrigation with non-saline water in every other row, respectively and
T7: full irrigation with saline water. Irrigation water salinity for non-saline vs. saline
treatments were 8 and 1.5 dS/m, respectively. The results showed that instead of deficit
irrigation with non saline water using alternate furrow irrigation, if not irrigated furrows
are irrigated with saline water, are more effective when they are compared with deficit
irrigation. In deficit irrigation treatments 29 and 36 % and in T3 and T4 about 50 % of
fresh water was saved in 2012 and 2013, respectively. The quantitative comparison have
shown a significant reduction in maize yield by 22% with deficit irrigation scenarios (T2,
T5 & T6) when compared with salinity treatments (T3 & T4). In terms of water use
efficiency, the results indicate that if fresh and saline water are of the same worth, deficit
irrigation treatments have the highest water productivity and not significantly different
from T1 treatment. However, water use efficiency is assessed as on the basis of fresh
water, treatments T3 and T4 are of higher water use efficiency than the others and,
therefore the criteria above have been selected as the preferred option. However, water
use efficiency is evaluated as on the basis of fresh water, the efficiencies of water use in
treatments T3 and T4 are higher than those in the others and therefore, they will be
selected as the most acceptable options.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alternate irrigation
  • Deficit irrigation
  • Drip Irrigation
  • Corn
  • Saline water
Bradford, S. and Letey, J. (1993). Cyclic and blending strategies for using saline and non-saline water for irrigation.Irrigation Science, 13: 123-128.
Graterol, Y. E., Elisenhauer, D. E., and Elmore, R. W. (1993). Alternate-Furrow irrigation for soybean production, AgricultralWater Management, 24(2): 133-145.
Kang, S., Z. Liang, Y. Pan., P. Shi., and Zhang, J. (2010). Alternate furrow irrigation for maize production in an arid area. Agricultural Water Management, 45(3), 267-274.
Khorramian, M. (2002). The effect of deficit irrigation using alternate furrow irrigation on yield of corn in north of Khuzestan.Journal of Agricultural Engineering Research, 11: 91-109. (In farsi).
Kiani, A. R. and Abbasi, F. (2009). Assessment of the water-salinity crop production function of wheat using experimental data of the Golestan province, Iran. Irrigation and Drainage, 58: 445-455.
Kiani, A. R. and Mirlatifi, S. M. (2012). Effect of different quantities of supplemental irrigation and its salinity on yield and water use by winter wheat (Triticumaestivum).Irrigation and Drainage, Vol 61, 89-98.
Kiani A. R., Mirlatifi, M., Homaee, M., and Cheraghi, A. (2005). Water use efficiency of wheat under salinity and water stress conditions. Journal of Agricultural Engineering Research, 24(6), 47-63.(In Farsi).
kiani, A. R. and Kocheckzadeh, M. (2002). Application and management strategies use of saline water in irrigation.First National Conference on "Water Crisis Mitigation Strategies" Zabol University, Zabol, Iran.469-491. (In Farsi).
Liaghat, A. M. and Esmaili, Sh. (2003). The effect of fresh and saline water conjunction on corn yield and salt concentration in the root zone: Journal of Agricultural Science and Nature Resources, 10(2), 159-170. (In Farsi)
Maas, E. V. and Hoffman, G. J. (1977). Crop salt tolerance current assessment.  Irrigation and Drainage, 103:115-134.
Molavi, H., Mohammadi, M., and Liaghat, A. M. (2011). Effect of full irrigation and alternative furrow irrigation on yield, yield components and water use efficiency of tomato (Super Strain B). Water and Soil Science, 3(21), 115-126. (In Farsi).
Naresh, R. K., Minhas, P. S., Goyal, A. K., Chauhan, C. P. S., and Gupta, R. K. (1993). Conjunctive use of saline and non-saline waters. II. Field comparisons of cyclic uses and mixing for wheat. Agricultural Water Management, 23: 139-148.
Rafiee, M. and Shakarami, Gh. (2010). Water use efficiency of corn as affected by every other furrow irrigation and planting density. World Applied Sciences Journal, 11(7), 826-829.
Shalhevet, J. (1994). Using water of marginal quality for crop production: major issues.Agricultural Water Management, 25, 233–269.
Sharma, D. P., Rao, K. V. G., Singh, K. N., Kumbhare, P. S., and Oasterbaan, R. J. (1994). Conjunctive use of saline and non-saline irrigation waters in semi-arid regions. Irrigation Science, 15, 25-33.
USDA, (2010).World agricultural production.Foreign agricultural service.Office of global analyses.