بررسی تأثیر پوسته‌های زیستی بر ویژگی‌های هیدرولوژیکی خاک در مراتع قره‌قیر استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشیار دانشکدة منابع طبیعی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

4 استادیار گروه بیوتکنولوژی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران

5 استادیار گروه علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

پوسته‌های زیستی خاکْ اجتماعی تنگاتنگ بین ذرات خاک و موجودات زنده‌، از قبیل سیانوباکتری و جلبک و قارچ و گلسنگ و خزه، در نسبت‌های مختلف‌اند که بر سطح خاک یا داخل چند میلی‌متر فوقانی آن مستقر می‌شوند. در نتیجه پوشش پوسته‌های زیستی همچون لایه‌ای منسجم سطح زمین را می‌پوشانند و فرایندهای ابتدایی زیست‌بوم، از جمله تثبیت کربن و نیتروژن آتمسفری، و وضعیت آبی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر پوسته‌های زیستی بر شاخص‌های هیدرولوژیکی خاک در مراتع قره‌قیر استان گلستان انجام شد. بدین منظور سرعت نفوذپذیری با استفاده از استوانة مضاعف، درصد رطوبت وزنی و قابل دسترس خاک، کربن آلی خاک، و بافت خاک در دو عمق 0 تا 5 و 5 تا 15 سانتی‌متری دو تیمار پوسته‌دار و بدون پوسته در چهار ناحیه اندازه‌گیری شدند. سپس داده‌ها در قالب طرح آشیانه‌ای تجزیه‌وتحلیل و میانگین داده‌ها با آزمون دانکن مقایسه شد. نتایج نشان داد درصد توزیع ذرات خاک بین دو تیمار تفاوت معنادار ندارد؛ اما کربن آلی و درصد رطوبت وزنی و قابل دسترس خاک در دو عمق مذکور در تیمار پوسته‌دار نسبت به تیمار بدون پوسته به‌طور معنادار بیشتر است. همچنین سرعت نفوذپذیری در تیمار پوسته‌دار دو برابر تیمار بدون پوسته (به‌ترتیب 16/0 و 081/0 سانتی‌متر بر دقیقه) است. در کل می‌توان نتیجه گرفت پوسته‌های زیستی موجب بهبود وضعیت آبی خاک می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effects of Biological Soil Crusts on Soil Hydrologic Properties in Range Land of Qare Qir, Golestan Province

نویسندگان [English]

  • Jalil Kakeh 1
  • Manouchehr Gorji 2
  • Ali Tavili 3
  • Mohammad Sohrabi 4
  • Ahamd Ali Pourbabaei 5
1 MSc Student of Soil Sciences Department, University of Tehran, Iran
2 Associate Professor of Soil Sciences Department, University of Tehran, Iran
3 Associate Professor of Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran
4 Department of Biotechnology, Iranian Research Organization for Science and Technology, Iran
5 Assistant Professor of Soil Sciences Department, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Biological soil crusts (BSCs) result from an intimate association between soil particles and cyanobacteria, algae, fungi, lichens and mosses in different proportions which live on the surface, or immediately in the uppermost millimeters of soil. Therefore BSCs cover the ground surface as a Coherent layer, and influence Primary Processes such as Carbon and nitrogen fixation and hydrologic Status. This study carried out in Qara Qir rangeland of Golestan province, northeast of Iran, to investigate the effects of BSCs on soil hydrologic indices. Four sites including covered of BSCs and without BSCs cover areas were selected. Infiltration rate, soil water content, available water content, organic carbon percent, and particle size distribution were measured in depths of 0-5 and 5-15 cm, with four replication. The gathered data were analyzed by nested plot, and the mean values comparison were done by duncan test. Results showed that particle size distribution did not differ among areas covered by BSCs and without BSCs. Infiltration rate, soil organic carbon, soil water content, and plant available water content were increased significantly in two mentioned depths due to the effects of BSCs. In general it can be concluded that BSCs improve soil hydrologic conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • available water content
  • Infiltration rate
  • soil biological crusts
  • soil hydrologic

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار