عدم قطعیت عامل فرسایش‌پذیری (K) برآوردی با استفاده از نموگراف USLE در خاک‌های آهکی شهرستان هشترود، شمال‌غربی ایران

نویسندگان

چکیده

در رابطه جهانی فرسایش خاک (USLE)، عامل فرسایش‌پذیری خاک (K) با استفاده از نموگراف برآورد می‌شود. استفاده از نموگراف در خاک‌های آهکی ممکن است منجر به عدم قطعیت در برآورد فرسایش‌پذیری شود. این پژوهش در شهرستان هشترود واقع در جنوب استان آذربایجان‌شرقی طی سال 1384 انجام گرفت. آزمایش‌های صحرایی در منطقه‌ای به ابعاد 30 کیلومتر در 30 کیلومتر انجام گرفت. در سطح منطقه، 36 شبکه انتخاب و در هر شبکه، سه کرت‌ استاندارد در یک زمین دیم ایجاد شدند. مقدار K بر اساس نسبت مقدار هدر رفت خاک بر عامل فرسایندگی باران (R) اندازه‌گیری شد و با استفاده از نموگراف USLE برآورد گردید. نتایج نشان داد که مقدار فرسایش‌پذیری اندازه‌گیری شده (0042/0 تن ساعت بر مگاژول میلی‌متر) به طور میانگین 98/10 برابر کمتر از مقدار برآوردی (0360/0 تن ساعت بر مگاژول میلی‌متر) بود. میانگین درصد خطای برآورد با نموگراف برابر 6/974 بود. این نتایج، عدم قطعیت فرسایش‌پذیری برآورد شده با نموگراف در خاک‌های آهکی را آشکار می‌کند. تجزیه رگرسیونی نشان داد که فرسایش‌پذیری خاک تحت تاثیر ذرات معدنی، ماده آلی، آهک و سنگریزه قرار دارد (01/0, p<85/0R2=). آهک عاملی اصلی در بروز عدم قطعیت فرسایش‌پذیری برآوردی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Uncertainty of the Soil Erodibility Factor (K), Estimated Using the USLE Nomograph in Calcareous Soils of Hashtrood, (North-West of Iran)

نویسندگان [English]

  • Alireza Vaezi
  • hoseinali Bahrami
  • S. Hamidreza Sadeghi
  • Mohammadhosein Mahdian
چکیده [English]

In the Universal Soil Loss Equation (USLE), Soil erodibility factor (K) is estimated through nomograph. Using the nomograph in calcareous soils may lead to uncertainty in estimating the erodibility factor. This study was conducted in Hashtrud, (north west of Iran) from March 2005 to March 2006. Field measurements were carried out in an agricultural area of 30 km × 30 km. Thirty six land grids were considered in the study area and three standard plots installed in a dry-farming land of each grid. K value was assessed based on soil loss per unit of the rainfall erosivity factor (R) and estimated using the USLE nomograph. Results indicated that the measured K value (0.0042 t h MJ-1 mm-1) was on the average 10.98 times lower than the estimated value (0.0360 t h MJ-1 mm-1). Mean Percentage Error of the estimation was 974.6. These results reveal that using the nomograph leads to uncertainty of the soil erodibility factor in the study area. Regression analysis showed that the soil erodibility factor is affected by mineral soil particles, organic matter, lime, and gravel (R2=0.85, p<0.001). Lime is a main factor in causing the uncertainty in the estimation of K.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dry-farming land
  • lime
  • Mean
  • Percentage Error
  • Standard plot