بررسی تاثیر درصد گچ وشیب هیدرولیکی بر میزان انحلال پذیری خاکهای رسی گچی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مهندس / شرکت آب وفاضلاب ایلام

2 دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 عضو هیئت علمی گروه علوم ومهندسی آب دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران، ایران

چکیده

وجود ذرات گچ در بافت خاک مشکلات عدیده‌ای را برای خاک در کاربری‌های مختلف از جمله کشاورزی و پروژه‌های عمرانی ایجاد می‌کند. قابلیت انحلال ذرات گچ موجب می‌شود تا در اثر تماس با آب، به تدریج حل شده و همراه با جریان آب از محیط خارج شود. این پدیده باعث می‌شود سازه‌های بنا شده بر روی این خاک‌ها به مرور در اثر انحلال گچ و افزایش تخلل خاک و نهایتاً نشست بستر دچار تخریب‌های کلی گردیده و هزینه‌های هنگفتی به پروژه در مرحله بهره‌برداری از آن تحمیل نماید. در این پژوهش اثر دو عامل درصد گچ و شیب هیدرولیکی در میزان انحلال گچ در خاک‌های رسی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا نمونه‌های خاک گچی بطور مصنوعی و با افزودن مقادیر مختلفی از سنگ گچ طبیعی شامل 0، 5، 10، 20 و 30 درصد وزنی به یک خاک با بافت رسی تهیه و سپس هر یک از نمونه‌های گچی تحت شیب‌های هیدرولیکی مختلف شامل 5/0، 1، 2، 5 و10، مورد آزمایش‌های آبشویی قرار گرفتند. نتایج آزمایش‌های انجام شده نشان دادند با افزایش درصد گچ میزان انحلال آن در خاک نیز افزایش می‌یابد. همچنین شدت آبشویی یعنی نسبت مقدار گچ خارج شده از خاک به مقدار گچ اولیه موجود در خاک، با افزایش درصد گچ خاک کاهش می‌یابد. علاوه بر این افزایش شیب هیدرولیکی سرعت خروج آب و در نتیجه مقدار آب خارج شده از محیط خاک گچی در مدت زمان معین افزایش یافته و میزان گچ بیشتری نیز از محیط خارج می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of Gypsum content and Hydraulic gradient on solubility Gypsum clay soils

نویسندگان [English]

  • aliabbas afsharian 1
  • Nader Abbasi 2
  • Amir Khosrojerdi 3
  • Hosein Sedghi 3
1 Enginer/ water and waste water co.
2 Technical and Agricultural Engineering Research Institute
3 Islamic Azad University, Tehran branch
چکیده [English]

Presence of gypsum particles in soil may cause many problems in different application, including agricultural and construction. Solubility causes the gypsum particles on contact with water, gradually dissolved with water flow out of the environment. The structures built on these soils can be damaged due to solution of gypsum particles existing in the soil and collapsing of the bed. In this research the effects of two factors including; gypsum content and hydraulic gradient were studied on solubility of gypsum clay soils. For that, samples of gypsum soils were provided artificially by adding various rates of natural gypsum including 0, 5, 10, 20 and 30 percent by weight of clay soil was prepared. Then each of gypsum soils were leached under five hydraulic gradients levels including; 0.5, 1, 2, 5 and 10. The results of the tests indicated that the rate of Gypsum in the soil has direct effect on the rate of soluble in a way that by increasing percent of Gypsum the rate of solubility was increased .Also the rate of leaching including the rate of derived Gypsum from soil to primary rate of Gypsum is decreased by increasing the rate of Gypsum. In addition, by increasing hydraulic gradient, the speed and volume of drained water through the soil were increased in a specified time and thereby more gypsum particles washed out through the soil.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gypsum soil
  • solubility
  • gypsiferous
  • Hydraulic gradient
  • difficulties soils

مراجع

Abbasi, N. (2011). The role of anions in dispersion potential of clayey soil. Journal of Agricultural Engineering Research, 12(3), IAERI, pp. 15-30 (In Farsi)
Abbasi, N. and Nazifi, M.H., (2013). Assessment and modification of Sherard chemical method for evaluation of dispersion potential of soils. Journal of Geotechnical and Geological Engineering, 31(1), 337-346.
Abedi, Koupai, Soltanian   and Gheysari, M., (2015). Impact of Micro Silica, Pumice and Perlite on Mechanical Properties of Gysiferous Soils. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 19(72), 337-349
Abbaspoor, S., Daavi, H. and Fili, J., (2008).Practical methods in improving constructed canals on gypsiferous soils in operating irrigation networks, Case study: Canal A, Behbahan Network, 1st Iranian Seminar on Geotechnical Issues of Irrigation and Drinage Networks, Ag. Eng. Research Institute, Karaj, Iran.(in farsi)
Akpokodje,E. G. ,(1985). The engineering classification of some Australian arid zone soils. Bulletin of the International Association of Engineering Geology, 31(1), 5-8
Anon.(2000). Annual Book of ASTM Standards.Vol 0408.Soil and Rock, ASTM D4647.
Arakelyan, E.A., (1986). Characteristics and determination of the physical properties of gypsum soils. Journal of Soil Mechanics & Foundation Eng., Vol. 23, No. 1, pp27-29.
Asghari,S., Ghafoori, M., Tababai, S.S.,. (2014). The evaluation of changes in perneability and chemical copmosition of gypseous soils through leaching in southern Mashhad, Iran. Malaysian Journal of Civil Engineering. 26 (3), 337-348
Coutinet, S.(1965). Méthodesd’analyseutilisables pour les sols sales. Calcaireset gypseux.  AgronomieTropicale, Paris, , 12:1242-1253
Fauziah , A . M.D. , said., A.M ..and Najah, I.( 2012) . Effect of Leaching and gypsum content on properties of gypseous soil. International Journal of scientific Research publications, 2(9), 5pp.
Hashemi ,S  S, M , Baghernejad , M  and  NajafiGhiri, M.,  (2013). Clay mineralogy of gypsiferous soils under different soil moisture regimes in Fars Province Iran. Journal of Agricultural Science and Technology.15 (5), 1-7.
Kargar, S.,(2008). Investigating the effect of gypsum on some physical properties of soils. The first national seminar of geotechnical issues of irrigation networks, Agricultural Engineering Research institute.
Kifae , A.A .,(2010)."  Chemical and physical effects on engineering properties of gypseous subgrade soil. Al-Qadisia Journal for Engineering Sciences, 3(3), 17 p.
Movahedan, M., Abbasi, N., and M. Keramati. (2011). Experimental investigation of polyvinyl acetate polymer application for wind erosion control of soils. Journal of Water and soil (Agricultural Science and Technology) , 25( 2), 606-616
Mou’taz, A.,Tom, S. and Yassen M. (2010) . Comprarison of gypseiferous Soils in Samarra and Karbala Areas. Iragi Bulletin of Geology and Mining, 6(2), 115-126.
Petrokhin, V.P.(1993). Construction of structures on saline soils. Balkema Netherlands Publishing Co, 255pp.
 Rahimi, H, Abbasi, N, (2015). Geotechnical Engineering, Problematic soils, Tehran University Press,(in farsi)
 Rahimi T. and MusaviJahromi, S.H., (2016). Effect of polyurethane mastic on shear strength of gypsiferous soil. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 19(74),165-177.   
Rahimi H., Abbasi, N., H. Shantia. (2011). Application of geomembrane to control piping of sandy soil under concrete canal lining (case study: Moghan irrigation project, Iran).  Journal of Irrigation and Drainage Engineering. 60, 330-337
Rahimi, H. and Yoosefi, A, (1995), Failure of underground water storage at Hengam Island due to being founded on salt Dome. Technical Report, Hormozgan Regional Water Board, Iran.
Rogers, J, D., (2013). The St francis dam failure, worst American Civil Engineering disaster of the 20thcnetry.  Shelmon Specialty conference on dam foundations failures and Incidents, Denver, Colorado
Sadrekarimi, J., Kiyani, M. and Fakhri, B. (2006). Gypsum dissolution effects on the performance of a large dam. ICOLD, Barcelona, Spain.
Yaghmaeean, N, Givi, G (2006), comparison various methods of measuring gypsum in some soils of Isfahan.  Journal of agriculture science and natural resources. 42, 565-576.
 
 
تحقیقات آب و خاک ایران
دوره 48، شماره 4
آذر و دی
آذر 1396
صفحه 689-699

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار