تغییر ویژگی‌های آزادشدن مس در ریزوسفر گندم تعدادی از خاک‌های آهکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری خاک‌شناسی، دانشگاه شهرکرد

2 استاد گروه خاک‌شناسی دانشکدة کشاورزی دانشگاه شهرکرد

چکیده

ریزوسفر ناحیه‌ای کوچک با خصوصیات شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی متفاوت از تودۀ خاک است. اطلاعات دربارة اثر ریزوسفر بر آزادشدن مس کم است. در این تحقیق سرعت آزادشدن مس در ریزوسفر گندم[1] در دَه خاک آهکی، با استفاده از ریشه‌دان (رایزوباکس)، در شرایط گل‌خانه بررسی شد. سینتیک آزادسازی مس از طریق عصاره‌گیری خاک با استفاده از DTPA-TEA در دمای 1± 25 درجة سلسیوس به‌مدت 1 تا 504 ساعت مطالعه شد. همچنین مقدار مس قابل استفاده با عصاره‌گیرهای شیمیایی (AB-DTPA، DTPA-TEA و مهلیچ 3) برآورد شد. نتایج نشان داد مقدار مس قابل استفاده در خاک‌های ریزوسفری کمتر از خاک‌های غیرریزوسفری است. همچنین مقدار مس تجمعی آزادشده در خاک‌های ریزوسفر به‌صورت معنا‌داری (05/0P<) کمتر از خاک‌های غیرریزوسفری بود. مس آزادشده از خاک‌های ریزوسفری در دامنة 88/4 تا 66/10 میلی‌گرم در کیلوگرم و در خاک‌های غیرریزوسفری در دامنة 38/6 تا 08/12 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. نتایج نشان داد معادله‌های انتشار پارابولیکی مرتبة اول و تابع توانی توانایی توصیف سرعت آزادشدن مس در خاک‌های ریزوسفر و غیرریزوسفر را دارند. همچنین سرعت آزادشدن مس در خاک ریزوسفری کمتر از خاک غیرریزوسفری بود. در خاک‌های ریزوسفری و غیرریزوسفری ویژگی‌های آزادشدن مس با مس عصاره‌گیری‌شده با استفاده از عصاره‌گیرهای شیمیایی همبستگی معنا‌داری (05/0P<) داشتند. همچنین ضریب سرعت (R) در معادلة انتشار پارابولیکی در خاک ریزوسفری همبستگی معناداری (05/0P<) با غلظت مس در بخش هوایی گندم داشت. نتایج نشان داد ویژگی‌های آزادشدن مس در خاک ریزوسفری متفاوت از خاک‌های غیرریزوسفری است.



Triticum aestivum. L.1

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Changes in Characteristics Related to Copper Release in Wheat (Triticum aestivum. L) Rhizosphere in Some Calcareous Soils

نویسندگان [English]

  • Hamid reza Motaghian 1
  • Ali Reza Hoseinpoor 2
1 Ph. D. Student Faculty of Agriculture, University of Shahr-e-Kord, Iran
2 Professor, Faculty of Agriculture, University of Shahr-e-Kord, Iran
چکیده [English]

ABSTRACT
Rhizosphere is a small zone with chemical, physical, and biological properties different from those of the bulk soil. Information regarding the kinetics of Cu release in the rhizosphere soil is scant. Throughout this research, kinetics of Cu release was investigated in wheat crop rhizosphere vs. non-rhizosphere in 10 calcareous soils by use of rhizobox and in greenhouse conditions. Extracts from rhizosphere and non-rhizosphere soil samples were obtained through successive extraction with DTPA-TEA for 1 to 504 h at
25±1 oC. The available Cu was assessed using chemical extractants (DTPA-TEA, AB-DTPA and Mehlich 3). The results indicated that the level of Cu extracted by chemical extractions from the rhizosphere was lower than those extracted from the nonrhizosphere soils. Also, the level of cumulative released Cu from the rhizosphere was significantly (P<0.05) lower than that in the non-rhizosphere soils. In the rhizosphere soil, the released Cu ranged from 4.88 to 10.66 mg kg-1 while in the non-rhizosphere soils it ranged from 6.38 to 12.08 mg kg-1. The results also indicated that parabolic diffusion; first order and power function equations could be employed to describe the kinetics of Cu release. In addition, the rate of Cu release from the rhizosphere soils was also lower than that from the non-rhizosphere soils. In the rhizosphere and non-rhizosphere soils, the characteristics of Cu release were significantly correlated (P<0.05) with Cu extracted when using chemical extractants. Moreover rate constant coefficient in parabolic diffusion was significantly correlated (P<0.05) with concentration of Cu in wheat shoot in the rhizosphere area of soils. The results illustrated that characteristics of Cu release in the rhizosphere are different from those in the non-rhizosphere area in soils.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • extractants
  • kinetics of Cu release
  • rhizosphere
  • Wheat