بررسی سامانه ریشه درختان گز در جهت جریان رودخانه، به منظور استفاده های کاربردی در پایداری شیب ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ایلام- گروه مهندسی آب

2 دانشگاه شهید چمران اهواز- دانشکده علوم و مهندسی آب، گروه سازه های آبی

چکیده

برای برآورد تاثیر ریشه درختان در افزایش مقاومت برشی خاک و پایداری شیب ساحل رودخانه‌ها، بررسی سامانه ریشه لازم است. هدف از انجام این تحقیق بررسی سامانه ریشه درختان گز ساحلی در جهت جریان رودخانه می‌باشد. به این منظور، تعداد 5 پایه درخت گز، در بازه‌ی نسبتا مستقیمی از رودخانه سیمره، در محدوده استان ایلام انتخاب شد. برای بررسی سامانه ریشه، از روش حفاری ترانشه‌ی دوار استفاده گردید. در جهت جریان، تعداد و قطر ریشه‌ها در ناحیه بالایی و پایینی پایه‌ها روی ساحل اندازه‌گیری شد.‌ بررسی‌ها نشان داد که، تعداد ریشه‌ها در ناحیه بالایی 6/11 درصد بیشتر از ناحیه پایینی است. در همه رده‌ها (اندازه قطر‌های مختلف) درصد تعداد ریشه‌ها در ناحیه بالایی بیشتر از ناحیه پایینی می‌باشد. متوسط قطر ریشه‌ها در ناحیه بالایی پایه‌ها بیشتر از ناحیه پایینی است. در ناحیه بالایی، ریشه‌های قطورتر، درصد بیشتری از کل قطر ریشه‌های این ناحیه را تشکیل می‌دهد. در حالی که در ناحیه پایینی، درصد ریشه‌های باریک‌تر بیشتر است. مجموع سطح مقطع ریشه‌ها در ناحیه بالایی، 23 درصد بیشتر از مجموع سطح مقطع ریشه‌ها، در ناحیه پایینی است. نتایج این تحقیق نشان داد که جریان رودخانه بر توزیع سامانه ریشه درختان ساحلی گز موثر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of the root system of riparian Tamarix tree,indirect flow of river in order to use in practical slopes stability.

نویسندگان [English]

  • Alireza Hosseini 1
  • Mahmood ShafaeiBajestan 2
1 هیئت علمی
2
چکیده [English]

Root system is one of the factors affecting soil shear strength, increasing it, and thus bringing about slope stability. This study investigates the root system of Tamarix trees on slope of riverbanks and in the direction of their flow. A number of five trees (from TAMARIX species) grown on the river bank were selected each within a distance of about one km from SAIMEREH River in Ilam Province. Circle profile trenching method was employed to obtain and study the root characteristics. In the direct on of flow, the number and diameter of roots were recorded on up and downside region of the plants. Results show that the number of roots on the upside region is about 11.6 percent more than those on the downside region. For all diameters, the number of roots in up region is more than those on the downside region. The average root diameter on the upside region is higher than that on the downside region. Total root area on the upper region is about 23 percent more than that in down region. On up region, thick roots contain more of total root but on down region it is the inverse. It is observed that, in direct flow, root system of riparian trees on riverbank is asymmetrical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil Bioengineering
  • River engineering
  • Soil shear strength
  • Protection Riverbank
  • SAIMEREH River
Abdi, E. (2009). An investigation of the effect of tree roots in slope stability in order to use in practical Forest Road Construction and Bioengineering. Ph.D dissertation, University of Tehran, Faculty of Natural Resources, Department of Forestry. (In Farsi)
Abernethy, B., and Rutherfurd, I.D., 2001, The distribution and strength of riparian tree roots in relation to riverbank reinforcement, Hydrological Processes, 15: 63–79
Bischetti, G.B., Chiaradia, E.A., Simonato,T., Speziali, B., Vitali, B., Vullo, P., and  Zocco, A., (2005), Root strength and root area ratio of forest species in Lombardy (Northern Italy), Plant and Soil, 278:11–22.
Bischeti, G, B., (2009), Root cohesion of forest species in the Italian ALPS, Plant soil, 324:71-89.
Chiatante, D. Scippa, G. S., Di Dorio, A., Sarnataro, M., (2003), The influence of steep slope on root system development, Journal of Plant Growth Regulation, 21: 247–260.
Cofie, P. and Koolen, A. J., (2001), Test speed and other factors affecting the measurements of tree root properties used in soil reinforcement models, Soil and Tillage Research, 63: 51-56.
Davoudi, M.H.and Fatemi Aqda, M., (2008), Effect of Diameter and Density of Willow Roots on  Shear Resistance of Soils, Journal of Geosciences, Vol. 18, No. 71.(In Farsi)
De Baets, S., Poesen, J., Reubens, B., Wemans, K., De Baerdemaeker, J., and Muys, B., (2008), Root tensile strength and root distribution of typical Mediterranean plant species and their contribution to soil shear strength, Plant Soil, 305: 207–226.
Docker, B. B. and Hubble, T. C. T., (2008), Quantifying root-reinforcement of river bank soils by four Australian tree species, Geomorphology, 100: 401–418.
Di Iorio, A. Lasserre. B., Scippa, G. S., and Chiatante, D., (2005), Root System Architecture of Quercus pubescens Trees Growing on Different Sloping Conditions, Annals of Botany, 95: 351–361.
Hubble, T. C. T., Docker, B. B., and Rutherfurd, I. D., (2010), The role of riparian trees in maintaining riverbank stability: A review of Australian experience and practice, Ecological Engineering, 36: 292–304.
Hosseini, A.R., M. Shafai-Bajestan and Musavi, S.H. (2014). Investigation of Root System of Tamarix Trees on Slope of SAIMERH Riverbanks. Journal of Irrigation Sciences and Engineering, 36(4), 98 -100. (In Farsi)
Hosseini, A.R. (2013). Investigation of the effects of riparian tree roots on riverbanks stability (SAIMERH RIVER). Ph.D dissertation, University of Shahid Chamran University of Ahwaz, Water Science Faculty, Department of Hydraulic Structures Engineering. (In Farsi)
Iran water Resource management company, (2009). Systematic study of waterched karkheh river.
Julien, Pierre Y. (1955).River Mechanics, Colorado State University
Mattia, C., Bischetti, G. B., and Gentile, F., (2005), Biotechnical characteristics of root system of typical Mediterranean species, Plant and Soil, 278: 23-32.
Nicoll, B.C., and Ray, D., (1996), Adaptive growth of tree root systems in response to wind action and site conditions, Tree Physiology, 16: 891–898.
Shafai-Bejestan, M., Salimi-Golsheikhi, M., (2002). Investigation of the effects of Tamaricaceae  and Popoluse Roots on the Stability of Karoon Banks by Root Geometry, The Scientific Journal of Agricultre, 25(1), sep. 2002. In Farsi
Simon, A., and Collison, A. J. C., (2002), Quantifying the mechanical and hydrologic effects of riparian vegetation on stream bank stability, Earth Surf. Process. Landforms 27: 527–546.