نقش زهکش حایل شوره‏زار مرکزی قزوین در کنترل شوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدة فنی و مهندسی دانشگاه بین‏ المللی امام خمینی(ره)

2 کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه بین‏المللی امام خمینی(ره)

3 استادیار دانشکدة فنی و مهندسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی(ره)

چکیده

زهکش روباز حایل شوره‏زار مرکزی قزوین به منظور جلوگیری یا کاهش خطر پیشروی شوری به زمین‌های حاصل‌خیز بالادست طراحی و ایجاد شده است. در این پژوهش نتیجة پایش عملکرد زهکش یادشده بررسی شد. برای پایش اثر این زهکش بر سطح ایستابی و کیفیت آب زیرزمینی کم‌عمق 99 چاهک در 9 مقطع عمود بر زهکش احداث شده است. هر ماه یک بار سطح آب چاهک‏ها قرائت و یک نمونه از آب آن تهیه شد. تجزیة شیمیایی نمونه‏ها در طول یک سال معرف تغییرات شیمیایی سفرة آب زیرزمینی منطقه در اثر وجود این زهکش است. عملکرد زهکش در سال اول احداث، با خارج‌ساختن آبی با شوری بیش از 200 دسی‌زیمنس بر متر از منطقه، مؤثر ارزیابی شد. نتایج نشان داد با احداث زهکش حایل پیشروی آب شور به سمت بالادست تا حدودی متوقف شده است که علت را می‌توان افزایش شیب هیدرولیکی به دلیل ایجاد نزدیک به یک متر کاهش بار آبی به وسیلة زهکش دانست. در سال نخست، پس از اجرای طرح، میانگین شوری آب زیر سطحی 13.6 درصد کاهش یافت. بدیهی است این تغییرات در همة زمینه‌ها یک اندازه نبوده است. عملکرد این زهکش در سال نخست پس از احداث مثبت ارزیابی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Qazvin Central Marsh Interceptor Drain in Controlling Shallow Groundwater Salinity

نویسندگان [English]

  • Abbas Sotoodehnia 1
  • Mohadese Jafari 2
  • Peyman Daneshkar Arasteh 3
1 Assistant professor, Faculty of Engineering and Technology, Imam Khomeini International University
2 M.Sc. graduate, Faculty of Engineering and Technology, Imam Khomeini International University.
3 Assistant professor, Faculty of Engineering and Technology, Imam Khomeini International University
چکیده [English]

Qazvin salt marsh open interceptor drain has been designed and implemented to either prevent or reduce the risk of salinity expansion to its upstream fertile lands. This paper is intended to assess results of the data gathered from the monitoring system around the drain. To monitor the effect of the drain on water table level and on the shallow groundwater quality, 99 observation wells (in 9 sections perpendicular to the drain) were constructed. Water table levels were measured and samples taken on a monthly basis. Chemical analysis of the samples throughout the year showed chemical changes resulted from the existence of the drain. The drain performance was evaluated as positive since it resulted in a discharge of brine with a salinity of around 200 dS.m-1 . The results showed that the construction of inceptor drain stopped movement of saline water towards fresh water aquifer to some extent by increasing the groundwater hydraulic gradient as due to a lowered water table of about one meter. The subsurface water salinity decreased to an extent of 13.6 percent throughout the first year. Obviously the decrease was not observed as even in all the observation wells. The performance of the drain was finally evaluated as positive during the first year of its operation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salt discharge
  • Interceptor drain
  • Observation borehole
  • monitoring

مراجع

Daneshkar Arasteh, P. (2010). ‘Soil salinity change detection in irrigated area under Qazvin Plain irrigation network using satellite imagery’ Proceedings of XVIIth Worlds Congress of International Commission of Agricultural Engineering (CIGR), June 13-17, 2010, Quebec City, Canada.
452 تحقیقات آب و خاک ایران، دورة 45 ، شمارة 4، زمستان 1393
Goswami, R. R. and Clement, T. P. (2011). ‘Laboratory-scale investigation of saltwater intrusion dynamics’. Water Resources Research. 43, W04418, 1-11.
Kamab Pars Consulting Engineers(2011).Unpublished Report(In Farsi)
Luyan, R. Jr., Momii, K., and Nakagawa, K. (2009). ‘Laboratory scale saltwater behavior due to surface cutoff wall’. Journal of Hydrology. 377, 227-236.
Martens, K., Van Camp, M., and Walraevens, K. (2004). ‘Electromagnetic induction method to characterize the reference situation of fresh-salt water distribution at the area of the Deurganck Dock, Antwerp, Belgium.’ The 18th SWIM, Cartagena, Spain, 353-362.
Saman Abrah and Kamab Pars Consulting Engineers (2010).”Drainage Investigation on Qazvin Salt marshland”Drainage,Volume 6.(In Farsi)
Sherwood, C. B. and Grantham, R. G. (1966). ‘Water control vs sea-water intrusion, Broward County, Florida.’ Leaflet # 5, FGS-USGS, FL, USA.
Sriapai, T., Walsri, C., Phueakphum, D., and Fuenkajorn, K. (2012). ‘Physical model simulations of seawater intrusion in unconfined aquifer.’ Songklanakarin Journal of Science and Technology, 34 (6), 679-687.
Werner, A. D., Jakovovic, D., and Simmons, C. T. (2003). ‘Experimental observations of saltwater up-coning.’ Journal of Hydrology. 373, 230-241.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار