ارزیابی مدل‌های تخمین تلفات انسانی سیلاب‌های رودخانه‌ای در مقیاس منطقه‌ای و جهانی (مطالعه موردی: حوضه آبریز کن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

2 استاد، گروه مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

سیلاب یکی از مهم ترین انواع بلایای طبیعی است که منجر به وقوع تخریب­های جدی به­ویژه در ایران می‌شود. علیرغم وقوع تلفات انسانی زیاد در ایران، به­عنوان پیامد ناشی از سیلاب ناگهانی[1]، هنوز بررسی این پدیده به میزان کافی انجام نشده است. مرور تحقیقات مرتبط انجام شده تاکنون، نشان­دهنده تعداد روابط کم و در عین حال دقت نه چندان مناسب آن­ها می­باشد. در این تحقیق مدل­های منطقه­ای[2] و جهانی[3] توسعه داده شده برای تعیین تلفات انسانی در سطح حوضه آبریز رودخانه کن واقع در تهران ارزیابی شده‌اند. در این تحقیق برای شبیه‌سازی هیدرولوژیکی از HEC-HMS و برای شبیه سازی سیل و برآورد پارامترهایی نظیر سرعت، عمق و سرعت بالا آمدن سیل در حالت غیرماندگار از مدل دوبعدی HEC-RAS استفاده شده است. توزیع مکانی کلیه پارامترهای هر دو مدل منطقه‌ای و جهانی با توجه به ساختار مدل­ها از برنامه نویسی در محیط GIS حاصل شد. در نهایت ریسک کوتاه مدت تلفات سیل در حوضه مطالعاتی با استفاده از نتایج مدل منطقه‌ای محاسبه گردید. مدل منطقه‌ای که براساس پارامترهای هیدرولیکی و مرفولوژیکی حوضه توسعه یافته است و مدل جهانی که برای مرگ و میر ناشی از شکست سد طراحی شده است بخوبی توانستند وقایع تاریخی را شبیه سازی نمایند با این تفاوت که مدل منطقه‌ای در همه پهنه‌های پرخطر تا کم خطر نتایج بهتری را بدست داد. در ارزیابی مدل جهانی که با توجه به ساختار آن و برخلاف مدل منطقه‌ای مدلی پارامتریک محسوب می‌گردد، مشخص شد که با تغییر پارامتر میانگین توزیع ارائه شده برای تخمین تلفات مدل جهانی برای محدوده کم خطر به اندازه دو برابر انحراف معیار، نتایج مدل جهانی نیز برای استفاده در پیش بینی مرگ و میر سیلاب­های آنی قابل قبول خواهد بود. بکارگیری هر دو مدل منطقه‌ای و جهانی واسنجی شده در مدیریت ریسک و بحران سیلاب­های آنی توصیه می‌گردد.
 
[1] Flash flood
[2] Regional
[3] Global

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating Human Casualty Estimation Models for River Floods on a Regional and Global Scale (Case Study: Can Watershed)

نویسندگان [English]

  • Kimia Amirmoradi 1
  • Alireza Shokoohi 2
1 Graduated PhD. Student of Water Engineering Department, Imam Khomeini International University
2 Professor, Water Engineering Department, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Flood is one of the most important types of natural disasters that lead to serious damage, especially in Iran. Despite the high number of human casualties in Iran, this phenomenon has not been sufficiently studied. A review of the relevant research conducted so far shows that the number of relationships is low and at the same time their accuracy is questionable. In this study, the developed regional and global models have been evaluated to determine human casualties in the catchment area of Kan River located in Tehran. In this research, HEC-HMS has been used for hydrological simulation and HEC-RAS two-dimensional model has been used for flood simulation and estimation of parameters such as velocity, depth, and rate of flood rise in an unstable state. The spatial distribution of all parameters of both regional and global models according to the structure of the models was obtained in the GIS environment. Finally, the short-term risk of flood losses in the study basin was calculated using the results of the regional model. The regional model which was developed based on the hydraulic and morphological parameters of the basin and the global model which was designed for mortality due to dam failure were able to simulate historical events well, however, the regional model in all high-risk to low-risk areas has better results. The global model, which is a parametric model, was found to be acceptable for estimating model losses in the range of low-risk and predicting instantaneous flood mortality, by changing the average distribution parameter by twice the standard deviation. The use of both regional and global calibrated models is recommended in risk management and instantaneous floods crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kan basin
  • Flash flood
  • Casualty
  • Regional casualty model
  • Global casualty model
Abt, SR. Wittler, RJ. Taylor, A. and Love, DJ. (1989). Human stability in a high flood hazard zone. Water Resour Bull., 25(4):881–890
Amirmoradi, K. and Shokoohi, A. (2020). Developing a regional model for estimating flood mortality regarding the evacuation time (Case Study: Kan Watershed). Journal of Soil and Water Research, from https://ijswr.ut.ac.ir/article_75750.html (in Farsi, On-line).
Beitollahi, A. (2019). Lessons from the recent flood of the country, Shiraz flooding, Road, Building and Urban Development Research Center, 51 pp.
Boyd, E. (2005). Toward an empirical measure of disaster vulnerability: storm surges, New Orleans, and Hurricane Betsy. In: 4th UCLA conference on public health and disasters, 1–4 May, Los Angeles.
Brazdova, M. and Riha, J. (2014). A simple model for the estimation of the number of fatalities due to floods in Central Europe. Natural Hazards Earth System Science, 14:1663–1676.
Duiser, J.A. (1989). An exploratory study into methods for determining flood damage during breakthrough, TNO report ref. 82-0644.
Habibnejad R. and Shokoohi A. (2020, a). Evaluating Intensity, Duration and Frequency of Short Duration Rainfalls Using a Regional Climate Change Model (Case Study: Tehran). Iran Water Resources Research, 15(4):412-424. (in Farsi)
Habibnejad R. and Shokoohi A. (2020, b). Uncertainty Analysis of IDF Curves Simulation under Climate Change Scenarios Using a Weather Generator Model (Case Study: Tehran). Iran Water Resources Research, 16(2): printed online. (in Farsi)
Jonkman S.N. (2007). Loss of life estimation in flood risk assessment—theory and applications. Ph.D. thesis,
Jonkman, S.N. and Kelman, I. (2005). An analysis of the causes and circumstances of flood disaster deaths. J. of Disaster, 29(1): 75-97.
Jonkman, S.N. and Penning-Rowsell, E. (2008). Human instability in flood flows. Journal of the American Water Resource Association, 44(4): 1-11.
Jonkman, S.N. Godfroy, M. Sebastian, A. and Kolen, B. (2018). Brief communication: Loss of life due to Hurricane Harvey. Journal of Natural Hazard, 18: 1073–1078.
Jonkman, S.N. Vrijling, J.K. and Vrouwenvelder, A.C.W.M. (2008). Methods for the estimation of loss of life due to floods: a literature review and a proposal for a new method. Journal of Natural Hazard, 46(3): 353–389.
Karbasi, M. Shokoohi, A. and Saghafian, B. (2018, a). Loss of life estimation due to flash floods in residential using a regional model. Journal of Water Resource Management, DOI 10.1007/s11269-018-2071-9.
Karbasi, M. Shokoohi, A. and Saghafian, B. (2018, b). Estimating the number of fatalities due to flash floods in residential areas. Journal of Iran-Water Resources Research, 15:236-246 (in Farsi).
Kardan, N. Hasanzadeh, Y and Arzanlo, A. (2017). Two-dimensional simulation of an urban flood with the CCHE2D model (Case study: Aq Qala city). Marine Technology Journal, 4(4) (in Farsi).
Karimi Soltani, P. (2020). Damages, causes, and solutions to prevent floods in Iran in 2019. Roshd magazine 3:39-45(in Farsi).
Karvonen, R.A. Hepojoki, A. Huhta, H.K. and Louhio, A. (2000). The use of physical models in dam-break analysis RESCDAM Final Report. Helsinki University of Technology, Helsinki.
Mehr news. (2012). /https://www.mehrnews.com.
Natural Disaster Research Institute. (2020). Flood report on January 11, 2020. https://ndri.ac.ir/sistan-baluchestan-flood-2020-2.
Penning-Rowsell, E. Floyd, P. Ramsbottom, D. and Surendran, S. (2005). Estimating injury and loss of life in floods: A deterministic framework. Journal of Natural Hazard, 36(1–2):43–64.
Ramsbottom, D. Wade, S. Bain, V. Hassan, M. Penning-Rowsell, E. Wilson, T. Fernandez, A. House, M. and Floyd, P. (2004). R&D outputs: flood risks to people. Phase 2. FD2321/IR2. Department for the Environment, Food, and Rural Affairs/Environment Agency.
Suetsugi, K. (1998). Control of floodwater and improvements of the evacuation system for floodplain management.In: Fukuoka S (ed.) Floodplain risk management, Proceedings of an international workshop. Hiroshima, 11–13 November 1996, pp 191–207.
Waarts, P. (1992). Method for determining the number of deaths due to inundation. Report TNO B-91-1099.