پایش خشکسالی با استفاده از تراز مخزن سد و شاخص‌های هواشناسی (مطالعه موردی سیستم آب زاینده رود اصفهان)

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

خشکسالی از جمله بلایای طبیعی می‌باشد که خسارات سنگینی به منابع آب وارد نموده و مدیریت را با چالش‌های جدی مواجه می‌سازد. پایش خشکسالی از مهمترین اقدامات در مدیریت آن می‌باشد که برای آن شاخص‌ها و روش‌های متفاوتی ارائه شده است که از معرف‌های گوناگونی بهره می‌جویند. این تحقیق تلاش دارد تا دو شاخص شناخته شده هواشناسی خشکسالی موثر (EDI) و بارندگی استاندارد شده (SPI) را با روش هیدرولوژیکی بر اساس تراز مخزن، برای پایش خشکسالی سیستم منابع آب زاینده‌رود مقایسه نماید که بدین منظور دوره خشکسالی 1380-1377 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که هر کدام از روش‌ها قابلیت‌هایی دارند که طی دوره خشکسالی می‌توانند به مدیریت خشکسالی کمک کنند. لذا تأکید بر استفاده همزمان از چند شاخص برای پایش خشکسالی یک سیستم منابع آبی می‌گردد. برای منطقه مطالعاتی این تحقیق، نتایج نشان داد که برای اعلام شروع وضعیت خشکسالی بهتر است از روش SPI با دوره 6 ماهه استفاده گردد. همچنین در طول دوره بهره‌برداری و اعمال اقدامات مدیریتی برای پایش روش تراز مخزن و برای اعلام خاتمه آن EDI قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Reservoir Level and Meteorological Indices for Drought Monitoring (Case Study: Zayandeh Rud Water System)

نویسندگان [English]

  • Mahboobeh Zare Zade Mehrizi 1
  • Saeid Morid 2
1
2
چکیده [English]

Drought is among the natural disasters that causes heavy damages to water resources and makes managers face serious challenges. Drought monitoring is one of the important measures to manage droughts. Different indices and methods employing varied indicators, have been developed in this regard. In this paper it is aimed to compare two well known meteorological indices of SPI and EDI with a hydrological method, based on reservoir level, to monitor drought in the Zayandeh Rud water system. Towards this, the 1998-2001 droughts, as the severest drought spells within the recorded data are applied for the evaluations. The results indicate that each of the methods has its own capability that can be helpful for water managers. Therefore, a simultaneous application of the indices is emphasized. As for the study area, the results suggest that SPI works well for drought onset and early warnings. The hydrological approach is found as more relevant during the drought, when operational measures should be implemented. Finally, it is EDI that responds more slowly to precipitated rainfall and more safely pronounces the drought end.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought Monitoring
  • EDI
  • Reservoir level
  • SPI
  • Zayandeh Rud water system.