مطالعه میکرومورفولوژیک تکامل افق آرجیلیک در خاک های لسی نواحی مرطوب و نیمه مرطوب جنوب غرب استان گلستان

نویسندگان

چکیده

این تحقیق بر روی افق‌های آرجیلیک خاک‌های لسی مناطق مرطوب و نیمه مرطوب جنوب غربی استان گلستان با رژیم‌های رطوبتی زریک و یودیک و حرارتی ترمیک و مزیک صورت گرفته است. خاک‌های مورد مطالعه شامل گروه‌های بزرگ Hapludalfs و Haploxeralfs از راسته Alfisols می‌باشند. آبشویی، پایداری سطوح، پوشش گیاهی، ساختمان و زهکشی مناسب، شرایط مطلوبی را برای حرکت ذرات رس به عمق پروفیل خاک و تشکیل افق آرجیلیک فراهم نموده است. مهمترین عوارض میکرومورفولوژیک مشاهده شده پوشش های رسی و نواحی تخلیه آهک بودند. پوسته های رسی در بی فابریک های کریستالیتیک-لکه ای و لکه ای همراه با کانی های اسمکتیت و ورمی کولیت مشاهده شده اند. پوشش های رسی ضخیم و آرایش یافته همراه با کانی ورمی کولیت، فرم پرشدگی و هیپوکوتینگ آهک و حداکثر نواحی تخلیه آهک دیده شده است. کانی های رسی اسمکتیت و ورمی کولیت، خاصیت انقباض و انبساط و میزان بارش در مقدار پوشش های رسی موثر بوده است. غالب بودن کانی ورمی کولیت در افق های خوب توسعه یافته باعث کاهش خاصیت انقباض و انبساط و افزایش مقدار پوشش رسی شده است. مقدار بالای کربنات و بی فابریک کریستالیتیک در افق های زیرین ناشی از فرآیند تجمع مجدد آهک است که این فرضیه به وسیله کانال های پوشیده شده توسط کلسیت اثبات می شود. آنالیز هر یک از پارامتر های شاخص تکاملی MISECA نشان می دهد که پوشش های رسی و نواحی تخلیه آهک تاثیر گذارترین فاکتور ها در تحول افق های آرجیلیک مورد مطالعه بوده اند. نتایج همچنین نشان داده است که علاوه بر اقلیم، نوع و مقدار کانی های رسی نیز در تحول افق های آرجیلیک موثر بوده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Micromorphology of Argillic Horizon Developed on Loess Derived Soils in Humid and Sub Humid Regions of South Western Golestan Province

نویسندگان [English]

  • Shadi Ghergherechi
  • F. Khormali
  • Sh Mahmoody
  • Sh. A. Ayyoubi
چکیده [English]

Development of argillic horizon in loess derived soils under Xeric and Udic soil moisture regimes was studied in Golestan Province. Soils were classified as Hapludalfs and Haploxeralfs. High leaching, stability of the surface, forest vegetation,structure and well drainage conditions provide appropriate conditions for clay migration through the profile and formation of argillic horizons. In the studied soils, the main observed pedofeatures were clay coatings and decalcified zones. Clay coatings were observed mainly in soils with crystallitic-speckled and speckled b-fabric, with smectite and vermiculite as dominant clay minerals. Laminated and thick clay coatings were seen in vermiculitic soils along with calcite infillings, hypocoatings and dominantly decalcified zones. Type of clay minerals, shrink/swell properties, and level of precipitation are factors affecting the abundance of clay coatings. In the well-developed horizons, the occurrence of vermiculite clay mineral has reduced the shrink/swell potential and increased the amount of clay coatings. A high carbonate content (CaCO3) in the lower horizons was the result of re-calcification processes. This hypothesis is supported by the more extensive amounts of CaCO3 in lower horizons than in the upper horizons as well as calcite coatings along the channels and voids. Parameter analysis through MISECA development index showed that clay coatings and calcite depletion pedofeatures were the major factors of MISECA index for the development of argillic horizons. Moreover, results showed that, in addition to the climate factor, extent and kind of clay minerals affected the development of the argillic horizons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Argillic horizon
  • Clay coating
  • Decalcified zone
  • loess
  • Micromorphology