فعالیت برخی آنزیم‌ها در یک خاک رس شنی در سطوح مختلف شوری در حضور و عدم حضور گیاه

نویسندگان

چکیده

گیاهان و میکروب‌های خاکزی منشأ اغلب آنزیم‌های خاک هستند. بنابراین، هر گونه تغییر در رشد این موجودات، ناشی از تنش شوری، ممکن است تولید آنزیم‌های برون سلولی و درون سلولی را کاهش دهد. از این رو، در محیط‌های شور که رشد، تکثیر و فعالیت این موجودات کاهش چشمگیر می‌یابد، مقدار و فعالیت کل آنزیمی خاک ممکن است کاهش یابد. شوری به طرق مختلف موجب کاهش رشد، تکثیر و فعالیت موجودات خاکزی و آنزیمی خاک می‌شود. هدف از اجرای این پژوهش، تعیین اثر سطوح مختلف شوری بر فعالیت برخی آنزیم‌ها در خاک بدون کشت از طریق کاهش پتانسیل اسمزی و اثر سمی برخی یون‌ها و در خاک تحت کشت گندم و شبدر از طریق تغییر در کمیت ترشحات ریشه‌ای می‌باشد. در این تحقیق، پنج سطح شوری به صورت مخلوطی از نمک‌های کلرید سدیم، کلرید کلسیم، کلرید منیزیم و کلرید پتاسیم و سه محیط خاک (بدون کشت، کشت گندم و کشت شبدر) با سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل استفاده شد. آزمایش در یک خاک رس شنی و تحت شرایط گلخانه‌ای طی 120 روز اجرا شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد که شوری در هر سه محیط بدون کشت گیاه، کشت گندم و کشت شبدر موجب کاهش معنی‌دار (001/0P<) فعالیت آنزیم‌های خاک گردید. همچنین فعالیت آنزیم‌ها با بیوماس ریشه‌‌ی هر دو گیاه همبستگی معنی‌دار نشان داد. این مشاهده مبین آن است که می‌توان کاهش فعالیت این آنزیم‌ها را به کاهش رشد ریشه در شرایط تنش شوری نسبت داد. با توجه به این که با افزایش شوری، بیوماس ریشه‌ی شبدر در مقایسه با بیوماس ریشه‌ی گندم کاهش بیشتری نشان می‌دهد، می‌توان کاهش بیشتر فعالیت آنزیمی در خاک تحت کشت شبدر را به کاهش بیشتر رشد ریشه‌ی این گیاه در شرایط تنش شوری نسبت داد. داده‌ها نشان دادند که در سطوح بالای شوری، میزان فعالیت آنزیمی در خاک تحت کشت گندم و شبدر به میزان فعالیت آن در خاک بدون کشت نزدیک می‌شود و تفاوت کمتری در فعالیت آنزیمی بین سه محیط مختلف مشاهده می‌گردد، که حاکی است در شوری‌های بالا، نقش اثرات غیر مستقیم شوری کمتر شده و نقش محرک گیاه بر فعالیت میکروبی کم‌رنگ‌تر می‌گردد. ...

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Activity of Enzymes in a Sandy Clay Soil at Different Levels of Salinity in the Presence vs. Absence of Plant

نویسندگان [English]

  • M. Boyrahmadi
  • F. Raeisi
  • J. Mohammadi
چکیده [English]

Plants and soil microbes are the main sources of most enzymes available in the environment. It is, therefore, anticipated that any change in the growth of soil biota in response to salinity, may reduce the synthesis and production of extra- and intra- cellular enzymes. As a result, a reduction in the growth of plants and the activity of soil microbes in saline environments may lessen the level and the activity of soil enzymes. Soil salinity may reduce microbial growth and activity in different ways. The aim of this study was to determine the direct effects (by reducing the osmotic potential and specific ion effect) and indirect effects of salinity (by changing quality and quantity of root exudates) on soil enzymes activity. As to prove these effects, an uncultivated soil was used to determine direct effects, while soils under clover and wheat were used to determine the indirect effects, of salinity on soil enzyme activities. In the study, five levels of salinity using NaCl, CaCl2, MgCl2 and KCl; and three soil media (non-cultivated soil, soil cultivated with wheat and clover) replicated three times constituted the factorial experiment arranged in a completely randomized design. The experiment was carried out in a sandy clay soil under greenhouse conditions and lasted for 120 days. Results indicated that salinity caused significant reduction (P<0.001) in enzyme activities in uncultivated soil, as well as in the rhizosphere of clover and wheat plantations. Enzymes activities had significant correlations (P<0.05) with the root biomass of the two plants. So, one may attribute the lowered enzyme activities to the reduction in root biomass. With increasing salinity, the reduction in clover root biomass was observed to be more than that in wheat biomass, indicating more reduction in soil enzyme activities in the clover rhizosphere being largely due to less development of its root biomass in saline environment. Furthermore, the data indicated that enzyme activities in the clover and wheat rhizosphere, at high salinity levels, were almost similar to those in uncultivated soils, there being a small difference in enzyme activities observed the three media at high salinity levels, suggesting that role of indirect effects might be less pronounced with increase in soil salinity....

کلیدواژه‌ها [English]

  • alinity
  • clover
  • root
  • Soil enzymes activity
  • Wheat