دانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Study of design and operation mismatch effect on classic sprinkler systems efficiencyبررسی اثر عدم تطابق چینش آبپاش ها در فاز طراحی و بهره برداری بر عملکرد سیستم کلاسیک آبپاش متحرک6496565997210.22059/ijswr.2016.59972FAفرشیدرمضانی هومبریدانشجوی دانشگاه بین المللی امام خمینیبیژننظریاستادیار گرو علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)0000-0002-9356-5961Journal Article20151207Development of modern irrigation systems is one of the key solutions for improving irrigation efficiency, crop yield and agricultural water productivity. Usually, Irrigation system operation dose not match with design stage plane. In this study, effects of six type of sprinklers arrangement include proposed arrangement and 5 usual arrangements in farmers operation on Christiansen uniformity coefficient (CU), uniformity distribution (DU), actual efficiency of low quarter (AELQ), electromotor power (P) and pumping efficiency was evaluated. Results showed that sprinkler arrangements mishmash has significant effect on system efficiency, energy consumption. Irrigation pump efficiency in the operation mode based on the planned arrangement of sprinklers was 72 % and in some usual arrangements was 52 % .The Christiansen uniformity coefficient (CU) was ranged from 78.6 % to 44.8 % in various sprinkler arrangements. This study shows the importance of education in proper operation of sprinkler irrigation systems in order to increase irrigation efficiency, reduce water losses, improvement of crop yield and reduce of energy costs. Also, irrigation system designers should consider operation conditions and spatially operation easiness in system design stage.توسعه سیستمهای نوین آبیاری بهعنوان یکی از راهکارهای بهبود راندمان آبیاری، افزایش عملکرد گیاه و بهرهوری آب کشاورزی مطرح است. بهرهبرداری از سیستمهای آبیاری لزوماً با آنچه در طراحی پیشنهاد میشود مطابقت ندارد. در این مطالعه، اثر شش چینش قرارگیری آبپاش که شامل چینش فاز طراحی و چینشهایی که بهره برداران استفاده میکنند میباشد، بر مولفههای مهم سیستم شامل؛ ضریب یکنواختی پخش کریستیانسن (CU)، یکنواختی توزیع (DU)، بازده واقعی آب در ربع پایین(AELQ)، توان مصرفی الکتروموتور(P) و راندمان پمپاژ، بررسی شد. نتایج نشان داد به دلیل بر هم خورن توزیع فشار در تیمارهای متفاوت با چینش پیشنهادی در فاز طراحی، راندمان آبیاری و ضریب یکنواختی (CU) کاهش قابل ملاحظهای مییابد. نتایج نشان داد، در برخی از چینشهای مرسوم در بهرهبرداری، راندمان پمپاژ از 72 درصد به 52 درصد کاهش یافته است. ضریب یکنواختی (CU) در چینشهای مختلف آبپاش بین 6/78 تا 8/44 متفاوت بود. بهترین چینش، چینش پیشنهادی طراح، که آبپاشها متقارن و مطابق با طراحی هیدرولیکی سیستم است، بوده است. این مطالعه اهمیت آموزش بهرهبرداری صحیح از سیستمهای آبیاری بارانی در راستای افزایش راندمان آبیاری، کاهش تلفات آب، افزایش عملکرد گیاهان و کاهش هزینههای انرژی را خاطر نشان میسازد. همچنین، طراحان سیستمهای آبیاری باید ملاحظات بهرهبردار و به ویژه سهولت بهرهبرداری از سیستم را در فاز طراحی مدنظر داشته باشند.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59972_847876f53d002238834f6a5d192f3e22.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Splash Particle Size Distribution along the Experimental Flume under Different Rainfall Intensities and Slopesتوزیع اندازه ذرات پاشمان در طول فلوم آزمایشگاهی تحت تأثیر شیبها و شدتهای مختلف بارندگی6576645997310.22059/ijswr.2016.59973FAسیدحمیدرضاصادقیاستاد/ دانشگاه تربیت مدرّس0000-0002-5419-8062محبوبهکیانی هرچگانیدانشگاه تربیت مدرس0000-0003-1075-1169حسیناسدیدانشگاه گیلان0000-0003-2333-4938Journal Article20150910Splash detachment and transport of soil particles by raindrops are the initiating mechanisms of soil erosion by water. The size distribution of splashed particles is very important and effective in the rate of other erosion processes. However, this important issue has been less considered. Therefore, the present study investigated individual and interaction effects of slope, rainfall intensity and spatial variations along the plot and upward and downward splash cup. In addition, the variables were grouped by Tukey test in RStudio software. The tow-way ANOVA in upward splash cup showed that the rainfall intensities significantly affected all variables except particles of < 2 micron and skewness of sediment. A variable except D10, sorting and kurtosis of sediment in downward splash cup significantly differed in varying rainfall intensities and slopes and their interaction. Besides that, the Tukey test explained that the rainfall intensity of 90 mm h-1 significantly influenced study variables compared to those reported for rainfall intensities of 30 and 60 mm h-1.جدایش و انتقال پاشمانی ذرات خاک بهوسیله اثر قطرات باران بهعنوان شروع فرآیند فرسایش آبی محسوب میشود. در نتیجه پاشمان توزیع اندازه ذرات رسوبی ناشی از آن در مراحل دیگر فرآیند فرسایش بسیار مهم و تاثیرگذار ارزیابی شده است. حال آنکه تغییرپذیری توزیع اندازه ذرات پاشمان در شرایط مختلف کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در تحقیق حاضر به بررسی اثر یکجانبه و متقابل شیب و شدت بارندگی در بالادست و پاییندست فنجان پاشمان بهصورت جداگانه روی مولفههای توزیع اندازه ذرات رسوبی پاشمان شده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه پرداخته شده است. همچنین گروهبندی مولفهها با استفاده از آزمون توکی در نرم افزارRStudio انجام شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس دو طرفه نشان داد که شدتهای مختلف بارندگی تاثیر معنیداری بر همه مولفهها غیر از ذرات کوچکتر از 2 میکرون و چولگی ذرات رسوبی در بالادست فنجان پاشمان داشت. اما در پاییندست فنجان پاشمان همه مولفهها غیر از D10، جورشدگی و کشیدگی ذرات رسوبی نسبت به شدتهای مختلف بارندگی، شیبهای مختلف و تعامل آنها دارای اختلاف معنیدار (05/0≥P) بودند که نتایج آزمون توکی نیز بیانگر تاثیرپذیری بیشتر متغیرهای مذکور از شدت 90 میلیمتر بر ساعت نسبت به 30 و 60 میلیمتر بر ساعت بود.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59973_356a70b26e040013ff8a3af3f12d0984.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Comparison of gap filling methods in Landsat 7 ETM+ images to estimate crop coefficientمقایسه روشهای پرکردن پیکسلهای فاقد داده در تصاویر ماهواره لندست 7 ETM+ در برآورد نقشه ضریب گیاهی6656765997410.22059/ijswr.2016.59974FAمریمطاهرپروردانشگاه گیلاننادرپیرمرادیاندانشگاه گیلان0000-0002-2311-5703مجیدوظیفه دوستدانشگاه گیلان0000-0002-0962-2813Journal Article20151226Landsat 7 ETM+ data is widely used in studies of the spatial distribution Kc and vegetation cover parameters in regional and global scales but SLC failure has greatly reduces its usefulness. Additionally, the failure is permanent and has failed subsequent attempts to recover the SLC, so required and practical way to address this problem is filling the pixels of missed data in the SLC-off images. Although, there are several proposed methods to fill the gap, but still have filled images quality in heterogeneous area is not satisfactory for more applications. This study was conducted to compare the geostatistics and MODIS auxiliary data methods to fill the pixels of missed data in the SLC-off images. The results showed that the IDW method with NRMSE 6.09% was the best method. The fusion with auxiliary images (MODIS) and ordinary Kriging methods resulted in NRMSE 14.75 and 16.9, respectively. The method of fusion with classified auxiliary images (MODIS) presented the lowest accuracy in estimating missed data.دادههای ماهوارهای لندست 7 ETM+ بهطور گستردهای در مطالعات پوشش گیاهی و توزیع مکانی ضریب گیاه در مقیاس منطقهای و جهانی استفاده میشوند اما شکست تصحیح کننده خط اسکن (SLC) در سال 2003 تا حد زیادی سودمندی آن را کاهش داده است. علاوه بر این، شکست مذکور دائمی است و تلاشهای متعاقب آن برای بازیابی تصحیح کننده خط اسکن ناموفق بوده، بنابراین راه لازم و عملی برای رسیدگی به این مشکل پر کردن پیکسلهای فاقد داده در تصایر SLC-off است. اگرچه روشهای پیشنهادی مختلفی برای پر کردن شکافها وجود دارد اما کیفیت تصاویر پر شده در مناطق ناهمگن هنوز هم برای بیشتر برنامههای کاربردی رضایتبخش نیست. این پژوهش به مقایسه دو روش زمین آماری و استفاده از دادههای کمکی مودیس برای پر کردن شکافها در تصاویر SLC-off در تصویر لندست 7 ETM+ و با هدف برآورد مقادیر ضریب گیاهی گیاه برنج در بخش شرقی واحد عمرانی F<sub>1</sub> از شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود پرداخته است. نتایج نشان داد که برآوردها در روش IDW با مقدار NRMSE برابر 09/6 درصد دارای بیشترین دقت بوده و روشهای FGMAD و FAD بهترتیب با مقدار NRMSE برابر 75/14 و 97/14 در رتبههای بعدی از نظر دقت برآورد قرار میگیرند. روش FDCAD، کمترین دقت را در برآوردها داشت. https://ijswr.ut.ac.ir/article_59974_d1d6d6da65acb89559dd0f93d1dec0d0.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221The effect of temperature on the behavior of an expansive soil during drying and wetting cyclesاثر دما بر خصوصیات تورمی یک خاک متورمشونده در چرخههای خشک و تر6776865997510.22059/ijswr.2016.59975FAمحدثهامینی کلهرودیدانشجوعلیرئیسی استبرقدانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران0000-0003-4545-2310جمالعبدالهیمربی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهرانJournal Article20151114In this research the mechanical behavior of an expansive soil (with different pore fluid) was investigated under the constant and variable temperature through experimental tests. The soil samples with different pore fluid (distilled water, NaCl and CaCl2 with concentration of 250 gr/Lit) were prepared by static compaction method. Experimental testes were conducted in two modified odometer under 10 KPa surcharge pressure at constant and variable temperature. The axial deformation of samples were determined during each test. The results showed that equilibrium condition is achieved nearly after 5 cycles. The reduction of swelling potential at equilibrium condition for sample with distilled water as pore fluid is more than samples with NaCl and CaCl2 solutions. In addition comparing the results for samples with NaCl and CaCl2 solution in variable and constant temperature indicated that reduction of swelling potential is not the same.در این کار تحقیقاتی خواص مکانیکی یک خاک رسی متورمشونده تحت تاثیر شرایط دمای ثابت و متغیر در چرخههای خشک و تر متوالی مورد بررسی قرار گرفت. نمونههای آزمایشگاهی با کیفیتهای مایع منفذی مختلف آب مقطر، محلول سدیمکلرید و کلسیمکلرید (با غلظت 250 گرم بر لیتر) به روش تراکم استاتیکی تهیه گردید. آزمایشهای چرخههای خشک و تر روی نمونههای ساخته شده در دو دستگاه تحکیم اصلاح شده تحت تاثیر سربار ثابت 10 کیلوپاسکال انجام شد و درطول آزمایش تغییر شکل محوری اندازهگیری گردید. در یکی از دستگاهها دما در چرخههای خشک و تر متوالی مقدار ثابت 45 درجه سانتیگراد و در دستگاه دیگر دمای چرخههای خشک 45 درجه و دمای چرخههای تر 25 درجه سانتیگراد اعمال گردید. نتایج نشان داد در هر یک از حالات برای تمامی نمونهها پتانسیل تورمی تقریبا پس از طی 5 چرخه به تعادل میرسد. همچنین مقایسه مقادیر پتانسیل تورمی نشان میدهد که کاهش پتانسیل تورمی در حالت تعادل نسبت به چرخهای که بیشینه درصد تورم در آن اتفاق افتاده است برای نمونه ساخته شده با مایع منفذی مقطر در حالت دمای ثابت در مقایسه با نمونههای ساخته شده با مایع منفذی سدیمکلرید و کلسیمکلرید به ترتیب به میزان 25/4 % و 85/5 % بیشتر میباشد همچنین در حالت دمای متغیر این کاهش به ترتیب 21/7 % و 9/8 % بیشتر میباشد. علاوه بر این مقایسه نتایج در حالت دمای ثابت و متغیر نشان میدهد که در حالت دمای ثابت پتانسیل تورمی نمونهها با مایع منفذی سدیمکلرید و کلسیمکلرید در چرخههای اولیه بیشتر از حالت دمای متغیر است.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59975_4bcebf7adad382ff656406ffddddcd46.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Development of conjunctive surface and ground water use model with emphasis on the quality and quantity of water resourcesتوسعه مدل بهرهبرداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی با تأکید بر کمیت و کیفیت منابع آب6876995997610.22059/ijswr.2016.59976FAفاطمهحیدریدانشگاه تربیت مدرسبهرامثقفیاندانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقاتمجیددلاورهیات علمی-دانشگاه تربیت مدرسJournal Article20150921Many real water resources optimization problems involve conflicting objectives. In this study, multiobjective genetic algorithm NSGA-II, has been developed for optimization the conjunctive use of surface water and groundwater resources and optimal management of supply and demand of agricultural water. Here, optimal allocation of land and water resources to the dominant products in Najaf Abad plain, two surrogate models, Artificial Neural Network (ANN) and Genetic Programming (GP), has been linked with NSGA-II. Results according to Mean Squared Error and correlation coefficient values show the efficiency of alternative models for prediction the concentration of Total of Dissolved Solids (TDS) and groundwater level in observation wells. According to the final results of SO model, average drowdown in groundwater level is equal to 0.18 m in optimal conditions, compared to the current(pre-optimal) conditions has been reduced to one third,also average concentration of TDS decreased from 1258 mg/lit to 1229 mg/lit in optimal conditions.بسیاری از مسائل واقعی تخصیص بهینه منابع آب شامل اهداف متضادی هستند. در این تحقیق، الگوریتم ژنتیک NSGA-II، بهمنظور بهینهسازی بهرهبرداری تلفیقی چندهدفه از منابع آب و مدیریت بهینه عرضه و تقاضای آب در بخش کشاورزی توسعه یافته است. بهمنظور تخصیص بهینه منابع آب و زمین به محصولات غالب در واحد هیدرولوژیکی نجفآباد، دو مدل جایگزین برنامهریزی ژنتیک و شبکه عصبی مصنوعی، با الگوریتم NSGA-II مرتبط شدهاند. نتایج مدل بر اساس پارامترهای آماری خطا، کارایی مدلهای جایگزین برای پیشبینی تراز آب زیرزمینی و غلظت کل جامدات محلول در تعدادی چاههای مشاهدهای نمونه را تأیید مینمایند. با توجه به نتایج نهائی الگوریتم شبیهسازی-بهینهسازی، مقدار متوسط افت تراز آب زیرزمینی در شرایط بهینه نسبت به شرایط موجود (65/0 متر) به 18/0 متر محدود شده است. بعلاوه، بر اساس الگوی بهینه، متوسط ماهیانه غلظت املاح در منطقه از 1258 به 1229 میلیگرم بر لیتر کاهش مییابد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59976_108548fc35080745ac78087277584e21.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Investigation of Dynamic Pressure of Vertical and Circular Free Water Jets on Rough Surfaces with Variable Anglesبررسی فشارهای دینامیکی ناشی از برخورد جتهای قائم دایره ای آزاد به سطح زبر در زوایای مختلف7017105997710.22059/ijswr.2016.59977FAمنوچهرفتحی مقدمدانشگاه شهید چمران اهواز- استاد دانشکده مهندسی علوم آبسجادکیانیدانشجوی دکتری، گروه سازههای آبی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهوازبابکلشکرآرااستادیار، گروه مهندسی عمران دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفولماهرعبیداویدانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه سازههای آبی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز،Journal Article20150829The security and stability of dams for flood passing through the spillway should be provided. So, kinetic energy of flow over large spillway must be dissipated. One of the energy dissipation structures at downstream dams, are plunging pools. The aim of this paper is to investigate dynamic pressure that is created by the impact of a series of rounded non-submerged jets on a flat plate with the roughness height of 0.8 cm in the angles of the impact of 30, 60 and 90 degrees. This research uses sensors to measure the instantaneous pressure (Pressure transducer) with the ability to record and store the dynamic pressure oscillation of water jet. The results showed that increasing the drop height, average coefficient of dynamic pressure decreases. The extreme dynamic pressures coefficient increased with increase fall height. The mean coefficient of dynamic pressure increases with increasing discharge. As the angle of the impact jet decreases, the dynamic pressures reduce. Also, the roughness increases the dynamic pressure up to 70% in the test interval.امنیت و پایداری سد بایستی به ازای سیل عبوری از سرریز سدها تأمین گردد. بنابراین انرژی جنبشی جریان عبوری از روی سرریزها باید مستهلک گردد. یکی از سازههای مستهلککنندهی انرژی در پاییندست سدها، حوضچههای استغراق میباشند. هدف از این تحقیق، بررسی فشارهای دینامیکی به وجود آمده از برخورد جت دایرهای غیرمستغرق به یک صفحه زبر با اندازه زبری 8/0 سانتیمتر در زوایای برخورد 30، 60 و 90 درجه است. بنابراین، در این تحقیق از حسگرهای سنجش لحظهای فشار با قابلیت ثبت و ذخیره فشارهای نوسانی استفاده گردید. نتایج حاصله نشان میدهد با افزایش ارتفاع ریزش، ضریب میانگین فشارهای دینامیکی کاهش و ضرایب حدی فشارهای دینامیکی افزایش مییابند. همچنین با کاهش زاویهی برخورد جت با سطح برخورد، فشارهای دینامیکی کاهش مییابند و زبری نیز باعث افزایش فشارهای دینامیکی تا حدود 70% در محدودهی برداشتهای آزمایشگاهی گردید.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59977_db66321e0d8b078e112ca5e639a2db05.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Evaluation of Image Processing Technique in Estimating the Manning’s Roughness Coefficient in the Surface Layer of Riverbedsارزیابی عملکرد روش پردازش تصویر در تخمین ضریب زبری مانینگ در لایه سطحی بستر رودخانهها7117225997810.22059/ijswr.2016.59978FAفرزامحسن نژاد شریفیدانش آموخته کارشناسی ارشدامیرصمدیدانشگاه بین المللی امام خمینی-قزوین-دانشکده فنی و مهندسی- گروه مهندسی آباصغرعزیزیان قطارعضو هیات علمی گروه مهندسی آب0000-0002-6556-2931Journal Article20160111Considering the importance of adequate roughness coefficient estimation in river engineering studies, evaluation of image processing technique in estimating Manning’s roughness coefficient in the surface layer of riverbeds carried out in this study. The mentioned approach evaluation conducted by implementing of sieving analysis and digital image processing methods simultaneously for a 7.5km reach of Shalmanrood River of Gilan. The processing of captured images signifies that this technique has an excellent accuracy in estimating the size of sediment particles (particles with a size of d50 or larger) and can be used to estimate Manning’s roughness coefficient of sediment particles of riverbed, utilizing the given empirical formulas. To evaluate the image processing results in estimating Manning’s coefficient values, one-dimensional modeling by HEC-RAS Hydraulic model was used and the model was conducted through different scenarios. Finally, on given cross sections, the comparison of output hydraulic properties with respect to Cowan’s method results showed that Bray’s empirical formula (d90) will have the best efficiency in estimating the Manning’s roughness coefficients in the surface of riverbed, with a maximum relative difference of 13.7% in top width.با توجه به اهمیت برآورد مناسب ضریب زبری در مطالعات مهندسی رودخانه، در تحقیق حاضر به ارزیابی روش پردازش تصویر در تخمین ضریب زبری مانینگ لایه سطحی بستر رودخانهها پرداخته شده است. ارزیابی روش مزبور در بازهای 5/7 کیلومتری از رودخانه شلمانرود گیلان با کاربرد همزمان روشهای دانهبندی با الک و پردازش تصاویر دیجیتال صورت گرفته است. پردازش تصاویر تهیهشده از بستر رودخانه حاکی از آن است که این روش از دقت بسیار بالایی در برآورد اندازه ذرات رسوبی (ذرات دارای اندازه <sub>50</sub>d و بزرگتر) برخوردار بوده و میتواند بهمنظور تخمین ضریب زبری مانینگ ذرات رسوبی بستر از طریق روابط تجربی موجود، مورد استفاده قرار گیرد. برای ارزیابی نتایج روش پردازش تصویر در تخمین ضرایب مانینگ، از شبیهسازی جریان یکبعدی ماندگار توسط مدل هیدرولیکی Hec-Ras استفاده گردید و مدل در قالب سناریوهای مختلف اجرا شد. درنهایت، مقایسه مشخصههای هیدرولیکی بهدستآمده در مقاطع موردبررسی، نسبت به نتایج روش Cowan نشان داد که رابطه تجربی <sub>90</sub>Bray-d با حداکثر اختلاف نسبی عرض سطح آب به میزان 7/13%، در برآورد ضرایب زبری مانینگ در سطح بستر رودخانه بهترین کارایی را خواهد داشت.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59978_a87c01489ab7d13be1a732f525ec1e2d.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Performance evaluation of center pivot systems in Moghan Agro-Industry and Livestockارزیابی عملکرد سامانههای آبیاری عقربهای (سنترپیوت) در مزارع کشت و صنعت و دامپروری مغان7237295997910.22059/ijswr.2016.59979FAیاسرحمدی احمد آباددانشجو کارشناسی ارشدعبدالمجیدلیاقتاستاد گروه آبیاری آبادانی دانشگاه تهرانتیمورسهرابیاستاد گروه آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران0000-0001-7571-4604علیرسولزادهدانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه محقق اردبیلی0000-0001-7838-6773بیژننظریاستادیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوینامینلیاقتدانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه تهرانJournal Article20151201Evaluating the implemented sprinkler irrigation systems, made it possible to determine these systems level of success; and presented practical solutions to improve the efficiency of these systems and offered suggestions for future systems. The main objective of this study was to evaluate the status and performance of the implemented center pivot systems in the study area. In this study, 5 center pivots were chosen in alfalfa, maize and sugar beet fields in Moghan Agro-Industry and Livestock. Each system was evaluated in 3 experiments. The results showed that, average distribution coefficient, distribution uniformity, PELQ, AEQL, evaporation and wind drift losses are about 47.5, 60.4, 50.1, 50.1 and 7.6, respectively. Analyses of these evaluation parameters showed that the existing center pivot systems in the study fields were not efficient. The Low efficiency of these systems was results of improper management and technical issues that were not considered. The reason for the low amount of AELQ and PELQ was improper designing and operation of these systems that should be considered and revised.با ارزیابی سامانههای آبیاری بارانی اجرا شده میتوان میزان موفقیت این سامانهها را تعیین کرد و راهکارهای عملی برای بهبود بازده آبیاری این سامانهها و پیشنهادها برای سامانههای آتی را ارائه نمود. هدف اصلی این مطالعه، بررسی وضعیت و عملکرد سامانههای عقربهای اجراشده در منطقه مورد مطالعه بود. در این تحقیق 5 سامانه آبیاری عقربهای (عقربه ای) در مزارع یونجه، ذرت و چغندرقند کشت و صنعت و دامپروری مغان شهرستان پارسآباد بهعنوان نمونه انتخاب شد. هر سامانه در 3 آزمایش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی شامل، میانگین ضریب یکنواختی، یکنواختی توزیع، بازده پتانسیل کاربرد آب در ربع پایین، بازده واقعی کاربرد آب در ربع پایین، تلفات بادبردگی و تبخیر در مزارع موردمطالعه به ترتیب 50/47، 40/60، 10/50، 10/50 و 32/5 درصد به دست آمد. تجزیه و تحلیل عوامل ارزیابی نشان داد که سامانههای عقربه ای موردمطالعه از کارایی مناسبی برخوردار نبودند. دلیل کارایی نامناسب، بیشتر مربوط به مسائل مدیریتی و اشکالات فنی سامانهها بود که مورد توجه قرار نگرفته بود. مقادیر پایین AELQ و PELQ به علت ناسازگاری شرایط کارکرد و طراحی نامناسب سامانه بود که باید مورد توجه و بازبینی قرار گیرد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59979_3ab5ea69282d2dcab0dbe20408b55338.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Effect of different levels of irrigation, planting density, Planting pattern in drip irrigation on yield, yield components and water use efficiency of cornبررسی اثرات مقادیر مختلف آبیاری، تراکم بوته و آرایش کاشت در روش آبیاری قطرهای- نواری بر عملکرد، اجزاء عملکرد و کارآیی مصرف آب ذرت دانهای در اسلامآباد غرب7317415998010.22059/ijswr.2016.59980FAپیمانافراسیابهیئت علمیمعصومهدلبریعضو هیئت علمی دانشگاه زابلحسینجعفریموسسه تحقیقات خاک و آب0000-0002-7656-2136Journal Article20150228, present study was performed in order to determine effects of different amounts of irrigation water, plant density and planting pattern on yield, yield components and water use efficiency (WUE) of corn, variety single cross 700 (700KSC) using drip irrigation systems (tape) , in the research Station of Islamabadgharb in two consecutive years (2011-2012). The project was in the form of split block factorial experiment design That the vertical bar, was irrigation factor consists of four irrigation treatments of 50, 75, 100 and 125 percent evapotranspiration corn, And horizontal bars, were factor planting pattern include two planting pattern of one and two-row <br /> And plant density consists of three density of 65, 75 and 85 thousand plants per hectare and was implemented as factorial with three replications. The results showed that amount of irrigation and plant density at 1% level and their interactions at the level of 5%, created significant difference on water use efficiency. 50% treatment of the water requirement of corn with 0.8 kilograms per cubic meter and 100% treatment of the water requirement of corn with 1.25 kilograms per cubic meter, respectively, had the lowest and highest water use efficiency. Different amounts of irrigation water created difference at 1% level in yield So that 125% treatment of evapotranspiration of corn, with 11320 kg per hectare had highest yield and 50% treatment of evapotranspiration of corn, with 3442 kg per hectare, had the lowest yield also yield was influenced by the density and planting pattern and had significant Differences at 1% level. So that the density of 65 thousand plants and planting pattern one-row respectively with 6596 and 7894 kg per hectare had the lowest yield and density 75 thousand plants per hectare and planting pattern two-rows respectively with 8809 and 8195 kg per hectare had the highest yieldکمبود منابع آب در کشور و بالا بودن تلفات آب در آبیاری سطحی لزوم توجه به روش آبیاری تحتفشار بهخصوص آبیاری قطرهای با لولههای تیپ (به علت داشتن فشار کارکرد کم و هزینههای پایین تهیه لولهها) و استفاده بهینه از منابع آبی برای کشت محصولات پرمصرف مثل ذرت را افزایش داده است. در این راستا پژوهش حاضر بهمنظور تعیین اثرات کاربرد مقادیر مختلف آب آبیاری، تراکم بوته و آرایش کاشت بر عملکرد، اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانهای رقم سینگل کراس 700 (700KSC) با استفاده از سامانه آبیاری قطرهای نواری (tape)، در ایستگاه تحقیقاتی اسلامآباد غرب در دو سال متوالی (1390-1391) انجام گردید. این طرح در قالب طرح آزمایشی فاکتوریل اسپلیت بلوک که نوار عمودی، عامل آبیاری شامل چهار تیمار آبیاری 50، 75، 100 و 125 درصد تبخیر و تعرق گیاه ذرت، و نوار افقی، عاملهای آرایش کاشت شامل دو آرایش کاشت یک و دو ردیفه و تراکم بوته شامل سه تراکم 65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار بهصورت فاکتوریل با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که مقدار آب آبیاری و تراکم کشت در سطح 1% و اثرات متقابل آنها در سطح 5 درصد اختلاف معنیدار بر کارایی مصرف آب ایجاد کردند. تیمار50درصد نیاز آبی ذرت با 8/0 کیلوگرم بر مترمکعب و تیمار 100درصد نیاز آبی ذرت با 25/1 کیلوگرم بر مترمکعب به ترتیب کمترین و بیشترین کارایی مصرف آب را دارا بودند. مقادیر مختلف آبیاری در سطح 1% در عملکرد اختلاف ایجاد نمود بهطوریکه تیمار 125 درصد تبخیر و تعرق گیاه ذرت، با 11320 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تیمار 50 درصد تبخیر و تعرق گیاه ذرت، با 3442 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد را به خود اختصاص داد. همچنین عملکرد تحت تأثیر تراکم و آرایش کاشت قرار گرفت و در سطح 1% با یکدیگر اختلاف معنیدار داشتند. بهطوریکه تراکم 65 هزار بوته و آرایش کاشت یک ردیفه به ترتیب با 6596 و 7894 کیلوگرم در هکتار کمترین و تراکم 75 هزار بوته و آرایش کاشت دو ردیفه به ترتیب با 8809 و 8195 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد داشتند. اثرات متقابل سطوح آبیاری و تراکم کشت در سطح یک درصد بر عملکرد ایجاد نمود اما اثرات متقابل سطوح آبیاری و آرایش کاشت و همچنین سطوح آبیاری، تراکم و آرایش کاشت، اثر سال و تکرار اختلاف معنیدار بر هیچیک از عوامل ایجاد نکردند.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59980_683ec3ae3b8135f001032ebab29b842a.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221The Survey of Climate Change Impact on Drought Severity- Duration- Frequency Curves Using Copulasبررسی تأثیر تغییر اقلیم بر منحنیهای سختی- مدت- فراوانی خشکسالی حوزه آبریز قرهسو با استفاده از توابع مفصل7437545998110.22059/ijswr.2016.59981FAمسعودهعزیزآبادیدانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آببهرامبختیاریعضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان0000-0001-6555-4328کورشقادریعضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمانمحسنرضاپورعضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمانJournal Article20160102Climate change has various effects on the quantity of rainfall and warming also is lead to increases in frequency and intensity of droughts by accelerating earth drying up and consequently. It is effective on the curves of severity- duration- frequency of drought (SDF). The purpose of this study is to evaluate the effects of climate change on SDF curves in the future in Qareh su basin located in the Golestan province. First, precipitation and temperature variables were generated using basin-areal average time series from years 1983-2012 and “CanESM2” model outputs as a general circulation model under the RCP 2.6, RCP 4.5 and RCP 8.5 scenarios and “SDSM” model as a statistical downscaling model over the period 2019-2048. Then SDF curves were derived from 3-month Reconnaissance Drought Index (RDI) and Copula approach and conditional return period in the base and future time periods. The results showed that monthly precipitation and temperature for the future time period under different scenarios are generally decreased and increased, respectively and the return period of a drought event with severity equal to 10 with respect to 6-month duration or less, is 5 years in the base period. The return periods of the same event under RCP 2.6, RCP 4.5 and RCP 8.5 are 21, 17 and 4 years, respectively.تغییر اقلیم تأثیرات متعددی بر مقدار بارش میگذارد و گرمایش نیز با شتاب بخشیدن به خشک شدن زمین، منجر به افزایش فراوانی و شدت خشکسالیها میشود که این خود بر منحنیهای سختی- مدت- فراوانی خشکسالی (SDF) مؤثر خواهد بود. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منحنیهای SDF در حوزه آبریز قرهسو واقع در استان گلستان در دوره آتی میباشد. ابتدا متغیرهای بارش و دما با استفاده از سری زمانی میانگین حوزه طی سالهای 2012-1983 و خروجیهای مدل گردش عمومی جو CanESM2 تحت سه سناریو RCP 2.6، RCP 4.5 و RCP 8.5 و مدل ریزمقیاسنمایی آماری SDSM در دوره 2048-2019 برآورد شدند. پس از آن با استفاده از شاخص شناسایی خشکسالی (RDI) سهماهه و رویکرد تابع مفصل و دوره بازگشت شرطی منحنیهای SDF مربوط به حوزه در دوره پایه و آتی استخراج شدند. نتایج نشان داد که متغیرهای بارش و دمای ماهانه در حوزه، عموماً در دوره آینده تحت سناریوهای مختلف به ترتیب کاهش و افزایش مییابد و در دوره پایه، دوره بازگشت یک رویداد خشکسالی با میزان سختی 10 و مدت برابر یا کمتر از 6 ماه، 5 سال میباشد. دوره بازگشت همین رویداد خشکسالی تحت سناریوهای RCP 2.6، RCP 4.5 و RCP 8.5 به ترتیب برابر 21، 17 و 4 سال میباشد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59981_a1baa0fe7fef227d1e00f05a4a651bbb.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Evaluate and develop new relationships to estimate submerged hydraulic jump characteristicsبررسی مشخصات پرش هیدرولیکی مستغرق و توسعهی روابطی جدید برای برآورد خصوصیات آن7557645998210.22059/ijswr.2016.59982FAامینقاسمیگروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهرانمحمد حسینامیدگروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران0000-0003-4684-3970محسننصرآبادیگروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهرانعلیرئیسی استبرقگروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران0000-0003-4545-2310Journal Article20160112In this research, in order to develop new relationships with reasonable accuracy for estimation of the submerged hydraulic jump characteristics, a study has been conducted experimentally. Experiments have been done in a rectangular channel with a length of 9 m, a width of 0.5 m and a depth of 0.45 m. Froude numbers in these tests range from 3.5 to 11.5 and between submergence ratios of 0.1 to 4. According to the results, the water surfaces profiles have been obtained in different Froude numbers and submergence ratios. Also, some relationships with high accuracy to estimate such characteristics as jump length, submerged depth on the gate, and the relative energy loss have been developed. The results also showed that, in a given Froude number, length and relative energy loss for submerged hydraulic jump are, respectively, more and less than those for free hydraulic jumps. In addition, for submerged hydraulic jump, at a given Froude number, by increasing the submergence ratio, the jump length and submergence depth on the gate increases and relative energy loss decreases. Finally, using sensitivity analysis technique, the effectiveness of dominant parameters on the developed expressions on the changes in submergence depth on the gate parameters and relative energy loss has been determined.در این پژوهش، یک مطالعه آزمایشگاهی بهمنظور توسعة روابطی جدید و با دقت مناسب برای برآورد مشخصات پرش هیدرولیکی مستغرق انجام شده است. آزمایشها در یک فلوم آزمایشگاهی با مقطع مستطیلی با طول 9 متر، عرض 5/0 متر و عمق 45/0 متر انجام شده است. این آزمایشها در محدوده اعداد فرود بین 5/3 تا 5/11 و همچنین نسبتهای استغراقهای 1/0 تا 4 تنظیم شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، نیمرخ سطح آب در اعداد فرود و در نسبت استغراقهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین روابطی با دقت مناسب برای برآورد مشخصاتی همچون طول پرش مستغرق، عمق استغراق روی دریچه و همچنین افت انرژی نسبی توسعه یافته است. نتایج نشان داد که در یک عدد فرود معین، طول پرش هیدرولیکی مستغرق و افت انرژی نسبی پرش مستغرق به ترتیب بیشتر و کمتر از این مشخصات برای پرش هیدرولیکی آزاد است. بهعلاوه اینکه برای پرش مستغرق، در یک عدد فرود معین با افزایش نسبت استغراق، طول پرش و عمق استغراق روی دریچه افزایش و افت انرژی نسبی آن کاهش مییابد. در پایان نیز با انجام تحلیل حساسیت روابط توسعهیافته، میزان تأثیر پارامترهای حاکم بر تغییرات عمق استغراق روی دریچه و افت انرژی نسبی تعیین گردید.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59982_c690e6c97bfb6549a6adf8c58f7ef8a2.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221The Study of Nitrate Dispersivity in Sandy Soil Using HYDRUS-1D Modelبررسی انتشارپذیری یون نیترات در خاک ماسهای با استفاده از مدل HYDRUS-1D7657745998310.22059/ijswr.2016.59983FAعاطفهآزادی فردانشگاه شهید چمران اهوازامیرسلطانی محمدیاستادیار، گروه آیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز0000-0002-9861-6545هادیمعاضداستاد، گروه محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهوازاحمدفرخیان فیروزیاستادیار دانشگاه شهید چمران اهواز ، گروه علوم خاک0000-0002-4955-1845Journal Article20151129The increasing use of nitrogen fertilizers due to high dynamics of nitrate in the soil would be a serious threat to groundwater, and therefore, to thuman health. This study is aimed to investigate the disperdivity values of nitrate in the coarse, medium and fine sandy soils in the short travel distance of 20, 40 and 80 cm in vitro using the HYDRUS-1D model. For this purpose, pure potassium nitrate salt solution under the sustainable regime with concentration of 160 (mg/lit) was added to the soil columns as persistent contaminants, then for extracting the needed parameters the concentration of output nitrate in three different porosities volumes were measured and Breakthrough curves were plotted for each column. The results showed that dispersivity increases as the soil particle size increases. Also, by increasing the average travel distance in medium and coarse sands nitrate disperdivity values increased. But in the fine sand the disperdivity values decreased as the transmission distance increased. The disperdivity values for fine, medium and coarse sand were from 30/50 to 42/55 cm, 57/06 to 68/51 cm, and 68/50 to 97/06 cm, respectively. The average model error percent (Er) was less for fine sandy soil, and coefficient of determination (R2) was relatively more for fine sandy soil than the coarse and medium sandy soils, which means the lower error value and higher precision of the overall process in simulation of nitrate transfer in this model for the fine sandy soils.افزایش استفاده از کودهای ازته به دلیل پویایی زیاد نیترات در خاک تهدیدی جدی برای آبهای زیرزمینی و درنتیجه سلامت انسان است. هدف از این پژوهش بررسی مقادیر انتشارپذیری نیترات در خاکهای ماسهای درشت، متوسط و ریز در فواصل انتقال 20، 40 و 80 سانتیمتری در شرایط آزمایشگاهی با مدل HYDRUS-1D میباشد. بدین منظور محلول نمک خالص نیترات پتاسیم بهعنوان آلاینده پایدار تحت رژیم ماندگار با غلظت 160 میلیگرم بر لیتر به ستونهای خاک اضافه شد، سپس بهمنظور استخراج پارامترهای موردنیاز برای رسم منحنی رخنه غلظت نیترات خروجی در حجمهای تخلخل متفاوت اندازهگیری و منحنی رخنه برای هر ستون رسم گردید. نتایج نشان داد با افزایش اندازه ذرات خاک انتشارپذیری افزایش مییابد. همچنین با افزایش متوسط فاصله انتقال در ماسه درشت و متوسط، مقدار انتشارپذیری نیترات بیشتر شد. اما در ماسه ریز مقدار انتشارپذیری با افزایش فاصله انتقال کاهش یافت. مقادیر انتشارپذیری برای ماسه ریز از 50/30 تا 55/42 سانتیمتر، ماسه متوسط 06/57 تا 51/68 سانتیمتر و ماسه درشت 08/68 تا 26/97 سانتیمتر، محاسبه شد. درصد متوسط خطای مدل (E<sub>r</sub>) در تخمین پارامتر ضریب انتشارپذیری برای خاک ماسهای ریز کمتر و مقدار ضریب تعیین (R<sup>2</sup>) در آن نسبتاً بیشتر از خاکهای ماسهای درشت و متوسط بهدست آمد که به معنای پایینتر بودن روند کلی مقدار خطا و بالاتر بودن دقت در شبیهسازی انتقال نیترات در این مدل برای خاک ماسهای ریز میباشد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59983_dc3a79da9c6deea2d5f9c7d9cd8fa178.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Quantitative soil quality assessment in different land uses at some Parts of south eastern of Qazvinارزیابی کمی کیفیت خاک در کاربریهای مختلف در بخشی از اراضی جنوب شرق قزوین7757845998410.22059/ijswr.2016.59984FAجلیلکاکهدانشجوی دانشگاه تهران0000-0001-5010-3268منوچهرگرجیعضو هیئت علمی دانشگاه تهرانعلیرضاعلی محمدیفارغ التحصیل دانشگاه تهرانJournal Article20151012Assessment of soil quality is one of the most useful tools for evaluation the soil management condition and different land uses. Quantity indices of soil quality are most suitable methods for determination and comparison of soils quality. In this study soil quality indices and selection methods of effective soil properties were compared for evaluating the soil quality in different land uses. Seventeen soil physical, chemical and biological properties were selected as total data set (TDS) at five different land uses including orchard, rangeland, irrigated farming, dry land farming and unutilized lands, in slope classes of 0-2, 5-7, and 9-11 %, at some parts of south eastern of Qazvin (Iran). Then, 7 properties selected as minimum data set (MDS) using Principle Component Analysis (PCA). Soil quality was evaluated by integrated quality index (IQI) and nemero quality index (NQI) in two set of soil properties including MDS and TDS. The results showed that orchard and rangeland had the highest IQI and NQI in both data sets, respectively, however irrigated farming, dry land farming and unutilized lands have the least IQI and NQI in both data sets, respectively and have significant different compared to orchard and rangeland. Correlation coefficient between TDS and MDS was 0.95 and 0.88 for IQI and NQI, respectively, indicating the reliability of the MDS instead of TDS, and showed that the IQI offers better results for evaluating the soil quality in this case study.یکی از ابزارهای مفید برای بررسی وضعیت مدیریت خاک در کاربریهای مختلف، ارزیابی کیفیت خاک است و استفاده از شاخصهای کمی، یکی از مناسبترین روشهای تعیین و مقایسه کیفیت خاکها میباشد. در این تحقیق شاخصها و روشهای انتخاب ویژگیهای مؤثر برای ارزیابی کیفیت خاک در کاربریهای مختلف مورد مقایسه قرار گرفتند. 17 ویژگی فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در پنج کاربری باغ، مرتع، زراعت آبی، زراعت دیم و اراضی رها شده در سه کلاس شیب کمتر از 2، 7-5 و 11-9 درصد، در جنوب شرق قزوین به عنوان مجموعه کل دادههای Total Data Set)) انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش تجزیه مولفههای اصلی (Principle Component Analysis)، هفت ویژگی به عنوان دسته دادههای حداقل (Minimum data set) انتخاب شدند. با استفاده از دو شاخص کیفیت تجمعی (Integrated quality index) و شاخص کیفیت نمرو (Nemero quality index) در این دو مجموعه داده، کیفیت خاک ارزیابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که کاربریهای باغ و مرتع به ترتیب بیشترین مقدار شاخص کیفیت تجمعی و شاخص کیفیت نمرو را در هر دو مجموعه داده به خود اختصاص میدهند اما کاربریهای زراعت آبی، زراعت دیم و اراضی رها شده دارای کمترین کیفیت خاک هستند و تفاوت محسوسی با دو کاربری باغ و مرتع دارند. ضریب تبیین بین دو مجموعه داده برای شاخص کیفیت تجمعی و شاخص کیفیت نمرو به ترتیب برابر 95/0 و 88/0 است که بیانگر قابل اطمینان بودن استفاده از دسته دادههای حداقل به جای مجموعه کل دادهها و همچنین کارائی بهتر شاخص کیفیت تجمعی برای ارزیابی کیفیت خاک منطقه مورد مطالعه است.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59984_077b5dc919f308bd4b6af136f7a4c83a.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Norms establishment of the Diagnosis and Recommendation Integrated System (DRIS) for nutritional diagnosis of Onion (Allium cepa L) in Western Azarbaijan Provice, Iranبرآورد ارقام مرجع نظام تلفیقی تشخیص و توصیه برای ارزیابی وضعیت تغذیهای پیاز7857955998510.22059/ijswr.2016.59985FAمینافیضی زادهمسئول ازمایشگاه بخش خصوصیعباسصمدیرئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیهJournal Article20140525Diagnosis and recommendation integrated system (DRIS) can be used as efficient methods to interpret the results of plant analysis and the nutritional diagnosis in crops and fruit trees. To establish DRIS norms in onion (Allium cepa L) leaf samples were collected from 50 fields and N, P, K, Ca, Mg, Fe, Mn, Zn, Cu and B concentrations were determined. On the bases of yield, the studied fields were divided into two groups low and high yield groups. DRIS norms were established for the different nutrient ratios. DRIS indices were calculated to evaluate nutrients balances and order of nutrients requirements. On the bases Means of DRIS indexs, the respective for requiremen of nutrients were Ca>K>P>Mg>N for macro nutrients and Cu>Mn>B>Zn>Fe for micro nutrients. Sufficiency ranges of macro and micro nutrients were derived by DRIS technique. DRIS-derived sufficiency ranges were 2.9-3.68, 0.21-0.39, 3.7-6.4, 1.38-2.6 , 0.23-0.33 % for N, P, N, Ca, Mg, and 86-154, 9-32, 44-65, 9-18, 23-35 mg/kg for Fe, Zn, Mn, Cu, B respectively. The nutrient balance index (NBI) of DRIS was much more than zero in all low-yielding farms.نظام تلفیقی تشخیص و توصیه میتواند بهعنوان روشی مؤثر در تفسیر نتایج تجزیه گیاه در محصولات زراعی و باغی مورد استفاده قرار گیرد. برای تعیین ارقام مرجع این نظام در پیاز (<em>Allium cepa L</em>.) نمونههای برگ از 50 مزرعه جمعآوری و غلظت عناصر غذایی N، P، K، Ca، Mg، Fe، Mn، Zn، Cu و B تعیین شدند. با توجه به عملکرد محصول، مزارع به دو گروه با عملکرد زیاد و کم تقسیم شدند. ارقام نظام تلفیقی تشخیص و توصیه برای نسبتهای مختلف عناصر غذایی تعیین و شاخصهای نظام تلفیقی تشخیص و توصیه که در ارزیابی تعادل عناصر غذایی و اولویتبندی کمبود و بیش بود عناصر غذایی در گیاه مورد استفاده قرار میگیرند، محاسبه شدند. از لحاظ میانگین شاخصهای این نظام، ترتیب نیاز غذایی برای عناصر پر مصرف به صورت Ca> K> P> Mg> N و برای عناصر کم مصرف Cu > Mn > B > Zn > Fe برای مزارع با عملکرد کم بدست آمد. دامنه کفایت غلظت عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف با استفاده از روش نظام تلفیقی تشخیص و توصیه تعیین گردید. دامنه کفایت برای غلظت عناصر غذایی پرمصرف N، P، K، Ca، Mg بهترتیب 68/3-9/2، 39/0-21/0، 4/6-7/3، 6/2-38/1 و 33/0-23/0 درصد و برای عناصر غذایی کممصرف Fe، Zn، Mn، Cu و B بهترتیب 154-86، 32-9، 65-44، 18-9 و 35-23 میلیگرم بر کیلوگرم بودند. همچنین شاخصهای تعادل تغذیهای نظام تلفیقی تشخیص و توصیه در کلیه مزارع با عملکرد کم خیلی بیشتر از صفر بود. https://ijswr.ut.ac.ir/article_59985_720ca7b864296bb252ddbc7efb299413.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Improvability of Water Infiltration in an Erosion-Prone Soils under Laboratorial Conditions through Artificial Increasing of Soil Microorganisms Populationبهبودپذیری نفوذ آب در یک خاک حساس به فرسایش در شرایط آزمایشگاهی از طریق افزایش مصنوعی جمعیّت ریزموجودات خاکزی7978055998610.22059/ijswr.2016.59986FAسیدحمیدرضاصادقیاستاد/ دانشگاه تربیت مدرّس0000-0002-5419-8062حسینخیرفامدانشگاه تربیت مدرسمهدیهماییدانشگاه تربیت مدرس0000-0000-0000-0000بهروززارعی دارکیدانشگاه تربیت مدرس0000-0000-0000-0000Journal Article20160409Runoff production process is a key hydrological component illustrating watersheds health. Water infiltration in soil is also one of the determinant factors on runoff generation for which many techniques were used to improve it. However, the role of microorganisms for the improvement of water infiltration in soil has been less considered. The present study therefore tried to investigate the effect of artificial soil bacteria population proliferation as a completely biologically and modern technique to improve soil surface properties and increase soil infiltration. To this end, the beneficial bacteria include Bacillus subtilis strain and Azotobacter sp. were isolated and inoculated individually and combined with B4 stimulant nutrient matter to small erosion plots filled by an erosion-prone soil of Marzanabad-Kandelus road neighboring region and left for 60 days. The water infiltration in soil was then measured after rainfall simulation in experimental condition and then the statistical analyses were conducted. The results showed that the inoculation treatments (individually inoculation of Bacillus subtilis strain and Azotobacter sp., individually injection of B4 stimulant nutrient matter and combined inoculation of bacteria and B4 stimulant nutrient matter) improved the water infiltration in soil and reduced volume and consequently coefficient of runoff in 99% of confidence level compared to control. The water infiltration in soil in Bacillus subtilis strain and Azotobacter sp. bacteria inoculation, B4 stimulant nutrient matter and their combined treatments increased about 18, 10 and 21%, respectively. In conclusion, enrichment of soil crust bacteria population through inoculation and simulation techniques was approved in reducing runoff yield. The combined inoculation of Bacillus subtilis strain and Azotobacter sp. bacteria with B4 stimulant nutrient matter had the best performance in increasing water infiltration in study soil.ویژگیهای تولید رواناب یکی از مهمترین مؤلفههای هیدرولوژیکی و ، نمایانگر وضعیت سلامت آبخیزها میباشد. همچنین نفوذ آب در خاک یکی از مؤلفههای خاکی مهم تعیینکننده تولید رواناب بوده که راهکارهای متعددی برای بهبود آن مورد استفاده و بررسی آزمایش قرار گرفته، ولی است. حال آنکه نقش افزایش جمعیت ریزموجودات خاکزی با هدف بهبود مقدار نفوذ آب در خاک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در پژوهش حاضر سعی شد تأثیر افزایش مصنوعی جمعیت باکتریهای خاک بهعنوان راهکاری کاملاً زیستی و نوین در بهبود ویژگیهای نفوذپذیری خاک مورد ارزیابی قرار گیرد. بر همین اساس، ضمن نمونهبرداری از یک خاک حساس به فرسایش از منطقه مرزنآباد-کندلوس، باکتریهای مفید خاک شامل گروه <em>Bacillus subtilis</em>و<em>Azotobacter </em>sp. جداسازی و بههمراه مادهی غذایی محرّک B4 بهصورت جداگانه و ترکیبی روی فلومهای کوچک فرسایشی تلقیح شدند. با گذشت 60 روز از تلقیح، مقدار نفوذ آب در خاک پس از شبیهسازی باران در شرایط آزمایشگاهی اندازهگیری شده و تجزیه و تحلیلهای آماری صورت گرفت. نتایج نشان داد که تمام تیمارهای تلقیحی جداگانه باکتریهای گروه <em>Bacillus subtilis</em><em> و </em><em>Azotobacter </em>sp.، مادهی غذایی محرّک B4 و ترکیبی باکتریها با مادهی غذایی محرّک B4 در سطح اطمینان 99 درصد باعث افزایش نفوذ آب در خاک و طبعاً کاهش حجم و ضریب رواناب نسبت به تیمار شاهد شدند. تیمارهای تلقیح جداگانه باکتریهای گروه <em>Bacillus subtilis</em><em> و </em><em>Azotobacter </em>sp.، ماده غذایی B4 و ترکیبی آنها بهترتیب منجر به افزایش 18، 10 و 21 درصدی نفوذ آب در خاک شدند. نتایج پژوهش فعلی ضمن تأیید نقش غنیسازی جمعیت باکتریایی سطح خاک از طریق تلقیح و تحریک باکتریها در افزایش نفوذ، نشان داد که تلقیح ترکیبی باکتری با ماده حمایتی محرّک و غذایی بهترین عملکرد در افزایش نفوذ آب در خاک مورد مطالعه را داشت. https://ijswr.ut.ac.ir/article_59986_67ba523acf09a14c242894ed3b0a4e75.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Geochemical properties of some soils developed on basalt rocks of North-West Iranویژگیهای ژئوشیمیایی برخی خاکهای تشکیل شده بر روی سنگهای بازالت شمالغرب ایران8078185998710.22059/ijswr.2016.59987FAعلیرضاراهبدانشگاه تهران0000-0002-1546-9966احمدحیدریدانشگاه تهران0000-0001-8110-1003شهلامحمودیدانشگاه تهرانJournal Article20160302Soil genesis and evolution studies are based on well understanding of geochemical processes involved in pedogenic processes and formation of soil. Parent materials are main factors controlling soil properties in arid and semiarid regions. In this study, physicochemical and geochemical properties of 6 selected soil profiles developed on basalt rocks along arid (Eshtehard), semiarid (Qazvin) and semihumid (Roodbar) climosequence representing three different climatic zones were investigated. The total content of Si, Al, Fe, K, Mg, Ca, Na, Mn, P, Zn, Cl, Cu, Pb, Mo and Cd of all soil horizons were compared to parent rocks to reveal the role geochemical composition of rock on total concentrations of these elements in soil. Enrichment/depletion patterns of elements were assessed using Ti as reference element. The studied elements exhibited different enrichment/depletion patterns. In soils of arid region, the role of parent material and lithogenic properties in concentration of elements were greater than other areas and the content of these elements due to lower weathering and leaching were closer to the parent rock. While, in more humid climates pedogenic processes were more intensive and enrichment/depletion patterns of elements showed states that are more progressive. Distribution of some studied elements such as magnesium, calcium, iron and copper were significantly affected by soil forming process and the parent material affected some other elements such as sodium, aluminum, silicon, phosphorus, chlorine, manganese, molybdenum, cadmium and lead. In general, part of the difference in the concentrations of elements can be related to their chemical nature and the mobility of some elements, and some part to rapid weathering of parent materials affected by bioclimatological changes.مطالعات پیدایش و تکامل خاک مبتنی بر درک صحیح از فرآیندهای ژئوشیمیایی حاکم بر محیطهای خاکسازی و نحوه تشکیل خاکها میباشد. در این تحقیق ویژگیهای فیزیکوشیمایی و ژئوشیمیایی خاکهای تشکیل شده بر روی سنگ مادر بازالت در 6 خاکرخ منتخب در یک ردیف اقلیمی متشکل از سه اقلیم خشک (اشتهارد)، نیمهخشک (قزوین) و نیمهمرطوب (رودبار) مورد مطالعه قرار گرفت. غلظت کل برخی عناصر در تمام افقهای خاک تعیین و با سنگ مادر مقایسه شد و نقش ترکیب ژئوشیمیایی سنگ مادر بر غلظت کل عناصر مذکور در خاک بررسی گردید. بهعلاوه، الگوهای غنیشدن-تهیشدن و آنالیز توازن جرم عناصر با استفاده از عنصر مرجعTi تعیین شد. عناصر مختلف الگوهای غنیشدن-تهیشدن متفاوتی را نشان دادند. در خاکهای منطقه خشک، نقش ماده مادری و خصوصیات لیتوژنیک در غلظت عناصر نسبت به دو منطقه دیگر بیشتر است و غلظت عناصر موجود در خاک به دلیل هوادیدگی و آبشویی کمتر خاکها به سنگ مادر نزدیکتر بود. درحالیکه با حرکت به اقلیمهای مرطوبتر، فرآیندهای خاکسازی شدت بیشتری پیدا کرده و الگوهای غنیشدن-تهیشدن عناصر روند متفاوتی نشان میدهند. توزیع برخی عناصر مانند منیزیم، کلسیم، آهن و مس بیشتر تحت تاثیر فرآیندهای خاکسازی و برخی عناصر دیگر مانند سدیم، آلومینیوم، سیلیس، فسفر، کلر، منگنز، مولیبدن، کادمیوم و سرب متاثر از مواد مادری هستند. به طور کلی بخشی از تفاوت مشاهده شده در تغییرات غلظت عناصر را میتوان به ماهیت شیمیایی و قابلیت تحرک بالای برخی عناصر، و بخش دیگر را به سرعت هوادیدگی ماده مادری تحت تاثیر تغییرات زیست اقلیمی نسبت داد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59987_b8e8a4d8d6299fb6b43bf3e9af266a28.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Interaction of water and nitrogen on the yield and water use efficiency in maize using elasticity theoryبررسی اثر متقابل آب و نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در ذرت با استفاده از تئوری الاستیسیته8198275998810.22059/ijswr.2016.59988FAفرزانهشعاری آزاددانشجوی کارشناسی ارشد گروه آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحانعلیرحیمی خوباستاد، پردیس ابوریحان0000-0001-5624-5427مجیدقربانی جاویداستادیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهرانمحمد هادینظری فرکارشناس پژوهشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهرانJournal Article20151027Water and nitrogen fertilizer are two main factors of agricultural production and deficiency of each one makes reduction in the yield. Deficit irrigation is one of the ways for water management in arid and semiarid areas, but it is effective on the need of nitrogen. Excessive use of nitrogen will be a waste of capital and environmental pollution. In this study the interaction of water and nitrogen fertilizer on maximum of crop yield and maximum of water productivity in maize was investigated using elasticity analysis theory. The tests in the summer of 1393 in the research farm Pardis Aboureihan located in Pakdasht in the South East was Tehran. Split plot randomized complete block design with four treatments for water and four treatments for nitrogen fertilizer in three replications was used. The maximum yield without deficit irrigation and maximum water use efficiency were calculated using the equations of the theory of elasticity.Results showed that maximum yield of 27467 kg ha-1 and 300 kg N ha-1 achieved with 1011 mm of water and water use efficiency was estimated at 2.75 kg per cubic meter. The maximum water use efficiency of 3.02 kg m-3 was obtained with 87% water deficit and 375 N per hectare.آب و کود نیتروژن دو نهاده اصلی تولید محصولات کشاورزیاند و کمبود هر یک باعث کاهش عملکرد محصول میگردد. کمآبیاری یکی از راهکارهای مدیریت آب در مناطق خشک و نیمهخشک بوده ولی بر روی نیاز نیتروژن اثرگذار است. استفاده از نیتروژن بیشتر از نیاز گیاه، باعث اتلاف سرمایه و آلودگی محیطزیست خواهد شد. در این پژوهش اثر متقابل آب و کود نیتروژن بر روی حداکثر عملکرد محصول و حداکثر بازده مصرف آب در محصول ذرت با استفاده از تئوری الاستیسیته بررسی شد. آزمایشها در تابستان 1393 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان واقع در منطقه پاکدشت، جنوب شرق تهران اجرا شد. کرتهای خردشده بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار آب و چهار تیمار کود نیتروژن در سه تکرار پیاده شد. حداکثر عملکرد محصول بدون اعمال کمآبی و حداکثر بازده مصرف آب با اعمال کم آبیاری با استفاده معادلات حاکم بر تئوری الاستیسیته محاسبه گردید. نتایج نشان داد، حداکثر عملکرد محصول به میزان 27467 کیلوگرم در هکتار با مصرف 1011 میلیمتر آب و 300 کیلوگرم کود ازت به دست میآید و بازده مصرف آب برابر با 75/2 کیلوگرم در مترمکعب برآورد شد. حداکثر بازده مصرف آب برابر با 02/3 کیلوگرم در مترمکعب با اعمال کم آبیاری به میزان 87 درصد نیاز آبی ذرت و مصرف 375 کیلوگرم کود ازت در هکتار برآورد شد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59988_3c99c3fb6511603b1ebf4eafd8fe6777.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Estimation of soil hydraulic parameters using double-ring infiltrometer data via inverse methodبرآورد پارامترهای هیدرولیکی خاک به روش معکوس با استفاده از دادههای نفوذ استوانههای دوگانه8298385998910.22059/ijswr.2016.59989FAپریسامشایخیدانشجوی دکتری/دانشگاه شهرکرد0000-0001-9941-6927شجاعقربانی دشتکیهیئت علمیمحمدرضامصدقیهیات علمی/دانشگاه صنعتی اصفهان0000-0001-9730-3195حسینشیرانیهیات علمی/دانشگاه حضرت ولی عصر رفسنجانمهدیپناهیهیات علمی/موسسه تحقیقات خاک و آب کرجمحمدرضانوریهیات علمی/دانشگاه شهرکردJournal Article20151209In this study, HYDRUS2D/3D software was used to estimate the hydraulic parameters of van Genuchten-Mualem model via inverse modeling using double-ring infiltrometers data in 3 different soil textures. Nine scenarios of inverse modeling (divided in three groups) were considered with different number (5, 4 and 3) of fitted hydraulic parameters for optimization. In the first group, simulation was carried out solely using cumulative infiltration data. In the second group, cumulative infiltration data plus water content at h = −330 cm (i.e. field capacity, FC) were used as inputs. In the third group, cumulative infiltration data plus water contents at h = −330 cm (FC) and h = −15000 cm (i.e. permanent wilting point, PWP) were used simultaneously as predictors. The results indicated that by reducing the number of hydraulic parameters involved in the optimization process, simulation error is reduced and the prediction accuracy of other soil hydraulic parameters would be increased. Including FC as an additional data was important to better optimize/define soil hydraulic functions. So using of (Saturated hydraulic conductivity) Ks, (Shape parameter of soil water characteristic curve) n and (the parameter that inversely related to the air entry value) a as predictor parameters an FC as an additional data was the best scenario. RMSE(cm3)، NRMSE، AIC، and R2 were respectively 1259, 528.2, 0.0081 and 0.9999 in Sandy Loam soil, 242, 79.0, 0.0059 and 0.9988 in Loamy soil and 298, 153.6, 0.0174 and 0.9983 in Silty Clay soil. Using PWP as additional data, increased the simulation error in all 3 soil textures.در پژوهش حاضر از نرمافزار HYDRUS-2D/3D برای برآورد پارامترهای هیدرولیکی مدل ونگنوختن-معلم در سه بافت متفاوت خاک به روش معکوس، با استفاده از دادههای نفوذسنج استوانههای دوگانه، استفاده شد. برای این منظور نه گزینه با تعداد متفاوت پارامترهای هیدرولیکی انتخابشده برای فرایند بهینهسازی (5، 4 و 3 پارامتر)، در سه گروه مجزا تعریف شد. در گروه اول تنها از دادههای نفوذ تجمعی اندازهگیریشده به عنوان ورودی نرمافزار استفاده شد. در گروه دوم مقدار رطوبت خاک اندازهگیریشده در پتانسیل ماتریک 330- سانتیمتر (FC) و در گروه سوم از میزان رطوبت در پتانسیلهای ماتریک 330- (FC) و15000- سانتیمتر (PWP) به عنوان دادههای تکمیلی برای حل معکوس در کنار دادههای نفوذ تجمعی، استفاده شد. نتایج نشان داد با کاهش تعداد پارامترهای برآوردی در هر گروه، خطای برآورد کاهش و دقت تخمین سایر پارامترهای هیدرولیکی خاک افزایش مییابد. همچنین استفاده از رطوبت FC در کنار دادههای نفوذ تجمعی باعث کاهش خطای برآورد شد. بنابراین انتخاب سه پارامتر هدایت هیدرولیکی اشباع (<em>K</em><sub>s</sub>)، شکل منحنی رطوبتی (<em>n</em>) و پارامتر مرتبط با عکس مکش در نقطه ورود هوا (<em>α</em>) به عنوان پارامترهای تخمینی و استفاده همزمان ازFC و دادههای نفوذ تجمعی اندازهگیریشده با کمترین میزان خطای شبیهسازی همراه بود. در این گزینه مقادیر RMSE(cm<sup>3</sup>)، NRMSE، AIC و R<sup>2</sup> به ترتیب برابر با 1259، 2/528، 0081/0 و 9999/0 برای خاک لوم شنی، 242، 0/79، 0059/0 و 9988/0 برای خاک لومی و 298، 6/153، 0174/0 و 9983/0 برای خاک رس سیلتی بود. افزودن رطوبت PWP میزان خطا را در هر سه نوع بافت خاک افزایش داد. https://ijswr.ut.ac.ir/article_59989_f819509acaa1e38c300770b73a3b173d.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Optimization of Division Dam Section Based on Genetic Algorithmبهینهسازی مقطع سد انحرافی بر اساس الگوریتم ژنتیک8398485999010.22059/ijswr.2016.59990FAمحمد مهدیحیدریعضو هیئت علمیسمیرایوسفیدانشگاه رازیمحمد حسینادیب رادعضو هیئت علمیJournal Article20160131Diversion dams in order to raise the water level of river and conveys of water into the main canal irrigation network is designed. If the dimensions of different parts of the diversion dam be considered large, stability will be supplying, but due to the increase volume of materials, construction costs will be more. Design engineer must choose sections of dam that had least amount of materials and meantime be sustainable. Optimize section of diversion dams can be calculated with classic and genetic algorithm methods. The purpose of this study evaluation the efficiency of genetic algorithm to find optimized section of diversion dam in addition to regard laws and regulations designed the least volumes of materials. Decision variables that used in this study include wall height upstream and downstream of dam, slope in the upper body, thickness of stilling basin, thickness of concrete blanket upstream and length of concrete blanket. The objective function is to minimize amount of materials is used. Design constraints used include abide the stability of dam safety factors against Piping, Sliding, overturning and failure. In this research, section of Nazelian Dam by using genetic algorithm optimized and the effect of GA operators in objective function were investigated. Results show, if the genetic algorithm was used in design for overturning with a minimum safety factor of 2.1, the body weight of the dams and volume of materials decreased by 15.4%. Suitable values for the number of generation, population size, probability crossover and mutation to optimize Diversion Dam were 50, 30, 0.55 and 0.05, respectively.سدهای انحرافی بهمنظور بالا بردن تراز سطح آب رودخانه و انتقال آب به کانال اصلی شبکههای آبیاری طراحی میشوند. در صورتی که ابعاد قسمتهای مختلف سد انحرافی در طراحی بزرگ در نظر گرفته شود، پایداری آن تأمین شده اما به دلیل افزایش حجم مصالح مورداستفاده، هزینه احداث آن بیشتر میشود. بنابراین مهندس طراح باید مقطع سدی را انتخاب کند که کمترین حجم مصالح بهکاررفته را داشته باشد و در ضمن پایدار نیز باشد. مقطع بهینه سد انحرافی را میتوان با استفاده از روشهای کلاسیک و هوشمند به دست آورد. هدف از این پژوهش ارائه مدل کامپیوتری بر اساس الگوریتم ژنتیک برای طراحی بهینه ابعاد سد انحرافی میباشد که علاوه بر رعایت ضوابط و قوانین طراحی، کمترین حجم مصالح مورداستفاده را داشته باشد. متغیرهای تصمیم مورداستفاده در بهینهسازی مقطع سد انحرافی شامل ارتفاع دیواره آببند بالادست و پاییندست سد، شیب بدنه در بالادست، ضخامت حوضچه آرامش، ضخامت کف بند بتنی و طول کف بند بتنی بالادست است. تابع هدف نیز حداقل کردن حجم مصالح مورداستفاده و قیدهای طراحی شامل رعایت ضرایب اطمینان پایداری سد در مقابل آبشستگی، لغزش، واژگونی و گسیختگی خاک میباشد. در این مطالعه، ابتدا برنامه بهینهسازی مقطع سد انحرافی با استفاده از الگوریتم ژنتیک به زبان ویژوالبیسیک تهیه شد و سپس مقطع سد انحرافی نازلیان با استفاده از مدل بازطراحی و با مقطع اجراشده، مقایسه گردید. نتایج نشان میدهد در صورت استفاده از الگوریتم ژنتیک در طراحی سد انحرافی نازلیان برای ضریب واژگونی مجاز 1/2 حدود 4/15 درصد حجم مصالح کاهش مییافت و ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفهتر طراحی میشد. همچنین مقدار مناسب برای تعداد نسل، اندازه جمعیت، احتمال تزویج و احتمال جهش برای بهینهسازی سد انحرافی به ترتیب 100، 30، 55/0 و 05/0 تعیین شد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59990_cfb34f1b7af79b57f7d3f26635bc31fd.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Designing a multiobjective decision-making model to determine optimal crop pattern influenced by climate change phenomenon (case study: Birjand plain)طراحی یک مدل تصمیمگیری چندهدفه بهمنظور تعیین الگوی کشت بهینه تحت تأثیر پدیده تغییر اقلیم (مطالعه موردی: دشت بیرجند)8498595999110.22059/ijswr.2016.59991FAاحمدجعفرزادهدانشگاه بیرجند0000-0003-4761-7940عباسخاشعیگروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجندعلیشهیدیگروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند0000-0003-0716-2144Journal Article20160508Due to the limitation of Production Main resources such as water, allocation of this resources has a high importance. In order to prevent the Loss of surface water and groundwater resources And also promoting economic prosperity farmers, Applying policies that have been established based on the pattern of cultivation and protection of water resources, will be necessary. In such a situation the choice of method that multiple targets simulated in a environment and guide administrator to choose the best method counts necessary. One of these methods is using of multiobjective metahuristic algorithms. In this study for determinate optimal cultivation pattern on 2039, Increase farmers' income and reduce loss of water levels (influenced climate change effects) in the aquifer Birjand were selected as fitness function. Also for reach to this aim used of multi objective particle swarm optimaization algorithm (MOPSO). for simulation of climate parameters used of BCM2 outputs model under B1emission senarion. Results and discovers of this study showed that there is needful potentioals for reach to better sitution proportion now, So that the optimum values for crops and horticultural crops can moreover raise of total income saling crops, aids to lessen groundwater loss in aqufer. Results showed that Raise of area in crops such as saffron, jujube and barnerry as agriculture potentioal in cultivation pattern In addition to the reduce of groundwater loss can also obtain economic development In the event that caused minimal loss of aquifer level, the average profit to the cost of products will be equivalent to 3.86. Value of groundwater loss in this sitution equal with 26.9 centimeter per year.با توجه به محدودیت منابع اساسی تولیدی نظیر آب، تخصیص این منابع از اهمیت بالایی برخوردار است. بهمنظور جلوگیری از هدر رفت منابع آب زیرزمینی و سطحی و همچنین افزایش رونق اقتصادی زارعین، اعمال سیاستهایی که بر اساس الگوی کشت و حفظ منابع آب پایهریزی شدهاند، ضرورت مییابد. در چنین شرایطی انتخاب روشی که بتواند اهداف متعدد را در یک محیط شبیهسازی نموده و مدیر را برای انتخاب بهترین روش راهنمایی نماید مهم و ضروری بهحساب میآید. یکی از این روشها استفاده از الگوریتمهای فرا ابتکاری چندهدفه است. در این مطالعه بهمنظور تعیین الگوی کشت بهینه در افق سال 1418 شمسی، افزایش درآمد کشاورزان و همچنین کاهش افت سطح آب در آبخوان دشت بیرجند تحت تأثیر پدیده تغییر اقلیم بهعنوان هدف انتخاب شدند. همچنین برای رسیدن به هدف فوق از الگوریتم بهینهسازی چندهدفه ازدحام ذرات استفاده شد. بهمنظور شبیهسازی رفتار مؤلفههای اقلیمی از خروجیهای مدل BCM2 تحت سناریوی انتشار B1 استفاده شد. نتایج و یافتههای تحقیق حاضر نشان داد که ظرفیتهای لازم برای رسیدن به حالت مطلوبتری نسبت به وضعیت فعلی وجود دارد، بهطوریکه مقادیر بهینه الگوی کشت برای محصولات زراعی و باغی دشت میتوانند علاوه بر افزایش درآمد کل حاصل از فروش محصولات به کاهش افت سطح آبخوان نیز کمک شایانی را نمایند. افزایش سطح زیر کشت محصولاتی نظیر زعفران، زرشک و عناب بهعنوان ظرفیتهای بخش کشاورزی در الگوی کشت بهینه میتواند ضمن کاهش افت ارتفاع سطح آبخوان موجبات توسعه اقتصادی را نیز فراهم نماید. همچنین نتایج نشان داد در حالتی که کمترین افت سطح آبخوان به وجود آید، مقدار میانگین سود به هزینه کل محصولات معادل 86/3 خواهد بود. میزان افت سطح آب آبخوان در این وضعیت معادل 9/26 سانتیمتر در سال به دست آمد.https://ijswr.ut.ac.ir/article_59991_a6cebe2ec71e71b5e69e03b841c01034.pdfدانشگاه تهرانتحقیقات آب و خاک ایران2008-479X47420161221Abstractچکیده های انگلیسی1206192710.22059/ijswr.2016.61927FAJournal Article20170614https://ijswr.ut.ac.ir/article_61927_0c6b03567aaed1a23caa0cbd0e18cb0c.pdf