2024-03-28T18:06:58Z
https://ijswr.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4677
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
اثر سامانههای زهکشی شالیزار بر افت گسیل گاز گلخانهای متان
علی
بخت فیروز
محمود
رائینی سرجاز
گرمایش جهانی، پیامد انباشت گازهای گلخانهای، تأثیرات زیستمحیطی بسیاری دارد. گاز متان، پیامد تجزیة بیهوازی کربن آلی، در شرایط غرقابی شالیزارها فراوان تولید میشود. هدف این پژوهش بررسی اثر زهکش میانفصلی شالیزار در کاهش گسیل متان است. این پژوهش با سه تیمار زهکش سنّتی، سطحی و زیرزمینی در طرح بلوکهای کامل تصادفی در تابستان 1390 در ساری انجام شد. نمونهبرداری گاز هر هفته، یک هفته پس از نشاکاری تا برداشت شالی، انجام گرفت. نهالهای برنج در فاصلة 25 × 25 سانتیمتری نشا شد. بیستوپنج روز پس از نشاکاری، آبیاری به مدت یک هفته قطع شد، که سبب افت سطح ایستابی در زهکشهای زیرزمینی، سطحی و سنّتی، بهترتیب، تا ژرفای 7/0، 1/0 و 03/0 متری شد. گسیل متان همسو با افت سطح ایستابی کاهش یافت. کاهش گسیل و دورة بازگشت به مقدار پیش از زهکشی در زهکش زیرزمینی بیشتر از دو تیمار دیگر بود. کمینة گسیل متان در هفتة دوم پس از زهکشی میانفصلی با افت 25، 45 و 315 درصدی، بهترتیب، در زهکشهای سنّتی، سطحی و زیرزمینی رخ داد. بر پایة یافتههای این پژوهش، افت سطح ایستابی بر افت گسیل گاز متان از شالیزار اثر معناداری داشت.
Greenhouse Gases
methane
midseason drainage
Paddy field
water level
2013
03
21
1
10
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36120_2c04f43a2e47d7a7a96a465f360e2ed6.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
استفاده از رویکرد شبکة عصبی مصنوعی جهت پیشبینی کوتاهمدت سرعت باد (مطالعة موردی: ایستگاه هواشناسی جیرفت)
بهرام
بختیاری
نوذر
قهرمان
اسحاق
رحیمی
سرعت باد یکی از متغیرهای بسیار مهم هواشناسی در تعیین تبخیرتعرق و نیاز آبی گیاهان است. مدلها و روشهای متعددی برای پیشبینی این عامل وجود دارد. در سالهای اخیر، با شناختهشدن ابزار محاسبات نرم، بهمثابة روشی نوین در ایجاد سیستمهای هوشمند، این روشها جایگاهی ویژه در علوم هواشناسی کشاورزی پیدا کردند. بهکاربردن رویکرد شبکة عصبی مصنوعی یکی از این روشهاست. با توجه به وجود ایستگاه هواشناسی کشاورزی جیرفت و دردسترسبودن دادههای ساعتی سرعت باد در این شهر، از اطلاعات این ایستگاه استفاده شد. سری زمانی استفادهشده در این تحقیق اطلاعات سرعت باد در بازة زمانی ساعتی شش ماه (آوریل تا سپتامبر) سال2010 بود که سرعت باد نسبت به سایر ماههای سال بیشتر بود. در این تحقیق از سه مدل با نورونهای متفاوت با چهار لایه استفاده شد. نتایج نشان داد که مرحلة آزمون مدل با 20 نورون در هر لایه، بهطور متوسط 134 ثانیه طول کشیده است. لذا این مدل در مقایسه با دیگر مدلها، در مدت زمانی کوتاهتر مقادیر خروجی را به دست داد و سرعت اجرای بالاتری داشت. با توجه به مقایسة پارامترهای آماری در مرحلة آزمون، متوسط RMSE و MSE و EF (ضریب کارایی مدل)، بهترتیب، 1827/1 و 6947/0 و 9246/0 بهدست آمد. مدل بهکاررفته، نسبت به دو مدل دیگر، دقت بیشتر و کارایی بهتری در پیشبینی سرعت باد دارد و با دنیای واقعی مطابقت میکند.
Artificial Neural Network
hourly data
prediction
wind speed
2013
03
21
11
20
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36121_994b82ef49af94afcbc1290509a2c263.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
تحلیل فراوانی دبی سیلاب براساس شبیهسازی مدل بارشـ رواناب و توزیعهای آماری
بهرام
ثقفیان
علیرضا
قاسمی
سعید
گلیان
تحلیل فراوانی سیلاب روشی برای بهدستآوردن سیلاب طراحی سازههای هیدرولیکی در یک رودخانه است. در این روش بزرگی سیل به فراوانی وقوع آن با استفاده از توابع توزیع آماری مرتبط میشود. دقت برآورد سیلاب به عواملی چون انتخاب توزیعهای احتمالاتی مناسب و تخمین پارامترهای آن، دورههای آماری در دسترس، خطای معمول در اندازهگیریها، و وجود مقادیر پرت بستگی دارد. بزرگی سیل را با روش مدلسازی هیدرولوژیک نیز میتوان شبیهسازی کرد. عدم قطعیت ناشی از ساختار مدلهای هیدرولوژیکی و فرضیات بهکاررفته در آنها و عدم قطعیت در مقادیر ورودی و پارامترهای مدلها از عواملی است که بر خروجی مدلها تأثیر میگذارد. در این تحقیق، تحلیل فراوانی سیل در حوضة تنگراه با استفاده از روش هیدرولوژیک انجام شد و نتایج با روش آماری، با استفاده از دادههای مشاهداتی، مقایسه گردید. بدین منظور، مقدار میانگین حوضهای بارش طراحی در تداوم و دورههای بازگشت مختلف محاسبه شد. سپس، با استفاده از روش مونت کارلو، عدم قطعیت عامل توزیع مکانی و شرایط رطوبتی پیشین خاک در مدل بارش _ رواناب (HMS HEC-) شبیهسازی شد. ترکیبهای مختلفی از عمق و توزیع مکانی بارش و همچنین شرایط رطوبتی خاک، بهمنزلة ورودی مدل، استفاده شد و دبی اوج سیلاب با دورههای بازگشت مختلف محاسبه گردید. در روش تحلیل فراوانی آماری سیلاب نیز با استفاده از توزیعهای احتمالاتی منتخب، براساس آزمون نکویی برازش اندرسون ـ دارلینگ، مقدار دبی اوج سیلاب محاسبه شد. نتایج نشان داد بارشهای پرت تأثیر فراوانی بر نتایج شبیهسازی بارش _ رواناب دارد و میزان این تأثیر با افزایش دورة بازگشت افزایش مییابد؛ مثلاً در نتایج شبیهسازی با احتمال 50 درصد و بارش با تداوم 6 ساعت و دورة بازگشت 200 سال، پس از حذف مقدار پرت، مقدار سیلاب از 1297 به 338 متر مکعب بر ثانیه کاهش یافت. توزیع مکانی بارش و شرایط رطوبتی پیشین خاک در مقدار سیلاب، بهویژه در دورههای بازگشت کم، بسیار مؤثر است. نتایج تحلیل فراوانی در اکثر موارد از نتایج مدلسازی هیدرولوژیک بیشتر است؛ بهطوریکه برای دورة بازگشت 200 سال نتایج مدلسازی هیدرولوژیک 4/30 درصد از نتایج تحلیل فراوانی کمتر است. انتخاب نامناسب توزیعهای آماری در افزایش مقدار اختلاف نقش مهمی دارد.
Hydrological modeling
Monte Carlo
Spatial Distribution
uncertainty
2013
03
21
21
32
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36122_cc26039c5d336dd65fb16b96c0a2a0c3.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
بررسی تأثیر آبیاری ناقص ریشه و کمآبیاری معمولی بر بهرهوری آب و عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت
فاطمه
کاراندیش
مجید
میرلطیفی
علی
شاهنظری
فریبرز
عباسی
مهدی
قیصری
مسئلة بحران آب در سالهای اخیر و مصرف بیش از 70 درصد منابع آب شیرین در بخش کشاورزی آب لزوم اصلاح روشهای آبیاری را، بهمنظور افزایش بهرهوری آب، آشکار میسازد. در این مطالعه تأثیر اعمال پنج تیمار آبیاری کامل (FI)، کمآبیاری ناقص ریشه در دو سطح 75 درصد (PRD75) و 55 درصد (PRD55)، و کمآبیاری معمولی در دو سطح 75 درصد (DI75) و 55 درصد (DI55) بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت طی دو فصل زراعی 1389 و 1390 در سطح مزرعه بررسی شد. نتایج نشان داد اختلاف مقادیر برخی صفات کمّی محصول در تیمارهای PRD با FI کمتر از این اختلاف بین تیمارهای DI با FI بود. میزان عملکرد دانه در تیمار PRD75، بهمثابة مهمترین جزء اقتصادی، اختلاف معناداری با تیمار آبیاری کامل نداشت و این اختلاف در هر دو سال کمتر از 10 درصد بود. بهعلاوه، اندازهگیری مقادیر رطوبت خاک حاکی از آن است که بهرغم دادن آب کمتر در تیمار PRD75 در مقایسه با FI و وجود تنش رطوبتی مقادیر جذب رطوبت در آن تیمار بیشتر از سایر تیمارهای کمآبیاری بود. اعمال تیمار PRD75، ضمن ممانعت از کاهش معنادار عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ذرت و همچنین کاهش 25 درصد مصرف آب در طول دورة اعمال تیمار، موجب افزایش بهرهوری آب، بهترتیب، 16 و 20 درصد افزایش در سالهای 1389 و 1390 شد و میتواند روشی مطمئن برای کنترل مصرف آب در استان مازندران بهشمار رود.
maize
Mazandaran
Soil water content
Water deficit
2013
03
21
33
44
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36123_1c9f93367e2d4072ec1401596d312e9f.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
QFD (کاربرد عملکرد کیفیت)، ابزاری در بهبود مدیریت و ارائة خدمات در شبکههای آبیاری و زهکشی (مطالعة موردی: شبکة آبیاری و زهکشی دشت قزوین)
اعظم
شریف نژاد
عاطفه
پرورش ریزی
احمد
پورزند
یکی از مسائل بسیار مهم در طراحی و بهرهبرداری از شبکههای آبیاری و زهکشی رعایتنکردن مشتریمداری است که مشکلات بسیاری را در پی دارد؛ از جمله نارضایتی کشاورزان از مدیریت و درنتیجه عدم بهرهوری این تأسیسات. الگوبرداری از روشهای افزایش بهرهوری مدیریت میتواند رویکرد مدیریتی مؤثری باشد. در میان روشهای نوین مدیریتی، QFD (کاربرد عملکرد کیفیت) ابزاری مهم برای ترجمة خواسته یا صدای مشتری به تولید خدمات است، که با بهکارگیری عوامل کیفیتْ سازمان را به سمت آنچه برای مشتری مهم است، هدایت میکند. در این مقاله، با استفاده از دادههای وضع موجود و تجارب قبلی در شبکة آبیاری دشت قزوین و بهکارگیری روش مدیریتی QFD و تشکیل خانة کیفیت (HOQ)، برای نخستین بار وضعیت مدیریت شرکت بهرهبردار در یک شبکة آبیاری ارزیابی و راهکارهای مدیریتی، برای ارتقای کیفیت خدمات، اولویتبندی شد. نتایج نشان داد کاربرد QFD در مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، همچون دیگر مسائل مدیریتی، در بهبود کیفیت و ارائة خدمات مفید است.
customer orientation
house of quality (HOQ)
irrigation and drainage network management
voice of customer (VOC)
2013
03
21
45
56
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36124_f41d98976df9fe8fc4d557b8f880f702.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
ارزیابی برخی شاخصهای زیستی خاک در حضور میکروارگانیسمهای محرک رشد گیاه و آلودگی کادمیومی خاک
سولماز
کاظم علیلو
میرحسن
رسولی صدقیانی
در این مطالعه اثر کادمیوم بر برخی شاخصهای میکروبی خاک و برهمکنش قارچریشههای آربوسکولار (AMF) و باکتریهای محرک رشد (PGPR) بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل چهار سطح کادمیوم (0، 10، 30 ، 100 میلیگرم در کیلوگرم خاک) و تلقیح میکروبی در سه سطح (شاهد، PGPR، AMF) در سه تکرار با استفاده از گیاه تلخه اجرا گردید. نتایج نشان داد آلودگی کادمیومی خاک موجب کاهش معنادار (05/0P ≤) رشد گیاه، تنفس میکروبی، تنفس برانگیخته با سوبسترا (SIR)، شاخص قابلیت دسترسی کربن (CAI)، کربن زیستتودة میکروبی (MBC)، و جمعیت میکروبی میشود. در تیمارهای PGPR و AMF مقدار MBC در سطح 100 میلیگرم کادمیوم در کیلوگرم خاک، بهترتیب، 57 و 60 درصد نسبت به شرایط بدون کادمیوم کاهش یافت. کادمیوم موجب افزایش معنادار ضریب متابولیکی (qCO2) میشود. مقدار qCO2 در تیمار Cd100 22 درصد بیشتر از تیمار Cd0 بود. نتایج این مطالعه نشان داد کادمیوم حتی در غلظتهای پایین نیز اثر سمی و بازدارنده بر فعالیتهای میکروبی خاک دارد. با این حال حضور میکروارگانیسمهای محرک رشد میتواند بهطور معناداری آثار بازدارندگی کادمیوم بر رشد گیاه و فعالیت بیولوژیکی خاک را کاهش دهد.
arbuscular mycorrhizae
Cadmium
plant growth promoting microorganisms
soil biological properties
2013
03
21
57
68
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36125_9315304b3a69fe928d108843ad1bde9b.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
تغییرات پروفیل پلاسمیدی چندسویة بومی سودوموناس فلورسنس تحت تأثیر مقادیر مختلف عناصر روی و کادمیوم
حسینعلی
علیخانی
پویان
شهیدی صادقی
باقر
یخچالی
هوشنگ
علیزاده
مقاومت گونههای مختلف باکتری جنس سودوموناس در برابر آلودگی فلزات سنگین متفاوت است. از آنجا که بین مقاومت به فلزات سنگین و پلاسمیدهای موجود در باکتریها رابطه وجود دارد، در این مطالعه پروفیل پلاسمیدی جدایههای ریزوباکتری محرک رشد گیاه Pseudomonas flouroscens در معرض مقادیر مختلف کادمیوم و روی مطالعه و بررسی شد. باکتریهای مورد استفاده قبلاً از فراریش گیاه سویا جدا شده بودند. جدایههای مذکور خالصسازی و با آزمونهای بیوشیمیایی و زیستی شناسایی شدند. سپس برای تعیین میزان مقاومت این سویهها از غلظتهای مختلف عناصر روی و کادمیوم در محیط کشت جامد H.E.P.E.S و M.E.S استفاده شد. براساس میزان رشد در حضور فلزات روی و کادمیوم، سویهها به چهار گروه دستهبندی شدند. سپس دو سویه از هر گروه مقاومتی به مدت دو ماه در معرض غلظتهای مختلف آلایندههای روی و کادمیوم قرار گرفت. پس از طی مدت گرماگذاری، سویهها بازکشت شدند و از کشتهای حاصل، با استفاده از روش لیز قلیایی، پلاسمید استخراج و پروفیل پلاسمیدی تهیه شد. بررسیها نشان داد اثرات سمی کادمیوم حتی در غلظت کمتر از روی شدیدتر است و در تراکم بالای کادمیوم همة سویهها پلاسمید از دست میدهند. همچنین سه سویه دارای مقاومت چندگانه بودند.
Cadmium
pseudomonas fluorescence
resistance to heavy metals
Zinc
2013
03
21
69
80
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36126_1e8a6bbab9b02bced53cd8f4c655196c.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
تأثیر شوری و منگنز بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و اکوفیزیولوژیکی پسته (Pistacia vera L.)
وحید
مظفری
زهره
اسدالهی
احمد
تاج آبادی پور
عبدالرضا
اخگر
بهمنظور مطالعة تأثیر منگنز و شوری بر برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی و اکوفیزیولوژیکی پسته (رقم بادامی زرند) آزمایشی بهصورت فاکتوریل، با دو فاکتور شوری (0، 75، 150، 225، 300 میلیمولار کلرید سدیم) و منگنز (0، 12، 24، 36 میکرومولار منگنز از منبع سولفات منگنز)، در قالب طرحی کاملاً تصادفی با چهار تکرار در محیط کشت پرلیت انجام شد. نتایج نشان داد، با مصرف 150 میلیمولار کلرید سدیم، کلروفیل aو b و همچنین کلروفیل کل، بهترتیب، 12 و 16 و 21 درصد کاهش و با افزایش 36 میکرومولار منگنز افزایش معناداری نسبت به شاهد حاصل شد. کارتنوئیدها نیز با افزایش شوری کاهش معناداری یافتند. ولی با مصرف منگنز میزان کارتنوئیدها با افزایش شوری کاهش معناداری پیدا نکردند. فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز (SOD) نیز گرچه یک هفته پس از اعمال شوری کاهش یافت، با مصرف 12 میکرومولار منگنز، بیش از 30 درصد فعالیت این آنزیم افزایش معناداری حاصل کرد. فعالیت آنزیم SODدر پایان آزمایش (هشت هفته بعد از اعمال شوری) دوباره اندازهگیری شد. نتایج نشان داد. دانهالهای پسته با افزایش 80 درصدی فعالیت این آنزیم در شوری 300 میلیمولار کلرید سدیم گیاه را در برابر تنش شوری مقاوم ساخت و افزایش منگنز تغییرات معناداری ایجاد نکرد. نتایج نسبت فلورسنس کلروفیل متغیر به حداکثر (Fv/Fm) نیز نشان داد که فقط تیمار شوری این پارامتر را در هر دورة اندازهگیری تحت تأثیر معنادار قرار داد و تیمار منگنز و اثر متقابل شوری و منگنز معنادار نشد. بنابراین، بهنظر میرسد که منگنز تحمل پستة رقم بادامی زرند را به شوری افزایش میدهد.
Chlorophyll
manganese
Pistachio
salinity
SOD
2013
03
21
81
94
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36127_565d455b3a41bee0f5f843ff424137ca.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
تأثیر کرم خاکی ایسینیا فتیدا بر گیاهپالایی آنتراسن توسط گیاه چمن
حسینعلی
علیخانی
اکبر
قویدل
باقر
یخچالی
محمدرضا
نقوی
احمدعلی
پوربابایی
سمیه
ناجی راد
گیاهپالایی یک فنآوری پایدار و دوستدار محیط زیست است که توانایی رفع آلودگیهای خاک را بهخوبی نشان داده است. از طرفی، فعالیت کرم خاکی باعث بهبود شرایط خاک میشود. انتظار بر این است که حضور کرم خاکی ایسینیا فتیدا[1] باعث افزایش میزان گیاهپالایی آنتراسن شود. هدف این تحقیق بررسی تأثیر استفادة توأم ایسینیا فتیدا و گیاه چمن [2] در پالایش آنتراسن خاک است. آزمایشها در قالب طرح کاملاً تصادفی، با هفت تیمار و سه تکرار در غلظت 500 میلیگرم آنتراسن در کیلوگرم خاک، در شرایط گلخانهای به مدت سه ماه انجام گرفت. پس از این مدت مقدار آنتراسن باقیمانده از طریق کروماتوگرافی (HPLC) اندازهگیری شد. نتایج نشان داد ایسنیا فتیدا و گیاه چمن بهتنهایی توانایی حذف، بهترتیب، 4/19 و 2/24 درصد آنتراسن خاک را دارند؛ در حالی که با حضور توأم کرم خاکی و گیاه میزان تجزیه تا حذف کامل آنتراسن افزایش یافت. 1.Eisenia fetida 2.Loluim perenne
Anthracene
Eisenia fetida
Phytoremediation
poly aromatic hydrocarbons (PAHs)
soil hydrocarbon contamination
2013
03
21
95
106
https://ijswr.ut.ac.ir/article_35357_171cdb5c0a7fc2e681c5312bec4f2b35.pdf
Iranian Journal of Soil and Water Research
Iran J Soil Water Res
2008-479X
2008-479X
1392
44
1
تغییر ویژگیهای آزادشدن مس در ریزوسفر گندم تعدادی از خاکهای آهکی
حمیدرضا
متقیان
علیرضا
حسین پور
ریزوسفر ناحیهای کوچک با خصوصیات شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی متفاوت از تودۀ خاک است. اطلاعات دربارة اثر ریزوسفر بر آزادشدن مس کم است. در این تحقیق سرعت آزادشدن مس در ریزوسفر گندم[1] در دَه خاک آهکی، با استفاده از ریشهدان (رایزوباکس)، در شرایط گلخانه بررسی شد. سینتیک آزادسازی مس از طریق عصارهگیری خاک با استفاده از DTPA-TEA در دمای 1± 25 درجة سلسیوس بهمدت 1 تا 504 ساعت مطالعه شد. همچنین مقدار مس قابل استفاده با عصارهگیرهای شیمیایی (AB-DTPA، DTPA-TEA و مهلیچ 3) برآورد شد. نتایج نشان داد مقدار مس قابل استفاده در خاکهای ریزوسفری کمتر از خاکهای غیرریزوسفری است. همچنین مقدار مس تجمعی آزادشده در خاکهای ریزوسفر بهصورت معناداری (05/0P<) کمتر از خاکهای غیرریزوسفری بود. مس آزادشده از خاکهای ریزوسفری در دامنة 88/4 تا 66/10 میلیگرم در کیلوگرم و در خاکهای غیرریزوسفری در دامنة 38/6 تا 08/12 میلیگرم در کیلوگرم بود. نتایج نشان داد معادلههای انتشار پارابولیکی مرتبة اول و تابع توانی توانایی توصیف سرعت آزادشدن مس در خاکهای ریزوسفر و غیرریزوسفر را دارند. همچنین سرعت آزادشدن مس در خاک ریزوسفری کمتر از خاک غیرریزوسفری بود. در خاکهای ریزوسفری و غیرریزوسفری ویژگیهای آزادشدن مس با مس عصارهگیریشده با استفاده از عصارهگیرهای شیمیایی همبستگی معناداری (05/0P<) داشتند. همچنین ضریب سرعت (R) در معادلة انتشار پارابولیکی در خاک ریزوسفری همبستگی معناداری (05/0P<) با غلظت مس در بخش هوایی گندم داشت. نتایج نشان داد ویژگیهای آزادشدن مس در خاک ریزوسفری متفاوت از خاکهای غیرریزوسفری است. Triticum aestivum. L.1
extractants
kinetics of Cu release
rhizosphere
Wheat
2013
03
21
107
122
https://ijswr.ut.ac.ir/article_36128_3b50fb183d2293c5b6eb91e6bc3a8502.pdf