TY - JOUR ID - 90256 TI - بررسی تأثیر خاکستر بادی و مشتقات آن بر عملکرد دو رقم برنج (چمپا و عنبر بو) در خاک‌های آلوده به کادمیوم JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - ملک ناصری, احلام AU - گودرزی, شهرام AU - یوسفی, عبدالامیر AU - افروس, علی AU - برزو, آرش AD - گروه خاکشناسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران. AD - گروه خاکشناسی، مرکز تحقیقات فناوری تولید محصولات سالم و ارگانیک، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران. AD - گروه مهندسی آب، مرکز تحقیقات فناوری تولید محصولات سالم و ارگانیک، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران. AD - گروه زراعت، واحد ورامین، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 53 IS - 6 SP - 1345 EP - 1357 KW - حاصلخیزی خاک KW - زئولیت KW - خصوصیات شیمیایی خاک KW - ژنوتیپ گیاه KW - وزن خشک DO - 10.22059/ijswr.2022.342222.669254 N2 - کادمیوم یکی از فلزات سنگین است که نتایج تحقیقات اخیر حاکی از سمیت شدید بیولوژیکی، برگشت‌ناپذیری، انباشت و عدم تجزیه‌پذیری این عنصر در طبیعت می‌باشند که تجمع آن در خاک سبب کاهش حاصلخیزی خاک و عملکرد محصولات زراعی می‌شود. یکی از روش‌های بهبود حاصلخیزی خاک‌های آلوده، استفاده از مواد زائد و دورریختنی از جمله خاکستر بادی و مشتقات آن می­باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر تیمار مشتقات خاکستر بادی و ژنوتیپ بر عملکرد برنج در خاک آلوده‌شده با کادمیوم انجام پذیرفت که طی آزمایشی دوساله در سال‌های زراعی 1398 و 1399 به‌صورت کشت مزرعه­ای و 1399 و 1400 به روش کشت گلدانی در اراضی شخصی واقع در شهرک خیبر از توابع شهرستان دزفول اجرا گردید. این تحقیق به روش اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. عامل اصلی شامل تیمار خاکستر بادی و مشتقات آن در چهار سطح تیمار کنترل (خاک معمولی مزرعه آلوده به کادمیوم بدون خاکستر و مشتقات آن)، خاکستر بادی، تیمار ماده واسطه‌ای و زئولیت، و عامل فرعی ژنوتیپ در دو سطح شامل رقم چمپا و عنبربو بود. صفات مورد بررسی عملکرد دانه و وزن خشک بوته می­باشد. مقایسه میانگین تیمارها به روش دانکن و در دو سطح احتمال 1 و 5 درصد انجام شد. طبق نتایج به­دست­آمده، تیمار خاکستر بادی و مشتقات آن، ژنوتیپ و اثر متقابل تیمار خاکستر بادی و مشتقات و تیمار ژنوتیپ همگی بر روی میزان عملکرد برنج تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد در هر دو آزمایش مزرعه‌ای و گلدانی داشتند. به­طوری­که کمترین و بیشترین میزان محصول با مقدار 42/3065 و 96/3555 کیلوگرم در هکتار در آزمایش مزرعه‎ای و 54/3162 و 1/3668 کیلوگرم در هکتار در آزمایش گلدانی به ترتیب در تیمار شاهد و رقم عنبربو و تیمار خاکستر بادی و رقم چمپا به­دست آمد. اختلاف به­دست­آمده از نظر آماری در سطح 5 درصد طبق آزمون دانکن معنی­دار بود. به‌ طوری که با توجه به نتایج مقایسه میانگین بیشترین میزان عملکرد در هر دو آزمون مزرعه‌ای و گلدانی در تیمار مواد واسطه‌ای و رقم چمپا مشاهده شد. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_90256.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_90256_0acccdd8ec2a7ca4fce1f1ec754b4f5a.pdf ER -