TY - JOUR ID - 86345 TI - کانی‌شناسی خاک‌های درجا توسعه یافته از هوازدگی بازالت در یک ردیف اقلیمی خشک-نیمه‌خشک-نیمه‌مرطوب البرز میانی JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - راهب, علیرضا AU - حیدری, احمد AD - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران-کرج AD - استاد گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران-کرج Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 52 IS - 11 SP - 2815 EP - 2828 KW - اسمکتایت KW - پراش نگاشت اشعه ایکس KW - خاکرخ KW - سنگ‌های آذرین DO - 10.22059/ijswr.2021.331623.669088 N2 - بازالت­ها از جمله سنگ‌های آذرین حاوی کانی‌های حساس به هوازدگی هستند که محصولات هوازدگی آنها به­صورت کانی‌های ثانویه و مواد محلول مختلف در آمده و خصوصیات کانی­شناسی ویژه­ای ایجاد می­کنند که به ندرت در سایر خاک‌ها یافت می­شوند. کانی‌های رسی بخش مهمی از سیستم خاک را تشکیل می­دهند و در حاصلخیزی، مدیریت و بهره وری پایدار خاک نقش دارند. هدف از این مطالعه بررسی تشکیل کانی‌های رسی در خاک‌های درجا تشکیل یافته از بازالت در سه اقلیم مختلف است. در این تحقیق ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک‌های تشکیل شده بر روی سنگ مادر بازالت در 24 خاکرخ در یک ردیف اقلیمی در سه منطقه خشک، نیمه­خشک و نیمه مرطوب البرز میانی مورد مطالعه قرار گرفت و سپس خصوصیات کانی شناسی در شش خاکرخ مطالعه شد. تحلیل پراش­نگاشت­های اشعه X نشان داد که در خاک‌های مناطق خشک ایلایت و در مناطق نیمه­خشک و نیمه­مرطوب اسمکتایت کانی‌های غالب هستند. فرایندهای نوتشکیلی (رسوب از محلول) و تغییر شکل کانی‌ها (به ویژه ایلایت) در تشکیل اسمکتایت خاک­ساخت در مناطق نیمه­خشک و نیمه­مرطوب نقش دارند. در خصوص ایلایت نیز، شواهد گویای منشا پدوژنیک آن در خاک‌های مورد مطالعه می­باشد. منشا ورمی­کولایت در سه منطقه مورد مطالعه نیز تحت تاثیر هوادیدگی میکا و کلرایت بوده است. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_86345.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_86345_ff0514602e165314897d673924980db7.pdf ER -