TY - JOUR ID - 81219 TI - بررسی ارتباط متقابل بین پارامتر‏های هیدرو-اجتماعی در قاره آسیا با استفاده از روش‌های داده‌کاوی JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - انصاری قوجقار, محمد AU - زمانزاد قویدل, سروین AU - خدابخشی, فریبا AU - پورغلام آمیجی, مسعود AU - عراقی نژاد, شهاب AU - سلاجقه, علی AD - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. AD - گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران AD - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی،پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. AD - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران AD - گروه احیاء مناطق خشک و بیابانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 52 IS - 3 SP - 597 EP - 609 KW - پارامتر‌های اجتماعی KW - سیستم استنتاج فازی-عصبی تطبیقی KW - مدیریت یکپارچه DO - 10.22059/ijswr.2021.311739.668764 N2 - کمیابی آب و به دنبال آن بحران‌های اجتماعی و اقتصادی، ضرورت استفاده از رویکردهای جدید مبتنی بر دانش بین­رشته­ای در اصلاح ساختارها و سیاست‌های مدیریت منابع آب و اجرای طرح‌ها و پروژه‌های منابع آب را دوچندان کرده است.  در این میان شناخت ارتباط متقابل علوم اجتماعی و سامانه­های منابع آب خود به مسئله­ای تبدیل شده است که حل آن، ما را در اصلاح ساختارهای ناکارآمد کنونی یاری می­رساند. لذا هدف اصلی در این مطالعه اثبات ارتباط متقابل برخی پارامترهای اجتماعی و  منابع آب در مقیاس قاره‌ای با به‌کارگیری ابزار مدل­سازیِ نرم­افزاری است. در این پژوهش داده‌های سرانه منابع آب تجدیدپذیر و پارامتر‌های اجتماعی شامل نسبت جمعیت روستایی به جمعیت شهری، تراکم جمعیت، تعداد کاربران اینترنت و شاخص تحصیلات در مقیاس سالانه در نظر گرفته شدند. طول دوره آماری داده‌ها 13 سال (2017-2005) بود و برای 42 کشور‌ از قاره آسیا که سرانه منابع آب آن‌ها روند نزولی داشت، این مطالعه انجام شد. سپس با به‌کارگیری روش‌های محاسبات نرم از جمله شبکه عصبی (ANN)، درخت تصمیم (M5) و سیستم استنتاج فازی-عصبی تطبیقی (ANFIS) ارتباط متقابل بین سرانه منابع آب و پارامتر‏های اجتماعی، مدل‌سازی شده است. نتایج حاصل از مدل‌سازی با معیار‌های ضریب تعیین (R2)، میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین قدر مطلق خطا (MAE) ارزیابی شدند. در نهایت، نتایج حاکی از عملکرد برتر روش ANFIS نسبت به دو مدل دیگر در بررسی ارتباط متقابل سرانه منابع آب و پارامتر‏های اجتماعی است. همچنین پس از مدل ANFIS به ترتیب مدل­های  M5 و ANN عملکرد بهتری داشتند و صحت ارتباط متقابل بین پارامترهای اجتماعی و منابع آب در سطح بسیار بالایی مورد تائید قرار گرفت. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_81219.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_81219_3a16a37f207127d88449833b880b35f7.pdf ER -