TY - JOUR ID - 80438 TI - اثرات آبیاری موضعی نواری بر بهره ‏وری فیزیکی و اقتصادی آب در اراضی شالی‌زاری شهرستان ساری JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - قلی نژاد, قاسم AU - غلامی سفیدکوهی, محمد علی AU - موسوی, سید یوسف AD - گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران AD - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - کارشناس آموزشی گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 51 IS - 12 SP - 3127 EP - 3134 KW - سودمندی اقتصادی KW - برنج KW - کم آبیاری KW - عملکرد شلتوک DO - 10.22059/ijswr.2020.307913.668698 N2 - افزایش جمعیت، تغییرات اقلیم و مدیریت نادرست باعث بروز بحران کم آبی در جهان و به­خصوص ایران شده است. از این‌رو لازم است تغییر نگرش در مدیریت آبیاری از تاکید بر تولید در واحد سطح به بهینه‌سازی عملکرد در واحد آب مصرفی تغییر نماید. این پژوهش با هدف بررسی و ارزیابی اثر آبیاری موضعی نواری (تیپ) بر بهره‌وری فیزیکی آب (CPD) و سودمندی اقتصادی آب (NBPD) در اراضی شالیزاری و محصول برنج انجام شد. آزمایش به صورت طرح کرت­های خرد شده در سه تکرار در سال زراعی 99-1398 به اجرا در آمد. در این آزمایش، عامل اصلی روش آبیاری در چهار سطح آبیاری غرقابی (FI) و سه سطح کم­آبیاری شامل 25، 50 و 100 سانتی‌متر فاصله لوله­های فرعی (TP25، TP50، TP100) و عامل فرعی در دو سطح ارقام امیر و فجر انتخاب شد. یافته­ها نشان می­دهد تیمار آبیاری TP25 باعث شد تا بیش‌ترین مقادیر شاخص­های CPD آب مصرفی، CPD آب آبیاری و NBPD در ارقام مورد بررسی اتفاق افتد. بالاترین مقدار CPD آب مصرفی به­ترتیب در ارقام امیر و فجر 66/0 و 94/0 کیلوگرم بر مترمکعب، بالاترین CPD آب آبیاری به­ترتیب در ارقام امیر و فجر 74/0 و 07/1کیلوگرم بر مترمکعب حاصل شد. همچنین بیشترین NBPD در رقم امیر و فجر به ترتیب 32107 و 40852 ریال بر مترمکعب بود. با اعمال تیمار آبیاری TP25، افزایش 36 و 63 درصدی NBPD بترتیب در ارقام امیر و فجر حاصل شد. همچنین به طور متوسط سالانه حدود 4500 متر مکعب در هکتار آب کمتری مصرف خواهد شد. بنابراین تیمار آبیاری ضمن افزایش بهره‌وری فیزیکی آب مصرفی و آبیاری، موجب افزایش سودمندی اقتصادی در هر دو رقم خواهد شد. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_80438.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_80438_3a9fa8f367e2bedf702990b97924060c.pdf ER -