TY - JOUR ID - 77866 TI - اثر کرت‌بندی بر یکنواختی آبشویی نیمرخ خاک در مدل آزمایشگاهی JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - سعیدی, رضا AU - ستوده نیا, عباس AD - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 51 IS - 11 SP - 2739 EP - 2749 KW - زهکشی KW - شوری خاک KW - منحنی آبشویی KW - نفوذپذیری خاک DO - 10.22059/ijswr.2020.307559.668693 N2 - در آزمایشی، تأثیر کرت‌بندی سطح خاک بر یکنواختی آبشویی نمک‌ها از نیمرخ خاک بررسی شد. آزمایش در مدل فیزیکی با ابعاد (ارتفاع×عرض×طول) 1×5/0×2 متر انجام شد و عملیات آبشویی در نیمرخ خاک با حضور لوله زهکش زیرزمینی شبیه‌سازی شد. کرت‌بندی شامل جداسازی سطح خاک در چهار قسمت مساوی (با ابعاد 5/0×5/0 متر)، برای جلوگیری از اختلاط آب در سطح خاک بود. در حالت‌های قبل و بعد از کرت‌بندی، یک عمق یکسان آب برای آبشویی در نظر گرفته شد. پس از آبشویی، هدایت الکتریکی عصاره‌ی اشباع خاک در اعماق 20، 40 و 60 سانتی‌متری از سطح خاک و فواصل 25، 75، 125 و 175 سانتی‌متری از محل نصب زهکش اندازه‌گیری شد. مقدار انحراف معیار داده‌های شوری خاک در قبل و بعد از کرت‌بندی به‌ترتیب 2 و 63/0 بود. ضریب یکنواختی توزیع شوری در نیمرخ خاک، در شرایط قبل و بعد از کرت‌بندی به‌ترتیب 45 و 76 درصد بود. نتایج نشان داد وجود زهکش، بر تفاوت سرعت نفوذ آب در قسمت‌های مختلف سطح خاک مؤثر بود. به‌طوری که سرعت نفوذ آب به داخل خاک در فواصل 25، 75، 125 و 175 سانتی‌متری از زهکش، به‌ترتیب برابر با 9/1، 7/1، 56/1 و 47/1 میلی‌متر بر ساعت برآورد شد. بنابراین از طریق کرت‌بندی، از نفوذ نامتوازن آب در سطح خاک جلوگیری شد تا نواحی مختلف نیمرخ خاک شستشوی یکنواختی داشته باشد. نتایج فوق نشان داد که به‌جای مصرف آب بیشتر، می‌توان با اتخاذ راه‌کار مدیریتی به یکنواختی آبشویی خاک دست یافت. در این صورت از تولید زهاب بیشتر، تخلیه‌ی عناصر غذایی از خاک و آلودگی محیط زیست جلوگیری می‌شود.        UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_77866.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_77866_d66e9149728fd80209047631918ca104.pdf ER -