TY - JOUR ID - 75085 TI - بررسی تأثیر پوسته‌های زیستی بر تبخیر و پویایی آب در محیط خاک JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - کاکه, جلیل AU - گرجی, منوچهر AU - محمّدی, محمّدحسین AU - اسدی, حسین AU - خرمالی, فرهاد AU - سهرابی, محمد AD - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران AD - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. AD - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. AD - گروه بیوتکنولوژی، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران. Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 51 IS - 5 SP - 1255 EP - 1264 KW - "ویژگی های هیدرولوژیکی خاک" KW - "خزه" KW - "گلسنگ" KW - "تبخیر" KW - "آب خاک" DO - 10.22059/ijswr.2020.292760.668400 N2 - پوسته­های زیستی ویژگی‌های هیدرولوژیکی خاک از جمله تبخیر و پویایی آب در محیط خاک را تحت تأثیر قرار می­دهند. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پوسته­های زیستی خاک بر تبخیر و پویایی آب در محیط خاک به‌عنوان تابعی از زمان است. بدین منظور از مرتع قره­قیر استان گلستان اقدام به نمونه­برداری توده خاک شور و پوسته­های زیستی (دست‌نخورده به همراه پنج سانتی­متر خاک زیرین آن) شد. در شش ستون (با ارتفاع 50 و قطر 20 سانتی­متر) تا  ارتفاع 43 سانتی­متری خاک ریخته شد و سپس لایه پوسته ­زیستی همراه با پنج سانتی­متر خاک زیرین آن بر روی آن‌ها قرار داده شد. در چهار ستون بدون پوسته تا ارتفاع 48 سانتی­متر خاک ریخته شد. میزان تبخیر برای هر ستون با ترازو در طی 142 روز اندازه­گیری شد. همچنین میزان آب خاک در سه زمان 17، 50 و 103 روز پس از شروع آزمایش از  چهار عمق 10 (D1)، 20 (D2)، 30 (D3) و 40 (D4) سانتی­متری هر ستون اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که پوسته­های زیستی موجب کاهش تبخیر از سطح خاک به ویژه در زمان با نیاز تبخیری بالاتر (تا روز 77) نسبت به ستون‌های بدون پوشش پوسته ­زیستی شدند. اما در طی دوره با نیاز تبخیری کم (روز 77 الی 142) تأثیر پوسته­های زیستی بر تبخیر معنی­دار نیست. مقدار آب خاک نیز مطابق روند تغییر تبخیر بود. بر اساس این نتایج می­توان نتیجه گرفت که پوسته­های زیستی خاک با ایجاد پوشش در سطح خاک تأثیر مهمی بر فرآیند تبخیر و حفظ آب در داخل خاک دارند. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_75085.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_75085_95e8b6e851eac7846c194b03082bda04.pdf ER -