TY - JOUR ID - 73890 TI - تغییرات مکانی ذخایر کربن آلی و غیر آلی در چند رده خاک جنگلی و مرتعی شمال ایران JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - اوسط, مریم AU - حیدری, احمد AD - استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران AD - استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه تهران، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 50 IS - 7 SP - 1651 EP - 1666 KW - کربن آلی KW - کربن غیرآلی KW - تغییرات مکانی KW - جنگل KW - مرتع DO - 10.22059/ijswr.2019.276186.668129 N2 - بررسی تغییرات مکانی کربن آلی خاک در کاربری­های مختلف، کمک شایانی در تفسیر و شبیه­سازی رفتار اکوسیستم­های خاکی در مواجهه با تغییرات اقلیمی و زیست­محیطی می­کند. اراضی تپه­ای و شیب­دار روستای باندر به دلیل اکوسیستم منحصر به فرد و تأثیر شیب در ایجاد خرد اقلیم‌ها و تغییرات پوشش گیاهی، از اهمیت خاصی برخوردار است. تغییرات مکانی میزان محتوا و ذخیره کربن آلی و غیرآلی خاک در اعماق مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. تأثیر نوع کاربری اراضی، مواد مادری، ویژگی­های توپوگرافی و برخی از ویژگی­های خاک نیز بر روی میزان محتوا و ذخیره کربن آلی و غیرآلی خاک در 56 خاکرخ بررسی شد. به طور متوسط بیشترین میزان ذخایر کربن آلی و غیرآلی خاک (Mg/ha6/196=SOC،  Mg/ha2/88=SIC) در مالی­سول­ها و کمترین مقادیر در انتی­سول­ها (Mg/ha 9/59=SOC، 3/11=SIC) به دست آمد. بیشترین میزان ذخیره کربن کل نیز به طور متوسط در مالی­سول­ها 9/284 Mg/ha و کمترین آن در انتی­سول­ها 2/71 Mg/ha به دست آمد. همبستگی بین ذخایر کربن آلی و غیرآلی خاک نشان دهنده آن است که کربن غیر آلی خاک در این منطقه از کربن آلی سرچشمه می­گیرد. در کاربری جنگل قسمت اعظم ذخایر کربن آلی خاک در افق­های سطحی قرار داشته و کربن آلی آن نیز بیشتر از نوع تازه و نیمه تجزیه شده و در ارتباط با جزء سیلت خاک می­باشد. بنابراین خاک­های جنگلی نسبت به خاک­های مرتعی که قسمت اعظم کربن آلی آن‌ها در افق­های زیرسطحی و در ارتباط با جزء رس خاک قرار دارد، در پاسخ به تغییر کاربری و اقدامات مدیریتی شکننده­تر می­باشد.     UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_73890.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_73890_b57354b53ed982dd8cd7c2adb3ddce39.pdf ER -