TY - JOUR ID - 69711 TI - مطالعه شکاف عملکرد و شکاف بهره‎وری آب گندم، جو و ذرت در استان قزوین JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - جناب, مهنوش AU - نظری, بیژن AD - دانش آموخته کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) AD - استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 49 IS - 6 SP - 1405 EP - 1417 KW - پتانسیل بهره وری KW - پهنه‎بندی اقلیمی KW - شکاف عملکرد KW - مدیریت آبیاری DO - 10.22059/ijswr.2018.253566.667865 N2 - تعیین شکاف بهره‎وری آب برای برنامه‌ریزی بهبود بهره‌وری و اتخاذ راهکارهای افزایش بهره‌وری از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه در استان قزوین و بر اساس پروتکل‌های اطلس جهانی شکاف عملکرد انجام شده است. در این راستا، از گردآوری اطلاعات آبی و زراعی، شبیه­سازی گیاهی با استفاده از نسخه 5 مدل آکواکراپ و پهنه‌بندی اقلیم و خاک از طریق نرم‌افزار GIS استفاده شد. شکاف عملکرد گندم، جو و ذرت در استان به ترتیب 5/5، 4/5 و 7/6 تن بر هکتار و شکاف بهره‏وری آب گندم، جو ذرت به ترتیب 82/0، 47/0 و 22/1 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین گردید. در بین نواحی اقلیمی مختلف، شکاف عملکرد و بهره‌وری آب متفاوت بوده و بهره‌وری آب در سال‌های مختلف، تغییراتی داشته است. متوسط شاخص بهره‎وری نسبی آب (نسبت بهره‌وری فعلی به بهره‌وری پتانسیل) نیز برای گندم، جو و ذرت به ترتیب 37/0، 54/0 و 39/0 درصد برآورد گردید. از این منظر، در بین محصولات مورد مطالعه، محصول جو وضعیت بهتری داشته است. بالا بودن شکاف بین وضعیت موجود و وضعیت پتانسیل نشان از نقاط ضعف قابل‌توجه در مدیریت تولید کشاورزی و مدیریت آبیاری دارد. این شکاف همچنین نشان می‌دهد که فرصت‌های بالقوه‌ای برای ارتقای بهره‌وری آب و کاهش فشار به منابع آب و افزایش امنیت غذایی وجود دارد. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_69711.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_69711_650a5ec9029098fb258b98409bd38ec7.pdf ER -