TY - JOUR ID - 55938 TI - ارزیابی سیستم‌های آبیاری دشت قزوین با تعیین راندمان های آبیاری کلاسیک و نئوکلاسیک JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - لیاقت, عبدالمجید AU - مکاری قهرودی, اسماعیل AU - نوری, حمیده AU - ستوده نیا, عباس AD - استاد گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران AD - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران AD - استادیار گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران AD - استادیار گروه مهندسی آبیاری دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 46 IS - 2 SP - 343 EP - 351 KW - راندمان خالص KW - راندمان کلاسیک KW - راندمان مؤثر DO - 10.22059/ijswr.2015.55938 N2 - راندمان آبیاری یکی از ‏شاخص‏های مهم ارزیابی سیستم‏های آبیاری است. هدف این پژوهش ارزیابی سیستم‌های آبیاری سطحی و تحت فشار با روش نئوکلاسیک راندمان (راندمان خالص و راندمان مؤثر) و مقایسة نتایج به‌دست‌آمده با نتایج ارزیابی سیستم‏ها به روش کلاسیک است. بدین‌منظور، 2000 هکتار از اراضی تحت پوشش شبکة آبیاری قزوین، که انواع مختلفی از سیستم‏های آبیاری را شامل می‌شود، انتخاب شد. ارزیابی سیستم‏ها طی دو مرحله، اوایل و اواسط، از مرحلة رشد در طول تابستان 1390ـ1391، انجام شد. نتایج نشان داد که راندمان کلاسیک آبیاری در روش سطحی در مراحل ابتدایی و اواسط رشد به‌ترتیب برابر با 9/5 و 8/27 درصد است. همچنین، در روش بارانی، پایین‌ترین مقادیر نتایج این ارزیابی به روش خطی مربوط بود ( 8/11 و 6/45 درصد به‌ترتیب در مراحل اولیه و اواسط رشد). بیشترین تفاوت مقادیر راندمان خالص و راندمان کلاسیک به سیستم آبیاری سطحی‌ـ جویچه‏ای مربوط بود (2/41 و 9/44 درصد به‌ترتیب در مراحل اولیه و اواسط رشد). در همة سیستم‏های آبیاریِ بررسی‌شده و در هر دو مرحلة ارزیابی، مقادیر راندمان مؤثر نسبت به راندمان خالص کمتر بود و مقادیر این تفاوت در سیستم آبیاری سطحی‌ـ جویچه‏ای 1/37 و 2/22 درصد، به‌ترتیب در مراحل اولیه و اواسط رشد به‌دست آمد. نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش نشان داد راندمان مؤثر بیان بهتری در زمینة مناسب‌بودن مدیریت آبیاری در مقیاس مزرعه و نحوة انجام‌دادن آبیاری دارد؛ در‌حالی‌که راندمان خالص فقط مفهوم استفادة مجدد از تلفات مفید را در مقیاس مکانیِ بزرگ‌تر از مزرعه لحاظ می‏کند. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_55938.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_55938_072fef2f7efad77ebc2bb01ac295a7a8.pdf ER -