TY - JOUR ID - 50411 TI - پهنه‌بندی عناصر ریزمغذی قابل جذب آهن، روی، مس، و منگنز در اراضی کشاورزی جنوب تهران با استفاده از تکنیک زمین‌آمار و GIS JO - تحقیقات آب و خاک ایران JA - IJSWR LA - fa SN - 2008-479X AU - یزدانی نژاد, فاطمه AU - ترابی گل سفیدی, حسین AU - دواتگر, ناصر AD - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاک‌شناسی دانشکدة علوم کشاورزی دانشگاه شاهد AD - استادیار گروه خاک‌شناسی دانشکدة علوم کشاورزی دانشگاه شاهد AD - استادیار پژوهشی بخش خاک و آب مؤسسة تحقیقات برنج کشور Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 44 IS - 4 SP - 383 EP - 395 KW - تغییرنما KW - توزیع مکانی KW - فرم قابل جذب عناصر ریزمغذی DO - 10.22059/ijswr.2013.50411 N2 - به‌منظور بررسی تغییرات مکانی و پهنه‌بندی غلظت عناصر ریزمغذی آهن، روی، مس، و منگنز در 20000 هکتار از خاک‌های اراضی جنوب تهران برای تشخیص مناطق با حد کفایت یا بیش‌بود 196 نمونة خاک سطحی به صورت شبکة منظم 1000 در 1000 متر جمع‌آوری و فرم قابل جذب این عناصر با استفاده از DTPA و TEA عصاره‌گیری و غلظت آن‌ها با دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد عناصر ریزمغذی آهن، روی، مس، و منگنز توزیع مکانی دارند و با توجه به نوع کاربری‌های مختلف غلظت آن‌ها متفاوت است. بهترین مدل واریوگرام برای فرم قابل جذب آهن و مس نمایی و برای روی گوسی و برای منگنز کروی بود. متوسط غلظت قابل جذب عناصر آهن، روی، مس، و منگنز به‌ترتیب 6/2، 1/2، 2/1، و 5/3 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک است. بر اساس حدود بحرانی تعیین‌شده در ایران همة اراضی مطالعه‌شده دچار کمبود آهن‌اند. از نظر روی 81 درصد اراضی در حد متوسط و 18 درصد در حد مطلوب قرار دارند و 1 درصد مقدار روی بالایی دارد. حدود 76 درصد اراضی از نظر جذب مس در حد کم تا متوسط و 18 درصد در حد مطلوب قرار دارند و میزان جذب 6 درصد از خاک اراضی نیز در حد بالاست. منگنز قابل جذب خاک در همة اراضی مطالعه‌شده در محدودة کم تا متوسط قرار دارد. تطابق نقشه‌های کاربری و مدیریت بهره‌برداری اراضی با نقشة پهنه‌بندی هر یک از عناصر مطالعه‌شده نشان داد مناطق با مقادیر زیاد مس و روی منطبق با حاشیة بزرگراه‌ها و مناطق صنعتی و مسکونی و آبیاری با آب فاضلاب است. UR - https://ijswr.ut.ac.ir/article_50411.html L1 - https://ijswr.ut.ac.ir/article_50411_c3b50ee4ce0a2457c68368ada82a4c3c.pdf ER -