%0 Journal Article %T امکان‌سنجی طراحی بازار آب با رویکرد ارزش‌گذاری مشروط (مطالعه موردی: دشت هشتگرد استان البرز) %J تحقیقات آب و خاک ایران %I دانشگاه تهران %Z 2008-479X %A شعبانی روچی, زهره %A یزدانی, سعید %A مقدسی, رضا %D 2022 %\ 03/21/2022 %V 53 %N 1 %P 159-169 %! امکان‌سنجی طراحی بازار آب با رویکرد ارزش‌گذاری مشروط (مطالعه موردی: دشت هشتگرد استان البرز) %K عرضه و تقاضای آب %K بازار آب %K برنامه ریزی ریاضی مثبت %K مدل SWAP %K درجه رقابت پذیری %R 10.22059/ijswr.2022.335908.669166 %X دشت هشتگرد با داشتن تقریباً 56 درصد مساحت استان البرز و با مصرف بیش از 87 درصد منابع آب‌های سطحی و بیش از 90 درصد آب‌های زیرزمینی، یکی از مهم‌ترین مناطق کشاورزی محسوب می‌گردد که به علت برداشت بی‌رویه، درگیر بحران‌های شدید از جمله فرونشست سطح زمین شده است. لذا مدیریت بهینه منابع آبی به دلیل برداشت بیش از حد در آبخوان دشت مذکور اجتناب­ناپذیر بوده که راه‌اندازی بازار آب به‌عنوان یک ابزار اقتصادی، نقش قابل‌توجهی دراین‌خصوص خواهد داشت. در این مطالعه، به‌منظور بررسی امکان تشکیل بازار آب در دشت هشتگرد، ضمن برآورد الگوی کشت بهینه با استفاده از روش برنامه­ریزی ریاضی مثبت و رهیافتSWAP  در منطقه که شامل شهرستان‌های ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان است، ارزش اقتصادی نهاده آب و تابع تقاضا و قیمت تعادلی نهاده آب محاسبه و پس از مقایسه با نتایج ارزش­گذاری مشروط، امکان تشکیل بازار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که در صورت وجود زیرساخت‌های فیزیکی لازم و همچنین وضع قوانین مربوطه، امکان تشکیل بازار آب بین منطقه‌ای در شرایطی که شهرستان نظرآباد خریدار و شهرستان‌های طالقان و ساوجبلاغ فروشنده منابع آبی مازاد خود باشند، وجود دارد. از سوی دیگر، مقایسه قیمت تعادلی با نتایج ارزش­گذاری مشروط نشان داد که امکان تشکیل بازار آب محلی بین کشاورزان داخل هر شهرستان، با قیمت تعادلی برابر با 3394 ریال به‌ازای هر مترمکعب وجود دارد. در این شرایط، هم خریداران (به علت خرید ارزان‌تر آب نسبت به تمایل به پرداخت خود) و هم فروشندگان (به علت فروش گران­تر آب نسبت به تمایل به دریافت خود) از تشکیل بازار منتفع خواهند شد. ولیکن باتوجه‌به بیشتر بودن قیمت تعادلی از ارزش اقتصادی آب در شهرستان‌های طالقان و ساوجبلاغ، احتمال شکست بازار آب و انتقال آب به سایر بخش­ها، وجود خواهد داشت. %U https://ijswr.ut.ac.ir/article_87283_c742518310ef0b2ce307fd7a0973c6f7.pdf