%0 Journal Article %T اثر کشت طولانی مدت برنج بر وضعیت پتاسیم، کانی‌های رسی و برخی ویژگی‌های فیزیکی_ شیمیایی خاک‌های آهکی استان فارس %J تحقیقات آب و خاک ایران %I دانشگاه تهران %Z 2008-479X %A غلامی, عبدالصمد %A باقرنژاد, مجید %A آزادی, ابوالفضل %A شاکری, سیروس %D 2021 %\ 03/21/2021 %V 52 %N 1 %P 123-141 %! اثر کشت طولانی مدت برنج بر وضعیت پتاسیم، کانی‌های رسی و برخی ویژگی‌های فیزیکی_ شیمیایی خاک‌های آهکی استان فارس %K شکل‌های مختلف پتاسیم %K شالیزار و غیر شالیزار %K کانی‌های رسی %R 10.22059/ijswr.2020.310326.668741 %X پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شکل‌های مختلف پتاسیم، کانی‌های رسی و برخی ویژگی­های فیزیکی-شیمیایی خاک‌های شالیزاری تحت کشت طولانی مدت برنج در مقایسه با خاک‌های غیرشالیزاری و بکر مجاور و مطالعه اثر شرایط غرقابی بر تکامل خاک‌ها در تعدادی از مناطق شالی­کاری مهم استان فارس انجام شد. برای انجام این مطالعه، در هر منطقه دو خاکرخ یکی دارای کاربری کشت برنج و دیگری بکر، بر روی مواد مادری آهکی و لندفرم مشابه حفر شدند و برخی ویژگی‌های خاک و شکل‌های مختلف پتاسیم در افق‌های سطحی و زیرسطحی مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین مقادیر پتاسیم محلول، تبادلی، قابل استخراج با اسید نیتریک، ساختمانی و کل در خاک‌های غیرشالیزاری مورد مطالعه به‌ترتیب، 5/3، 199، 864، 4635 و 5502 و در خاک‌های شالیزاری به‌ترتیب، 5/2، 164، 742، 5346 و 6088 میلی‌گرم بر کیلوگرم بودند. همچنین نتایج نشان داد که خاک­های شالیزاری دارای مقادیر کمتر پتاسیم محلول، تبادلی و غیرتبادلی بوده که می‌تواند نتیجه آبشویی پتاسیم بوسیله آب آبیاری و خروج آن از طریق جذب بوسیله گیاه باشد. همبستگی معنی‌داری نیز بین شکل­های مختلف پتاسیم و بعضی ویژگی‌های خاک مانند مقدار رس، ظرفیت تبادل کاتیونی و ماده آلی به­دست آمد. نتایج کانی­شناسی بخش رس خاک­ها نشان داد که نوع کانی‌ها در هر دو کاربری مشابه و عمدتاً شامل اسمکتیت، ایلیت، کلریت، پالیگورسکیت، ورمی­کولیت و کائولینیت بوده اما مقدار نسبی آنها متفاوت می‌باشد. به نظر می­رسد که کشت طولانی مدت برنج فقط بر مقدار کانی­های رسی تاثیرگذار بوده و سبب تبدیل ایلیت و پالیگورسکیت به اسمکتیت شده است. رابطه مثبت و معنی‌داری نیز بین میزان پتاسم غیر تبادلی، ساختمانی و کل  با مقادیر کانی ایلیت در بخش رس به­دست آمد. %U https://ijswr.ut.ac.ir/article_80760_cee8b100bcbe58b1fc0a547c3dc0f330.pdf