%0 Journal Article %T سرشت، سرنوشت و روش‌های اندازه‌گیری آلاینده‌های آلی لجن فاضلاب در خاک %J تحقیقات آب و خاک ایران %I دانشگاه تهران %Z 2008-479X %A عطایی, علی %A ابراهیمی, نادر قلی %A اسدی, حسین %A گرجی, منوچهر %D 2021 %\ 04/21/2021 %V 52 %N 2 %P 577-595 %! سرشت، سرنوشت و روش‌های اندازه‌گیری آلاینده‌های آلی لجن فاضلاب در خاک %K آلاینده‌های نوظهور %K آنالیز دستگاهی %K حد مجاز %K ترکیبات آلی %R 10.22059/ijswr.2021.311026.668760 %X لجن فاضلاب مواد نیمه جامد حاصل از ترسیب ذرات معلق در جریان تصفیه فاضلاب­ها است. به دلیل حجم بسیار زیاد لجن تولیدشده، روش­های مختلفی برای دفع آن‌ها پیشنهاد شده است و از آنجایی‌که غلظت عناصر غذایی این مواد زیاد است، استفاده به‌عنوان کود در زمین­های کشاورزی یک راهکار موردتوجه است. با این‌ وجود حضور آلاینده­های مختلف به‌طور قابل‌توجهی باعث محدودیت استفاده از لجن به‌عنوان کود و اصلاح‌کننده خاک شده است. با توجه به سمیت زیاد آلاینده­های آلی و عوارض جبران‌ناپذیر حضور آن‌ها در محیط‌زیست، هدف این مقاله، بررسی تنوع آلاینده­های آلی موجود در لجن و حدود مجاز آن برای استفاده در اراضی کشاورزی، سرنوشت این آلاینده­ها در خاک و انواع روش­های اندازه­گیری آن است. هیدروکربن­های حلقوی چندهسته‌ای، بی­فنیل­های چندکلره، دی اتیل هگزیل فتالات، نونیل­فنل و نونیل­فنل اتوکسیلات، آلکیلوبنزن سولفانات خطی، هالیدهای آلی، دی­بنزو دی­اکسین­ها و فوران­های چند کلره از مهم­ترین آلاینده­های آلی شناخته‌شده در لجن  فاضلاب هستند. این آلاینده­ها می­توانند توسط ذرات جامد خاک جذب، توسط موجودات خاکزی تجزیه، یا همراه با آب یا ذرات خاک در مسافت­های طولانی انتقال یابند. عصاره­گیری از نمونه لجن، پاکسازی عصاره و اندازه­گیری آن‌ها با دستگاه کروماتوگرافی گازی یا مایع، مراحل تعیین غلظت آلاینده­های آلی در لجن است. استفاده از روش­های جدید در عصاره­گیری همانند اولتراسونیک، شرایط تحت‌فشار و ماکروویو، باعث افزایش سرعت استخراج و کاهش مصرف حلال­ها و مواد شیمیایی مورد نیاز و تعداد مراحل آزمایش شده است. این تحقیق ضمن معرفی انواع آلاینده­های آلی و روش­های آزمایشگاهی اندازه­گیری آن­ در لجن فاضلاب به بررسی حدود مجاز آلاینده­های آلی در محیط‌زیست و اراضی کشاورزی می­پردازد، بطوریکه برای تصویب و وضع قوانین و مقررات مرتبط با کیفیت لجن و کاربرد آن در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد. %U https://ijswr.ut.ac.ir/article_79364_a46f7de1ab4d3720b492f348a3922862.pdf