%0 Journal Article %T ارزیابی کیفیت خاک در خاک‌های شالیزاری با عملکردهای متفاوت (مطالعه موردی: کوچصفهان استان گیلان) %J تحقیقات آب و خاک ایران %I دانشگاه تهران %Z 2008-479X %A شکوری, مریم %A شعبانپور, محمود %A دواتگر, ناصر %A وظیفه دوست, مجید %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 51 %N 12 %P 3161-3176 %! ارزیابی کیفیت خاک در خاک‌های شالیزاری با عملکردهای متفاوت (مطالعه موردی: کوچصفهان استان گیلان) %K تجزیه به مولفه های اصلی %K مزارع برنج %K شاخص کیفیت خاک %R 10.22059/ijswr.2020.305420.668660 %X رشد سریع جمعیت و به­دنبال آن افزایش نیاز غذایی، شناخت روابط عملکرد و شرایط خاک را ضروری می­سازد. یکی از شاخص­هایی که شرایط خاک و ویژگی­های مربوط به آن را به خوبی نشان می­دهد شاخص کیفیت خاک است. این پژوهش به­منظور تعیین اثر کیفیت خاک بر عملکرد برنج در شمال ایران (استان گیلان) انجام گردید. 64 نمونه خاک از مزراع برنج، برای اندازه­گیری ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی موثر برکیفیت خاک تهیه و همچنین عملکرد برنج نیز در مزارع مذکور با استفاده از پلات­گذاری تعیین شد. سپس عملکرد کل منطقه به سه کلاس با عملکردهای کمتر از  4000 کیلوگرم بر هکتار (کلاس یک)، 4000 تا 4500 کیلوگرم بر هکتار (کلاس دوم) و بالاتر از 4500 کیلوگرم بر هکتار (کلاس سوم) تقسیم شد. برای تعیین شاخص کیفیت خاک از میان ویژگی­های مطالعه شده 16 ویژگی به­عنوان شاخص­های انتخابی روش کل داده­ها (TDS) و پنج ویژگی با استفاده از  تجزیه به مولفه­های اصلی به عنوان شاخص­های انتخابی روش مجموعه حداقل داده­ها (MDS) انتخاب شد. از منطق فازی برای نمره­دهی و مفهوم شاخص اشتراک برای وزن­دهی شاخص­ها استفاده و در نهایت تلفیق آنها با استفاده از روش افزایشی وزن­دار انجام شد.  بررسی نتایج شاخص کیفیت، همبستگی مثبت و بالا در دو روش TDS و MDS را نشان داد (R2=0.87). نتایج ضریب همبستگی بین عملکرد و SQI به روش TDS  (R2=0.52)  بالاتر از SQI به روش MDS (R2=0.28)  بود. در روش MDS نیز مانند روش TDSشاهد روند افزایشی در مقدار SQI کلاس­های بالاتر عملکرد بوده، اما اختلاف معنی­دار در بین کلاس دوم و سوم دیده نشد. تفاوت در بین کیفیت خاک با عملکردهای پایین­تر با روش MDS معنی­دار است اما این تفاوت در سطوح بالاتر عملکرد کمتر قابل تمیز می­باشد، زیرا با کاهش تعداد شاخص­ها دقت و حساسیت ارزیابی کیفیت خاک کاهش می­یابد. %U https://ijswr.ut.ac.ir/article_78556_4e47d223ce585b294d344f23626d0726.pdf